Huyện Trấn Yên, Tỉnh Yên Bái

Trấn Yên - mảnh đất cửa ngõ miền Tây Bắc Tổ quốc, một miền núi vùng thấp của tỉnh Yên Bái. Cộng đồng dân tộc Trấn Yên cư trú trên mảnh đất này từ nhiều đời nay. Sự phát hiện di chỉ Đào Thịnh (năm 1959) với hàng trăm hiện vật: Đồng thau, gốm thô và những công cụ đá mài đã khẳng định di chỉ Đào Thịnh là di chỉ đá đồng. Thạp đồng tìm thấy ở Đào Thịnh có tuổi 3000 + 120 năm và những hiện vật khác cho phép ta kết luận cộng đồng dân tộc Trấn Yên đã cư trú và khai phá vùng đất này- từ buổi các vua Hùng dựng nước.

Vị trí địa lý

Huyện nằm ở phía đông nam tỉnh Yên Bái, phía bắc giáp huyện Văn Yên, phía tây là huyện Văn Chấn, phía nam là tỉnh Phú Thọ, phía đông là huyện Yên Bình và thành phố Yên Bái.
Trung tâm huyện cách thành phố Yên Bái 13,5 km, cách thủ đô Hà Nội gần 200km.

Diện tích - Dân số

Tổng diện tích tự nhiên là 62.859,54 ha, chiếm 9,13 diện tích toàn tỉnh Yên Bái.
Dân số là 82.284 người(năm 2008)
Huyện có 6 dân tộc sinh sống, trong đó: Dân tộc Kinh chiếm 66,5%, dân tộc Tày chiếm 20,5%, dân tộc Dao chiếm 7,2%; dân tộc Mường chiếm 2,3%, dân tộc Cao Lan chiếm 1,2%, dân tộc H’Mông chiếm 1,9%, dân tộc khác chiếm 0,4%.
Tỷ lệ tăng dân số tự nhiên là 1, 035%; mật độ dân số 132 người/km2.

Y tế

Bệnh Viện Đa Khoa Huyện Trấn Yên
Địa chỉ: Khác - Huyện Trấn Yên - Yên Bái
Điện thoại: (0216).3825511

Các điểm du lịch trên địa bàn

Hiện nay trên địa bàn toàn huyện có tổng số: 7 di tích đã được các cấp có thẩm quyền công nhận, trong đó có 1 di tích cấp quốc gia là:
Chiến khu cách mạng Làng Vần bao gồm một quần thể các điểm di tích như: Gò cọ Đồng Yếng xã Vân Hội; Di tích nhà ông Trần Đình Khánh; Di tich Đình Trung; Di tích Hang Dơi xã Việt Hồng.
Có 06 di tich xếp hạng cấp tỉnh là:
Đền Hóa Cuông – xã Hòa Cuông – Di tích lịch sử văn hóa.
Ngôi đền được đặt trên sườn ngọn đồi nhỏ, đồi này liền một dải với các đồi khác trong vùng khiến người ta liên tưởng đến con Rồng khổng lồ đang mặc tâm suy ngẫm và ngôi đền ngự ngay trên trán rồng. Theo quan niệm, đó là nơi giao nhau của khí trời và đất, nơi hòa quyện của âm và dương. Xa xa, hai bên tả, hữu là hai ngọn đồi như Thanh Long, Bạch Hổ án ngữ. Ba phía có ngòi Hóa Cuông uốn khúc bao quanh tạo cảm giác như ngôi đền nằm trên bán đảo của hồ nước. Phía trước đền có ba cây si cổ thụ xòe tán ôm lấy đền càng tăng thêm vẻ huyền bí, u tịch riêng của thế giới tâm linh. Ngôi đền hiện nay được xây dựng theo hình chữ Đinh, diện tích 200m2 ­­, đền xây kiểu cấp bốn bằng gạch vữa, mái lợp ngói, có 5 gian gồm tiền tế và hậu cung. Đền thờ Phật Bà nghìn tay nghìn mắt; Thờ Cao Sơn Đại Vương; thờ đạo mẫu.
Lễ hội đền Hóa Cuông được tổ chức vào ngày 14 tháng giêng hàng năm. Trong lễ hội còn có tổ chức các trò chơi như thả đèn hoa đăng, đi cầu ngô, kéo co, ném còn, tổ chức các môn thể thao dân tộc truyền thống như môn đẩy gậy, kéo co, bắn nỏ...
Đình làng dọc – xã Việt Hồng – Di tich lịch sử văn hóa.
Đình Làng Dọc xã Việt Hồng – huyện Trấn Yên là ngôi đình có từ xa xưa và được dựng lại trước cách mạng tháng 8 năm 1945, về kiến trúc ngôi đình hình chữ Đinh.
Đình Làng Dọc tuy đơn sơ nhưng cổ kính, đơn giản nhưng thiêng liêng, khiêm nhường về vật chất nhưng có nét độc nhất vô nhị của đình làng Việt Nam. Đình thờ trên nhất là Phật Tổ, thứ hai là thờ Cao Sơn Đại Vương (Đức Sơn Thánh), thứ ba là thờ cụ tổ họ Phạm và 3 vị thần Hoàng, thứ tư là thờ tổ tiên các dòng Họ cùng khai khẩn vùng đất này.
Lễ hội được tổ chức vào ngày 15 tháng 1, ngày 4 tháng 3, ngày 14 tháng 7 âm lịch hàng năm. Trong lễ hội nhân dân còn tổ chức nhiều các trò chơi dân gian như ném còn, kéo co, đẩy gậy...
Đình Hoà Quân - xã Minh Quân - Di tích lịch sử văn hoá.
Gò cọ Làng Chiêng – xã Cường Thịnh – Di tich lịch sử cách mạng.
Di tích chùa Linh Thông xã Minh Quân – Di tích lịch sử cách mạng.
Di tích đồn Ca Vịnh xã Hồng Ca – Di tích lịch sử cách mạng.
Ngoài ra trên địa bàn tỉnh còn có các lễ hội như:
Lễ hội Lồng Tồng – Dân tộc Tày
Lễ hội tết Nhẩy ( Múa chạy rùa) Của dân tộc Dao
Lễ hội Lập tĩnh của dân tộc Dao
Lễ hội Gõ Đuống của dân tộc Cao Lan,...

Đặc sản

Măng Bát Độ
Thịt trâu gác bếp,...