Huyện Tân Sơn, Tỉnh Phú Thọ

Tân Sơn là một huyện miền núi thuộc tỉnh Phú Thọ được thành lập theo nghị định số 61/2007/ NĐ-CP ngày 9 tháng 4 năm 2007 của Chính phủ Việt Nam do tách từ huyện Thanh Sơn. Tân Sơn có 17 đơn vị hành chính trực thuộc gồm các xã: Minh Đài, Tân Phú (huyện lỵ), Mỹ Thuận, Thu Ngạc, Thạch Kiệt, Thu Cúc, Lai Đồng, Đồng Sơn, Tân Sơn, Kiệt Sơn, Xuân Đài, Kim Thượng, Xuân Sơn, Văn Luông, Long Cốc, Tam Thanh, Vinh Tiền. Tổng diện tích đất tự nhiên của huyện là 68.858 ha trong đó: Diện tích đất nông nghiệp: 5.297 ha, diện tích đất lâm nghiệp:52.577,5 ha, diện tích đất chưa sử dụng: 8.779 ha. Toàn huyện có 75.897 nhân khẩu, trong đó 83% là đồng bào các dân tộc: Mường, Dao, H'Mông, Thái, La Chí, Tày, Nùng. Phía Bắc giáp huyện Yên Lập, phía Đông giáp huyện Thanh Sơn của tỉnh Phú Thọ, phía Nam giáp huyện Đà Bắc của tỉnh Hòa Bình, phía Tây giáp huyện Văn Chấn của tỉnh Yên Bái và huyện Phù Yên của tỉnh Sơn La.

Số điện thoại quan trọng

Thông tin điện tử huyện Tân Sơn: (0210).3875. 830
Trung tâm Y tế huyện Tân Sơn: (0210). 3615. 098

Kinh tế - Xã hội

+ Tốc độ tăng trưởng bình quân: 19,7 %.
+ Thu nhập bình quân đầu người: 4.1 triệu đồng/năm.
+ Thu ngân sách huyên năm 2008 đạt 4.352 tỷ đồng.
+ Tỷ trọng nông nghiệp - công nghiệp - thương mại dịch vụ là: 77,7% - 6,57% - 9%.
(Số liệu năm 2008).
Tính đến cuối năm 2008, tỷ lệ hộ nghèo toàn huyện là 52,42% trong đó số hộ nghèo dân tộc thiểu số chiếm đến 95% tổng số hộ nghèo.
Sau 3 năm triển khai thực hiện Chương trình giảm nghèo nhanh và bền vững của Chính phủ, huyện Tân Sơn đã có bước tiến vượt bậc trong phát triển kinh tế - xã hội. Thu nhập bình quân đầu người đạt 8,1 triệu đồng/người/năm. Tỷ lệ giảm nghèo đạt 5,34% (tương đương 903 hộ thoát nghèo). Tổng thu ngân sách nhà nước trên địa bàn huyện Tân Sơn đạt 17.975 triệu đồng, vượt 156% kế hoạch giao.
Các cơ sở hạ tầng thiết yếu như giao thông, thủy lợi, y tế, giáo dục… tiếp tục được đầu tư, trụ sở làm việc của một số đơn vị từng bước được hoàn thiện; an ninh, chính trị và trật tự, an toàn xã hội tiếp tục được giữ vững.
Toàn huyện có 53.782 lao động, trong đó có 45.394 lao động trong độ tuổi, chiếm 84,34%. Mặc dù còn gặp nhiều khó khăn về nguồn nhân lực, đặc biệt là nguồn nhân lực có trình độ; về nguồn vốn đầu tư… Đảng bộ, chính quyền và nhân dân huyện Tân Sơn xác định trong giai đoạn tới sẽ tập trung thực hiện các nhiệm vụ về phát triển kinh tế, kết hợp hài hòa giữa phát triển kinh tế với đẩy mạnh phát triển văn hóa, xã hội, đảm bảo an sinh xã hội.

Du lịch

Vườn Quốc gia Xuân Sơn nằm trên địa bàn huyện Tân Sơn, tỉnh Phú Thọ, có hệ sinh thái vô cùng phong phú với nhiều loài động, thực vật quý hiếm có giá trị trong nghiên cứu khoa học cũng như bảo tồn nguồn gen. Thiên nhiên ở đây vẫn giữ được nguyên vẻ hoang sơ, hoang dã; khí hậu quanh năm mát mẻ là điểm đến lý tưởng của du khách ưa khám phá, nghỉ dưỡng và tìm hiểu nét văn hóa độc đáo của đồng bào dân tộc thiểu số.

Đặc sản

Thịt chua Tân Sơn: Thịt chua là đặc sản của người Mường vùng Xuân Sơn, Tân Sơn, Phú Thọ. Lợn mán, sau khoảng một năm thả trên đồi, chủ yếu ăn rau, măng rừng đạt trọng lượng từ 18kg - 25kg sẽ được sử dụng làm nguyên liệu chế biến món thịt chua. Người Mường ở Tân Sơn không mổ lợn như cách thông thường mà họ dùng rơm lúa nếp nương thui cho lợn vàng đều, quay cho thịt lợn gần chín tới, những vùng thịt ngon nhất của con lợn như: thịt ba chỉ, thịt mông sấn, thịt nạc vai, nạc thăn sẽ được đem thái lát mỏng, ướp một chút muối gia vị, trộn đều với thính ngô, đỗ sao cho bột thính bám thật đều trên bề mặt các miếng thịt. Công đoạn tiếp theo là chuẩn bị những ống nứa to rửa sạch, để khô, lót lá ổi, lá xung xuống dưới rồi cho thịt đã được ướp thính vào, đậy lớp lá ổi lên trên bề mặt và nút chặt miệng ống lại. Rồi treo lên ở những nơi cao ráo, thoáng đãng. Sau 5 - 7 ngày là có thể dùng được. Khi ăn miếng thịt khô, tơi, chua, ngọt, thơm ngậy vừa miệng.
Cá thính: Cá thính nướng có hương vị đặc biệt, không khô như cá mắm biển, không nhão thịt như cá tươi rán hay nướng. Cá đánh lên được làm sạch sẽ. Cá to sắt ra miếng như bàn tay, lạng mỏng làm hai, ba tùy theo cá to nhiều hay ít. Khi đem muối, người ta xếp vào vại, cứ một lượt cá, một lượt muối. Muối rắc nhiều hay ít do các bà các chị nhưng đa số họ đều là giống nhau. Khoảng 10 ngày, sau khi muối, cá đã ngấm muối, người ta vớt hết cá ra, bỏ nước muối đi. Bao nhiêu nhớt cá cùng chất tanh đã thôi ra nước muối hết. Trong thịt cá chỉ còn lại độ mặn vừa phải, miếng cá đỏ hồng. Cá thính chỉ nướng hoặc rán, người địa phương ăn cá nướng là chủ yếu.