Huyện Điện Biên, Tỉnh Điện Biên

Điện Biên là một huyện nằm ở phía tây nam tỉnh Điện Biên.
Diện tích:1639,85 km²
25 xã, thị trấn
Dân số: 113.642 người (2012) [1]
Mật độ: 61 người/km²

Vị trí địa lý

Phía Bắc Điện Biên giáp với 2 huyện Mường Ảng và Mường Chà ; phía Nam và Tây Điện Biên giáp với Lào; phía Đông huyện Điện Biên giáp với tỉnh Sơn La và huyện Điện Biên Đông.

Lịch sử

Tên gọi xưa nhất của huyện Điện Biên là Mường Thanh (Mường Then, Mường Theng, Mường Thiên).
Mường Thanh thuộc bộ Tân Hưng Thời Hùng Vương.
Mường Thanh thuộc châu Lâm Tây thời Lý.
Mường Thanh thuộc châu Ninh Viễn, lộ Đà Giang thời Trần.
Mường Thanh thuộc châu Phục Lễ, trấn Giang Hưng thời Lê.
Trấn Hưng Hóa được thành lập năm 1463 có 3 phủ: Quy Hóa, Gia Hưng, An Tây. Mường Thanh là một trong 10 châu của phủ An Tây.
Mường Thanh năm 1469 thuộc phủ An Tây, thừa tuyên Hưng Hóa.
Mường Thanh năm 1769 được đổi thành Ninh Biên.
Nhà Nguyễn lấy đất các châu năm 1841: Tuần Giáo, Ninh Biên và Lai Châu lập thành phủ Điện Biên.
2 châu Quỳnh Nhai, Châu Luân năm 1851, được sáp nhập vào phủ Điện Biên.
Phủ toàn quyền Đông Dương ngày 1/3/1903, thành lập Trung tâm hành chính Điện Biên Phủ thuộc tỉnh Vạn Bú.
Toàn quyền Đông Dương ngày 28/6/1909 ra Nghị định thành lập tỉnh Lai Châu gồm: Đạo Lai (Châu Lai, phủ Luân Châu và châu Quỳnh Nhai), châu Điện Biên và phủ Tuần Giáo.
Pháp thành lập Đạo quan binh thứ 4 Lai Châu ngày 27/3/1916 gồm: châu Quỳnh Nhai, Châu Lai, sở Đại Lý và châu Điện Biên.
Điện Biên năm 1945 là một huyện của tỉnh Lai Châu.
Khu tự trị Thái-Mèo ngày 29/4/1955 được thành lập gồm 16 châu, châu Điện Biên trực thuộc khu tự trị Thái–Mèo.
Tại kỳ họp thứ 5, Quốc hội khóa 2 tháng 10/1962, đổi tên khu tự trị Thái-Mèo thành khu tự trị Tây Bắc; tái lập 2 tỉnh Sơn La, Lai Châu và tỉnh mới Nghĩa Lộ, huyện Điện Biên thuộc tỉnh Lai Châu.
Hội đồng Bộ trưởng ngày 18/4/1992 ra Quyết định số 130-HĐBT thành lập thị xã Điện Biên Phủ trên cơ sở thị trấn Điện Biên và xã Thanh Minh (thuộc huyện Điện Biên). Sau khi điều chỉnh địa giới, huyện Điện Biên còn 307.573,5 ha diện tích tự nhiên và 110.183 nhân khẩu.
Chính phủ ra Nghị định số 59-CP ngày 7/10/1955 chia tách huyện Điện Biên thành 2 huyện: Điện Biên Đông và Điện Biên. Sau khi chia tách, huyện Điện Biên có diện tích tự nhiên 180.161 ha và 97.709 nhân khẩu.
Chính phủ ra Nghị định số 40-CP ngày 28/4/1977, sáp nhập xã Mường Mươn của huyện Điện Biên vào huyện Mường Lay.
Chính phủ ra Nghị định số 52-CP ngày 26/5/1997 sáp nhập 64,5 ha diện tích tự nhiên và 1.622 nhân khẩu của xã Thanh Luông vào thị xã Điện Biên Phủ.
Chính phủ ra Nghị định số 117/1997NĐ-CP ngày 22/12/1997 thành lập thị trấn Mường Thanh là thị trấn huyện lỵ Điện Biên trên cơ sở 356,25 ha diện tích tự nhiên và 5.276 nhân khẩu của xã Thanh Xương.
Chính phủ ra Nghị định số 110/2003/NĐ-CP ngày 26/9/2003 chuyển 356,25 diện tích và nhân khẩu của thị trấn Mường Thanh và của xã Thanh Luông cùng xã Thanh Nưa về tp Điện Biên Phủ. Sau khi điều chỉnh huyện Điện Biên còn lại 163.985 ha diện tích tự nhiên và 100.755 nhân khẩu.
Tại kỳ họp thứ 11, Quốc hội ra Nghị quyết số 22 tháng 10/2003 về việc điều chỉnh địa giới hành chính tỉnh Lai Châu, chia thành tỉnh Lai Châu (mới) và tỉnh Điện Biên. Huyện Điện Biên thuộc tỉnh Điện Biên.
Chính phủ ra Nghị định số 72/2005/NĐ-CP ngày 6/6/2005 về chia tách xã Nà Nhạn, xã Nà Tấu thành và xã Nà Tấu.

Điều kiện tự nhiên

Địa hình Điện Biên chia thành 2 vùng, vùng lòng chảo (gồm 10 xã) tương đối bằng phẳng, ít bị chia cắt, độ dốc nhỏ dưới 150, độ cao hơn 400 m so với mặt biển; vùng núi cao (gồm 9 xã) chủ yếu là đồi, núi và đất dốc, có độ cao từ 1.000 m trở lên, đỉnh cao nhất là Pú Pha Sung.
Huyện Điện Biên nằm trong vùng khí hậu nhiệt đới gió mùa, mùa đông lạnh, ít mưa; mùa hạ nóng, mưa nhiều, ít chịu ảnh hưởng của bão, chịu ảnh hưởng của gió Lào khô và nóng. Nhiệt độ trung bình khoảng 22,60C.
Điện Biên có quặng sắt, chì-kẽm, quặng Antimon, than mỡ (ở Nong Hẹt, Núa Ngam,Keo Lôm), đá vôi ở Na Ư,đá ốp lát ở Nà Tấu, sét gốm ở Noong Luống, sét xi măng ở Sam Mứn và cát, sỏi…
Đất đai ở Điện Biên thích hợp cho việc sản xuất lâm nghiệp; chăn nuôi đại gia súc (bò,trâu, dê), chăn nuôi thuỷ sản ( cá,tôm càng xanh); phát triển thuỷ điện; trồng các loại cây ăn quả (nhãn, cam, bưởi Diễn,hồng không hạt, vải, đào Pháp),tre Bát độ, trồng rau màu, ngô, cao su…
Điện Biên là địa bàn cư trú của 8 dân tộc như: Thái (53,72%), H’Mông, Kinh, Khơ Mú, Lào, còn lại là các dân tộc khác.

Du lịch

U Va
Suối khoáng nóng Hua Pe
Pe Luông
Hồ Pá Khoang
Rừng nguyên sinh Mường Phăng
Huổi Phạ
Khu di tích sở chỉ huy chiến dịch Điện Biên Phủ
Hang động Pa Thơm

Lễ hội

Lễ hội Té nước của dân tộc Lào
Lễ hội đền Hoàng Công Chất