Huyện Thanh Sơn, Tỉnh Phú Thọ

Thanh Sơn là một huyện miền núi thuộc tỉnh Phú Thọ. Phía đông giáp huyện Thanh Thủy và Kỳ Sơn (tỉnh Hòa Bình, phía đông nam). Phía tây giáp các huyện Yên Lập (tây bắc) và Tân Sơn. Phía bắc giáp các huyện Tam Nông, Yên Lập (tây bắc). Phía nam giáp các huyện và thành phố của tỉnh Hòa Bình như Đà Bắc (nam và tây nam), Hòa Bình (đông nam), Kỳ Sơn (đông nam).
Diện tích tự nhiên 62.063 ha. Dân số 120.229 người năm 2013. Huyện Thanh Sơn có 23 đơn vị hành chính trực thuộc, bao gồm: 1 thị trấn Thanh Sơn và 22 xã.
Số điện thoại quan trọngThông tin điện tử huyện Thanh Sơn: (0210) 3873 219
Trung tâm Y tế huyện Thanh Sơn: (0210) 3873 313

Lịch sử

Huyện Thanh Sơn vào thời Lý Trần là đất đạo Lâm Tây. Thời thuộc Minh là huyện Lung. Năm Quang Thuận thứ 10 (1469), vua Lê Thánh Tông cho định lại bản đồ toàn quốc, đổi gọi là huyện Thanh Nguyên thuộc phủ Gia Hưng. Tới thời Mạc Phúc Nguyên (1547-1561) do kiêng huý chữ Nguyên nên đổi làm huyện Thanh Xuyên. Đời Lê Trung hưng, do kiêng tên tước của Thanh vương Trịnh Tráng (1623-1657) vẫn đọc là Thanh Xuyên, từ "thanh" này nghĩa là màu xanh, khác với "thanh" trên đây có nghĩa là trong, sạch. Năm Minh Mạng thứ 14 (1833) tách huyện Thanh Xuyên làm 2 huyện Thanh Sơn và Thanh Thủy. Sau đổi thành châu. Thời kỳ 1903-1968 thuộc tỉnh Phú Thọ, 1968-1996 thuộc tỉnh Vĩnh Phú. Sau năm 1996 trở lại thuộc tỉnh Phú Thọ. Ngày 9/4/2007, huyện Thanh Sơn cũ được chia thành 2 huyện Thanh Sơn (mới) và Tân Sơn.

Kinh tế - Xã hội

Đại hội đại biểu Đảng bộ huyện Thanh Sơn lần thứ XXV biểu quyết thông qua 22 chỉ tiêu chủ yếu trong phát triển kinh tế, văn hoá, xã hội, quốc phòng an ninh trong nhiệm kỳ 2015 - 2020 là: Khai thác tiềm năng, lợi thế, đẩy mạnh phát triển kinh tế theo hướng thực hiện khâu đột phá về xây dựng kết cấu hạ tầng, tạo điều kiện thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội. Tập trung ưu tiên nguồn lực phát triển kinh tế đồi rừng để tạo vùng sản xuất hàng hóa tập trung gắn với chế biến và tiêu thụ sản phẩm. Tiếp tục củng cố, phát triển toàn diện giáo dục - đào tạo; đẩy mạnh củng cố, phát triển mạng lưới y tế, nâng cao chất lượng khám, chữa bệnh và chăm sóc sức khỏe ban đầu cho nhân dân; tập trung đào tạo nguồn nhân lực, giải quyết việc làm; thực hiện có hiệu quả chương trình giảm nghèo và đảm bảo an sinh xã hội. Giữ vững ổn định chính trị; củng cố vững chắc quốc phòng - an ninh; đẩy mạnh thực hành tiết kiệm và phòng chống tham nhũng, lãng phí. Nâng cao năng lực lãnh đạo và sức chiến đấu của các tổ chức cơ sở Đảng; tập trung xây dựng Đảng bộ vững mạnh toàn diện. Nâng cao hiệu lực, hiệu quả quản lý Nhà nước; phát huy vai trò của MTTQ và các đoàn thể nhân dân, phát huy truyền thống đoàn kết xây dựng huyện Thanh Sơn phát triển toàn diện và bền vững.

Du lịch

Nằm cách trung tâm huyện Thanh Sơn khoảng 25 km về phía Tây Nam, hệ thống rừng phòng hộ núi Hem - Thác Mây thuộc địa phận xã Hương Cần là một nơi mà bất cứ du khách nào yêu thiên nhiên, thích khám phá, ưa mạo hiểm đều mong muốn được một lần đặt chân tới. Nét hoang sơ, kỳ bí hòa cùng sự thuần khiết, trong lành của núi rừng, dòng suối, thác nước nơi đây như thôi thúc bước chân người lữ khách. Hành trình tới Thác Mây là một thử thách không hề nhỏ, nếu không có những đam mê thôi thúc và sự nỗ lực thì rất có thể bạn sẽ bỏ cuộc giữa chừng. Những ngọn thác cao, nước đổ xuống tạo ra những bọt nước trắng xóa như mây, có lẽ tên thác Mây được bắt nguồn từ đó. Hương Cần có 13 thác nước lớn nhỏ, trong đó thác Mây là đẹp hơn cả. Người ta thường ví thác Mây đẹp hiền hòa và nồng nàn như những người con gái Mường, người con gái Dao của vùng sơn cước. Có nơi thác đổ ầm ầm mạnh mẽ, nơi lại khẽ khàng, róc rách như tiếng ru của rừng xanh, có nơi thác nước cao vút trút nước cuồn cuộn bọt trắng xóa, nơi lại mềm mại và e lệ như những thiếu nữ mới lớn…

Đặc sản

Thanh Sơn nổi tiếng với đặc sản thịt chua, rêu đá và cơm lam.
Khoai Tầng cũng là giống cây trồng đặc sản của huyện Thanh Sơn (Phú Thọ). Đây là cây truyền thống của người Dao, được trồng trên núi cao, có đặc tính ưa khí hậu mát mẻ, ôn hoà. Khoai tầng có hai loại mầu trắng và mầu vàng, riêng loại khoai vàng có chất lượng củ ngon hơn. Mùa thu hoạch vào tháng 10-12 hàng năm, rộ nhất vào dịp gần tết. Tại địa bàn xã Yên Lương, các xóm như: Náy, Bồ Xồ và Quất, diện tích khoai tầng đang được đồng bào Dao mở rộng trồng mới vào khoảng từ 20-25ha và thực sự là loại cây xoá đói của người Dao tại các khu vực trên vì giá trị kinh tế cao, dễ trồng, dễ tiêu thụ...