Tỉnh Lâm Đồng

Tỉnh Lâm Đồng là một tỉnh thuộc vùng phía Nam Tây Nguyên Việt nam. Lâm Đồng có vị trí tiếp giáp với vùng kinh tế trọng điểm phía nam.

Địa lý- khí hậu

Vị trí địa lý
Lâm Đồng nằm trên 3 cao nguyên và là khu vực đầu nguồn của 7 hệ thống sông lớn. Phía đông tỉnh Lâm Đồng giáp tỉnh Ninh Thuận và Khánh Hoà. Phía tây nam giáp tỉnh Đồng Nai. Phía bắc giáp tỉnh Đắc Lắc. Phía nam – đông nam gáp tỉnh Bình Thuận.
Địa hình
Địa hình Lâm Đồng đa số là núi và cao nguyên với độ cao trung bình từ 800 đến 1.000 mét so với mực nước biển do vị thế na ằm phía trên 3 cao nguyên và là khu vực đầu nguồn của hệ thống sông suối lớn.Lâm Đồng cũng có những thung lũng nhỏ bằng phẳng. Địa hình tỉnh Lâm Đồng có đặc điểm nổi bật của là sự phân bậc khá rõ ràng từ bắc xuống nam. Do những đặc trưng của địa hình đó tạo nên những nét riêng về tự nhiên, về khí hậu, thực động vật,thổ nhưỡng ...và những cảnh quan kỳ thú cho tỉnh Lâm Đồng.
Khí hậu
Nằm trong khu vực chịu ảnh hưởng của khí hậu nhiệt đới gió mùa biến thiên theo độ cao trong năm Lâm Đồng có 2 mùa rõ rệt; mùa mùa khô từ tháng 12 đến tháng 4 năm sau và mùa mưa từ tháng 5 đến tháng 11.
Lâm Đồng có nguồn nước rất phong phú do nằmtrong hệ thống sông Đồng Nai, mạng lưới suối ở Lâm Đồng khá dày đặc có tiềm năng thuỷ điện rất lớn, với 92 đập dâng và 73 hồ chứa nước. Sông suối phân bố khá đồng đềutrên địa bàn tỉnh Lâm Đồng. Hầu hết các sông suối ở đây đều có lưu vực khá nhỏ và có nhiều ghềnh thác ở thượng nguồn. Phần lớn sông suối chảy từ hướng đông bắc xuống tây nam.

Lịch sử

Từ lâu đã có con người sinh sống trên vùng đất Lâm Đồng. Trải qua nhiều cuộc chiến tranh ác liệt và các luồng di dân từ các tỉnh miền Trung vào Lâm Đồng góp phần thúc đẩy nông nghiệp ở đây phát triển.Sản xuất công nghiệp trong thời kỳ này tuy phát triển với mức độ cao hơn trước năm 1954 nhưng vẫn còn nhỏ bé.
Lâm Đồng qua các thời kỳ lịch sử:
Ngày 1/11/1899, chính quyền Pháp lập tỉnh Đồng Nai Thượng (Province de Haut Donnai), tỉnh lỵ đặt tại Di Linh (Djiring)
Đại diện của Công sứ Bình Thuận cai trị năm 1903, bãi bỏ tỉnh Đồng Nai Thượng, chuyển thành đại lý hành chính Di Linh.
Năm 1913, nhập đại lí Đà Lạt với đại lý Di Linh, gọi chung là đại lý Di Linh và vẫn thuộc tỉnh Bình Thuận
Thành lập tỉnh Lâm Viên,6/1/1916 gồm đại lý Di Linh và đại lý Đà Lạt mới lập lại tách từ tỉnh Bình Thuận. Tỉnh lỵ đặt tại Đà Lạt. Tỉnh Lâm Viên còn được gọi là Langbiang hay Lâm Biên.
Chính quyền Việt Nam Cộng hòa đổi tên tỉnh Đồng Nai Thượng thành tỉnh Lâm Đồng ngày 19/5/1958. Một phần đất được tách sáp nhập với thành phố Đà Lạt, thành lập tỉnh Tuyên Đức. Tỉnh Lâm Đồng gồm 2 quận Di Linh và Bảo Lộc (Blao). Chính quyền Việt Nam Dân chủ Cộng hòa và Mặt trận Dân tộc Giải phóng miền Nam Việt Nam nhập tỉnh Lâm Viên với tỉnh Đồng Nai Thượng thành tỉnh Lâm Đồng.
Sáp nhập tỉnh Lâm Đồng và tỉnh Tuyên Đức thành tỉnh Lâm Đồng mới vào tháng 2/1976 bao gồm:thành phố Đà Lạt và 4 huyện:Di Linh, Bảo Lộc, Đức Trọng, Đơn Dương.
Huyện Bảo Lộc được chia thành 2 huyện ngày 14/3/1979 gồm: Bảo Lộc và Đạ Huoai; chia huyện Đơn Dương thành 2 huyện:Lạc Dương và Đơn Dương.
Huyện Đạ Huoai ngày 6/6/1986, được thành 3 huyện: Đạ Tẻh; Đạ Huoai và Cát Tiên.
Huyện Đức Trọng ngày 28/10/1987, được chia thành 2 huyện:Lâm Hà và Đức Trọng.
Huyện Bảo Lộc ngày 11/7/1994, được chia thành huyện Bảo Lâm và thị xã Bảo Lộc.
Thành lập huyện Đam Rông trên cơ sở tách 3 xã thuộc huyện Lạc Dương và 5 xã thuộc huyện Lâm Hà vào ngày 17/11/2004.
Ngày 8/4/2010, thị xã Bảo Lộc chuyển thành thành phố Bảo Lộc.

Kinh tế- Giao thông

Tài nguyên thiên nhiên
Lâm Đồng có nguồn tài nguyên khoáng sản đa dạng và phong phú. Tỉnh có 25 loại khoáng sản, Bentonite, Bauxite, Diatomite Kaolin, và tham bùn, 7 điểm quặng saphia,32 điểm mỏ thiếc sa khoáng, 38 điểm quặng vàng, 19 mỏ sét gạch ngói và các loại khoáng sản khác như caolanh (12 mỏ), Diatomite, đá granite, Bentonite và than bùn. Lâm Đồng còn có một số mỏ nước khoáng tại các huyện Đức Trọng, Lạc Dương, Đạ Huoai và Cát Tiên. Một số loại khoáng sản có trữ lượng lớn và chất lượng tốt đủ điều kiện để khai thác ở qui mô công nghiệp.
Nông lâm sản ở Lâm Đồng rất phong phú về chủng loại như: chè, Cà phê, điều và 400 loại gỗ khác nhau. Trong đó có một số loại gỗ quý như cẩm lai, pơmu xanh, gõ thông 2 lá, 3 lá … và nhiều loại lâm sản khác. Tỉnh có tiềm năng lớn để phát triển các dự án thủy điện từ qui mô nhỏ đến qui mô lớn vì có h ệ thống sông, suối, hồ, đập… đủ khả năng đáp ứng nguồn năng lượng điện tại chỗ.
Tỉnh có nhiều công trình hạ tầng như sân bay Liên Khương, cao tốc Dầu Giây – Đà Lạt, các Khu công nghiệp… có khả năng đáp ứng nhu cầu đầu tư, phát triển kinh tế xã hội.
Giao thông
hệ thống giao thông đường bộ phân bố đều khắp các vùng trong tỉnh Lâm Đồng. Các tuyến đường Quốc lộ tại Lâm Đồng như Quốc lộ 55, Quốc lộ 28,Quốc lộ 27 Quốc lộ 20, .
Các con sông lớn chảy qua địa bàn tỉnh như sông Đồng Nai, sông Đa Dâng, sông Đa Nhim, sông La Ngà, ngắn và dốc,tốc độ chảy khá cao, nên không thuận lợi cho giao thông đường thuỷ. Tỉnh có sân bay Đà Lạt và sân bay Liên Nghĩa, với các hãng Vietnam Air Mekong ,Airlines và Vietjet Air. Các chuyến bay thẳng từ Đà Nẵng, Hà Nội và Thành phố Hồ Chí Minh tới Sân bay quốc tế Liên Khương, nằm ở ngoại ô thành phố Đà Lạt.

Du lịch- Đặc sản

Các thác nước tại huyện Đức Trọng và những thắng cảnh thiên nhiên tại Đà Lạt như Hồ Than Thở, Hồ Xuân Hương là những thắng cảnh nổi tiếng của Lâm Đồng.
Các lễ hội tại Lâm Đồng rất phong phú, các lễ hội lớn gồm Lễ hội văn hoá trà và Festival Hoa Đà Lạt, được tổ chức hai năm một lần thu hút khách du lịch đến Lâm Đồng.Ngoài ra rất nhiều lễ hội văn hóa dân tộc ở Lâm Đồng được tổ chức mỗi năm như Lễ hội đâm trâu, Lễ hội Kồng Chiêng, lễ cúng thần bơmung,Lễ cúng thần suối, lễ cúng cơm mới…
Hiện nay Lâm Đồng có 749 cơ sở lưu trú, và trong đó có 202 khách sạn từ 1-5 sao (5.791 phòng). Hạ tầng du lịch Đà Lạt-Lâm Đồng ngày càng phát triển mạnh. Điểm tham quan du lịch hình thành 32 khu và được đầu tư và khai thác kinh doanh cùng với hơn 60 điểm tham quan khác như (các công trình kiến trúc, các danh thắng tự nhiên,khảo cổ,làng nghề, các cơ sở tôn giáo, làng dân tộc bản địa, …)
Địa điểm du lịch: Chùa Linh Phong (Đà Lạt), Cáp treo Đà Lạt,Chùa Linh Sơn (Đà Lạt);Chùa Linh Quang (Đà Lạt).Bảo tàng tỉnh Lâm Đồng,câu lạc bộ golf Ðà Lạt,Thác Bopla, Vườn hoa Đà Lạt, chợ Đà Lạt, Thác Gougah,Thác Hang Cọp,Thác Liên Khương,Thác Đatanla, Thác Pongour, Hồ Suối Vàng, Thác Cam Ly, Thác Đambri, Hồ Đa Nhim - Đèo Ngoạn Mục, Nhà thờ Đà Lạt, Hồ Than Thở, Lãnh địa Đức Bà (Domaine de Marie), Nhà thờ Cam Ly, Thung lũng Tình yêu, Ga Đà Lạt, Din h III, Dinh II, Dinh I, Chùa Thiên Vương Cổ Sát, Thiền viện Trúc Lâm, Chùa Linh Sơn, Chùa Linh Quang, Chùa Linh Phong (Chùa sư nữ),Hồ Xuân Hương, Hồ Tuyền Lâm, Thác Prenn, Núi Lang Bian, Khu du lịch sinh thái Đa Mê, Thác Liêng Rơwoa (Thác Voi)
Đặc sản: Hồng giòn Đà Lạt, Atisô, Chuối Laba, hoa và rau Đà Lạt, rượu cần của người Chu Ru, dâu tây Đà Lạt, trà Bảo Lộc,mứt Đà Lạt, trái cây sấy, canh atiso hầm giò,...