Tỉnh Đắk Lắk

Tỉnh Đăk Lăk nằm ở Cao nguyên phía tây miền Trung của Việt Nam
Diện tích tự nhiên là 13.125 km2
Dân số gần 1,8 triệu người.
Đăk Lăk có vị trí chiến lược quan trọng về kinh tế - xã hội, an ninh - quốc phòng của cả nước. Buôn Ma Thuột là Thành phố trung tâm chính trị, kinh tế, văn hoá xã hội của Tỉnh và cả vùng Tây Nguyên.

Các số điện thoại quan trọng

Ủy ban nhân dân tỉnh:08050557
Bệnh viện Tỉnh Đắk lắk:0500 391 009
Bệnh viện Y học Cổ truyền Đắk lắk: 0500.3950418 - 0913.484.289
Bệnh viện Đa khoa 333:050.829343
Bệnh viện Cà Phê Việt Đức: (0262) 365 6027
Bệnh viện Cà phê 5:(0262) 373 7032

Vị trí địa lý

Phía đông giáp tỉnh Khánh Hòa và Phú Yên, phía bắc giáp với tỉnh Gia Lai, phía nam giáp với 2 tỉnh Lâm Đồng và Đăk Nông, phía tây giáp với Campuchia với đường biên giới dài 193 km.
Nằm ở đầu nguồn của hệ thống sông Sêrêpôk, trung tâm vùng Tây Nguyên, và một phần của sông Ba, Đắk Lắk có quốc lộ 14 chạy qua nối với thành phố Đà Nẵng qua các tỉnh Gia Lai, Kon Tum và nối với thành phố Hồ Chí Minh qua Bình Phước và Bình Dương.
Đắk Lắk có nhiều tuyến đường giao thông quan trọng nối liền với các tỉnh trong vùng Tây Nguyên và Duyên hải miền Trung. Tỉnh có quốc lộ 26 nối liền với tỉnh Khánh Hoà, cách thành phố Nha Trang gần 200 km. Quốc lộ 27 nối với tỉnh Lâm Đồng, cách thành phố Đà Lạt 183 km. Địa bàn đi lại thuận lợi, có cả đường bộ và đường hàng không. Đắk Lắk còn có quốc lộ 14C dọc biên giới Campuchia. Hệ thống đường giao thông khá nhiều và hoàn chỉnh đi lại rất thuận lợi.
Địa hình
Đăk lăk nằm ở phía Tây và cuối dãy Trường Sơn, là một cao nguyên rộng dốc thoải, lượn sóng, với địa hình khá bằng phẳng xen kẽ với các đồng bằng thấp ven theo các sông chính. Địa hình của tỉnh có hướng thấp dần từ Đông Nam sang Tây Bắc.
Đăk Lăk có độ cao trung bình khoảng 500 mét so với mặt nước biển là một cao nguyên thấp. Đây là vùng đất tương đối bằng phẳng, đôi chỗ hơi lượn sóng và bị chia cắt bởi những thung lũng, sông suối. Phía đông có những đồng cỏ trải dài, phía tây địa hình thấp dần, dòng sông Sê Rê Pốc chảy qua đây tạo thành những thác lớn, phía nam là miền đồng trũng có hồ Lăk rộng trên 500 ha. Hai con sông Krông Ana và Krông nô tạo thành một vùng lưu vực rộng hàng vạn ha đất đai màu mỡ.

Lịch sử

Vào cuối thế kỷ 19, Darlac thuộc địa phận đại lý hành chính Kontum và bị thực dân Pháp nhập vào Lào. Tỉnh Đăk Lăk được thành lập theo nghị định ngày 22/11/1904 của Toàn quyền Đông Dương và tách khỏi Lào, đặt dưới quyền cai trị của Khâm sứ Trung Kỳ.

Đắklắk thời kì phong kiến

Đồng bào dân tộc ở miền Trung Tây Nguyên đã từng đứng dậy đấu tranh chống sự xâm lược của Chiêm Thành từ giữa thế kỷ XII. Chiêm Thành xâm lấn biên giới phía nam của nước Đại Việtnăm 1470, bị quan quân nhà Lê đánh tan. Nhà Lê sau khi đánh thắng Chiêm Thành,vẫn tôn trọng đường ranh giới giữa vùng cư trú của đồng bào các dân tộc Tây Nguyên với đồng bằng. Nhà Lê mặt khác đã có những chính sách nhằm duy trì mối quan hệ giữa người Kinh và đồng bào các dân tộc thiểu số.
khi Bùi Tá Hán năm 1540, được triều đình cử làm Tuần Tiết xứ Nam Ngãi, kiêm cả các vùng dân tộc miền núi phía Tây. Ông đã cho di dân lên lập ấp trên miền núi, mở mang buôn bán giữa người Kinh và người dân tộc thiểu số, tiến cử các vị tù, tộc trưởng ở địa phương và tấn phong vua Hỏa Xá và Thủy Xá. Địa bàn Tây Nguyên-Daklak được gọi là trấn Man Từ đó cho đến các đời vua nhà Nguyễn sau này và do triều đình gián tiếp quản lý. Trấn Man về hành chính, chia thành 4 nguyên và 5 đạo. Nhà Nguyễn lập ra một số đồn lính, tiến hành tuần tra, canh phòng biên giới và ngăn chặn sự xâm lược của quân Xiêm.

Đắklắk thời kì kháng chiến chống Pháp

Thực dân Pháp đã đẩy mạnh các họat động do thám vào những năm cuối thế kỷ XIX, nắm tình hình dưới nhiều danh nghĩa khác nhau, nhằm phục vụ cho âm mưu xâm lược Tây Nguyên, Daklak. Chúng tập trung lực lượng đánh tiến hành chiếm Buôn Đôn năm 1898,và lần lượt mở rộng chiến tranh đánh chiếm toàn bộ cao nguyên Daklak.
Thực dân Pháp bắt tay xây dựng bộ máy thống trị, sau khi chiếm Daklak, thành lập đơn vị hành chính tỉnh Daklak vào năm 1904. Chúng chia Daklak làm 5 quận, áp đặt chế độ trực trị, thực hiện chính sách "chia để trị". Dưới sự lãnh đạo của các vị Tù trưởng đồng bào các dân tộc Daklak đã liên tục và anh dũng đứng lên chống thực dân Pháp. Trong tỉnh liên tục nổ ra các cuộc khởi nghĩa và đấu tranh vũ trang trong những năm cuối thế kỷ XIX đầu thế kỷ XX, năm (1900 -1914)ncuộc đấu tranh của N’Trang Gưh, cuộc khởi nghĩa của Oi H’Mai (1903 - 1909 cuộc khởi nghĩa của Ama Jhao (1890-1904). Tiêu biểu hơn cả là cuộc nổi dậy của đồng bào M’nông do N’Trang Lơng lãnh đạo, cuộc khởi nghĩa này kéo dài 23 năm (1912-1935) lôi cuốn đồng bào các dân tộc, không chỉ ở cao nguyên Dak Nông, mà cả Tây Nguyên và Cam pu chia hưởng ứng.
Trong tỉnh cũng đã xuất hiện một số phong trào đấu tranh chính trị chống chính sách chia để trị của thực dân Pháp, chống chính sách ngu dân, khinh miệt đồng bào các dân tộc bản xứ của tầng lớp công chức, viên chức, trí thức, học sinh. Tiêu biểu là cuộc đấu tranh do hai giáo chức yêu nước người Ê đê là Y Jút và Y út lãnh đạo (1925 - 1926).
Do chính sách lập đồn điền khai thác thuộc địa, ở Daklak đã xuất hiện một tầng lớp công nhân làm thuê cho các đồn điền bót lột và hành hạ,công nhân các đồn điền đã nhiều lần tổ chức các cuộc đấu tranh dưới nhiều hình thức khác nhau. Phong trào đấu tranh của công nhân thời kỳ này nổ ra mạnh mẽ tiêu biểu là cuộc đấu tranh của công nhân đồn điền Mai ô (Maillot) năm 1927,cuộc đấu tranh của công nhân đồn điền Rossi, CHPI năm 1933, công nhân cầu đường Buôn Hồ 1935 và sau này là công nhân đồn điền CADA...
Tình hình phong trào Cách mạng trong tỉnh phát triển sôi nổi khi cuộc chiến tranh thế giới lần thứ hai đi vào giai đọan kết thúc, nhất là sau sự kiện Nhật đảo chính Pháp ngày 9/3/1945. Các tổ chức đoàn thể, các Hội quần chúng lần lượt ra đời, lôi cuốn lực lượng công nông, thanh niên, trí thức, phụ nữ tham gia họat động Việt Minh. Sau cuộc khởi nghĩa ở đồn điền CADA. Ngày 24/8/1945 tổng khởi nghĩa giành chính quyền nổ ra ở Buôn Ma Thuột thắng lợi: nhân dân đã đồng lọat đứng lên ủng hộ ủy ban khởi nghĩa, giành chính quyền. Chính quyền cách mạng được thành lậpmở ra một kỷ nguyên mới: kỷ nguyên độc lập, tự do và nhân dân làm chủ vận mệnh của mình.
Bộ máy cai trị của thực dân phát xít Đức được xóa bỏ, đồng bào các dân tộc đã đòan kết, chung sức chung lòng bắt tay xây dựng chế độ mới. Dưới sự lãnh đạo của Đảng và ủy ban Việt Minh, nhân dân Daklak hăng hái tham gia xây dựng lực lượng vũ trang, củng cố chính quyền, chống giặc đói, giặc dốt, thực hiện quyền và nghĩa vụ thiêng liêng mà cách mạng đã mang lại.
Quân đội Pháp quay lại xâm lược lần thứ hai từ ngày 30/12/1945. Qua quá trình đấu tranh 9 năm trường kì gian khổ và ác liệt cuối cùng quân dân Buôn Ma Thuột và quân dân các dân tộc trong tỉnh đã giành được thắng lợi.

Đắklắk trong kháng chiến chống Mỹ

Đế quốc Mỹ nhảy vào miền Nam, khi cuộc kháng chiến chống Pháp vừa kết thúc, với âm mưu xâm chiếm miền Nam chia cắt lâu dài đất nước ta. Đồng bào các dân tộc Daklak cùng với nhân dân cả nước tiếp tục chiến đấu chống lại đế quốc Mỹ và chính quyền tay sai.
Trong hơn 20 năm chiếm đóng, đế quốc Mỹ và chính quyền tay sai đã tập trung biết bao tiềm lực quân sự và chính trị, nhằm xây dựng Dak Lak thành một địa bàn chiến lược trọng yếu bằng nhiều thủ đoạn hòng đè bẹp ý chí cách mạng của đồng bào các dân tộc Dak Lak. Nhưng quân dân các dân tộc đã kề vai sát cánh bên nhau, đấu tranh bền bỉ, lần lượt đập tan các âm mưu, thủ đọan của kẻ thù, lập nên những chiến công oanh liệt. Tiêu biểu là đồng khởi phá kềm 1960-1961, phá ấp giành dân giải phóng nông thôn 1964-1965.
Tổng tấn công và nổi dậy tết Mậu thân 1968 và năm 1969-1972 đánh bại chương trình bình định cấp tốc của Mỹ Ngụy. Ngày 10/03/1975 chiến thắng Buôn Ma Thuột đã mở đầu cho cuộc Tổng tiến công và nổi dậy giải phóng miền Nam, thống nhất Tổ quốc.Từ đây đã mở ra một kỷ nguyên mới: kỷ nguyên độc lập, tự do, thống nhất, cả nước bước vào thời kì đi lên Chủ nghĩa xã hội.
Từ năm 1976 hình thành từ hai tỉnh Darlac và Quảng Đức có diện tích lớn nhất Việt Nam (19.800 km²), gồm thị xã Buôn Ma Thuột và 5 huyện: Krông Buk, Krông Pach (tức Krông Pak), Đăk Mil, Đăk Nông và Lăk. Số huyện là 18 huyện. Đắk Lắk tách thành hai tỉnh là Đắk Lắk và Đăk Nông năm 2003 bao gồm thành phố Buôn Ma Thuột (tỉnh lỵ) và 13 huyện. Từ 1/1/2004, Đăk Lăk lại được chia thành hai tỉnh: Đăk Lăk và Đăk Nông, nên số huyện giảm xuống còn 13.
Sau khi miền Nam hoàn toàn giải phóng, hai huyện Tây Cheo Reo và Đông Cheo Reo được chuyển về tỉnh Gia Lai; tách một phần Đông Cheo Reo và Bắc M’Đrăk giao về tỉnh Phú Yên; nhập tỉnh Quảng Đức về Đắk Lắk.

Các địa danh nổi tiếng

Buôn Đôn
Khu du lịch đồi Tâm Linh
Mộ vua săn bắt Voi (Khunjunob)
vườn quốc gia Chư Yang Sin
Địa điểm tham quan Hồ Lăk
Buôn Jun –Buôn Lê
Thác Gia Long
Thác Krông K’mar
Thác Thủy Tiên
Thác Bảy Nhánh
Bảo tàng các dân tộc Việt Nam
Khu du lịch hồ Ea Kao
Đồi Thông Cư Dluê
Vườn quốc gia Yok Đôn
Tháp Chăm Yang Prong