Đường Sùng Phái Sinh, Thành phố Điện Biên Phủ, Tỉnh Điện Biên

Sùng Phái Sinh sinh năm 1915 tại vùng Pú Nhung, Tuần Giáo, tỉnh Lai Châu. Ngay từ nhỏ, ông đã thể hiện tinh thần yêu nước và sẵn sàng chiến đấu để bảo vệ quê hương. Từ năm 1949 đến năm 1954, ông là một trong những chiến sĩ đầu tiên của đội du kích xã Pú Nhung, hoạt động mạnh mẽ tại địa phương. Ông tham gia nhiều nhiệm vụ như vận động nhân dân, tuyên truyền giác ngộ, xây dựng khối đoàn kết giữa các bản làng, tổ chức lực lượng bảo vệ tài sản và tính mạng của dân bản.

Trên cương vị chỉ huy, ông đã linh hoạt vận dụng điểm mạnh của đội quân, tận dụng địa hình và áp dụng nghệ thuật lấy ít đánh nhiều để chiến thắng kẻ thù xâm lược. Vào tháng 9 năm 1951, trong bốn lần địch càn quét xã Pú Nhung để cướp thóc, ngô, gạo của dân, ông đã đánh địch một mình ba lần và khiến chúng phải rút chạy. Trường hợp thứ tư, ông đối mặt với 300 quân địch từ ba hướng, nhưng thông qua sự khéo léo và mưu trí, ông đã khiến địch hoang mang và tháo chạy.

Vào tháng 2 năm 1952, khi địch tấn công khu vực Thuận Châu, Sơn La, ông chỉ huy đội du kích tiêu diệt bốn tên địch và buộc chúng phải rút lui. Trong một trận đánh khác, ông đã tiêu diệt 7 tên địch, trong đó có tên quan ba chỉ huy và em trai của tên phản động Đèo Văn Long.

Cuối năm 1952, ông dẫn đội du kích bao vây đồn Tuần Giáo và thông qua vận động, ông đã gọi được 25 tên địch, tạo điều kiện cho bộ đội chiếm đồn mà không mất một viên đạn. Sau đó, ông tiếp tục chỉ huy du kích truy quét bọn tàn binh ở bản Phênh Pi và Tênh La, bắt sống một lính Pháp và thu được nhiều vũ khí.

Trong suốt thời gian hoạt động cách mạng, ông đã sử dụng những vũ khí thô sơ như cung nỏ, tên thuốc độc, bẫy đá và súng tự chế để khiến địch sợ hãi và bỏ chạy. Ông đã xây dựng lòng tin của nhân dân và giúp xây dựng cơ sở kháng chiến ở 16 bản, tạo ra 50 tổ sản xuất và xây dựng quan hệ tốt đẹp giữa dân tộc Mèo và Thái.

Ông đã được tặng Huân chương Chiến công hạng nhất và hai lần là Chiến sĩ thi đua của Quân khu Tây Bắc.