Thành phố Long Xuyên, Tỉnh An Giang

Thành phố Long Xuyên là một thành phố thuộc tỉnh An Giang. Long Xuyên là một trong những trung tâm kinh tế, chính trị,văn hóa và khoa học kỹ thuật của vùng đồng bằng sông Cửu Long, Việt Nam. Long Xuyên là đô thị loại II trực thuộc tỉnh An Giang.
- Diện tích:106,87 km2
- Dân số: hơn 400.000 người (năm 2015)

Các số điện thoại quan trọng

UBND Thành phố Long Xuyên: (0296) 3 842.646 – 3 841.310

Vị trí địa lý

Vị trí địa lý: Phía Tây Bắc Long Xuyên giáp huyện Châu Thành có đường ranh giới dài 12,446 km. Phía Nam Long Xuyên giáp quận Thốt Nốt của thành phố Cần Thơ. Phía Đông Bắc tiếp giáp với huyện Chợ Mới. Phía Tây giáp huyện Thoại Sơn với chiều dài đường ranh giới là 10,054 km.
Thành phố lớn và sầm uất thứ hai ĐBSCL, chỉ sau thành phố Cần Thơ. Long Xuyên cũng từng là tỉnh lỵ của tỉnh Long Xuyên cũ trước năm 1956.

Lịch sử

Năm Kỷ Dậu 1789, một đồn nhỏ được thành lập tại vàm rạch Tam Khê được gọi là thủ Đông Xuyên.
Năm Minh Mạng thứ 13 (1832) lấy đất Tầm Phong Long cùng với huyện Vĩnh An tỉnh Vĩnh Long, đặt làm tỉnh An Giang với 2 phủ Tân Thành và phủ Tuy Biên.Thành Châu Đốc là lỵ sở của tỉnh An Giang. Lại cử chức An Hà Tổng đốc, thống lãnh hai tỉnh An Giang và Hà Tiên, lại thành lập hai ty Án sát, Bố chánh...
Hạt Long Xuyên được thành lập (chủ hạt là Briere)năm 1876, bắt đầu hình thành khu vực chợ Đông Xuyên tại thôn Mỹ Phước, trung tâm hành chính thuộc thôn Bình Đức.
Tỉnh Long Xuyên được thành năm 1900, lập gồm 3 đơn vị hành chính cấp quận: quận Châu Thành , quận Thốt Nốt và quận Chợ Mới, trong đó có 8 tổng với 54 làng xã.
Làng Mỹ Phước thời Pháp thuộc vừa đóng vai trò là quận lỵ quận Châu Thành và là tỉnh lỵ tỉnh Long Xuyên.
Năm 1945 về phía chính quyền Cách mạng, thành phố Long Xuyên ngày nay thuộc huyện Châu Thành, tỉnh Long Xuyên. Long Xuyên thuộc tỉnh Long Châu Hậu năm 1947. Thuộc tỉnh Long Châu Hà năm 1950. Tỉnh Long Xuyên được tái lập năm 1954, địa bàn thành phố Long Xuyên lúc đó trở lại thuộc tỉnh Long Xuyên.
Tổng thống Việt Nam Cộng hòa Ngô Đình Diệm ký Sắc lệnh 143/VN ngày 22/10/1956, để "thay đổi địa giới và tên Đô thành Sài Gòn–Chợ Lớn cùng các tỉnh và tỉnh lỵ tại Việt Nam". Địa giới và địa danh các tỉnh ở miền Nam thay đổi nhiều, một số tỉnh mới được thành lập. Theo Sắc lệnh này, địa phận Việt Nam Cộng Hoà gồm Đô thành Sài Gòn và 22 tỉnh. Lúc này tỉnh Châu Đốc và tỉnh Long Xuyên được sáp nhập để thành lập tỉnh mới có tên là tỉnh An Giang. Tỉnh lỵ tỉnh An Giang đặt tại Long Xuyên và vẫn giữ nguyên tên là "Long Xuyên", về mặt hành chánh thuộc xã Mỹ Phước, quận Châu Thành.
Hai xã Bình Đức và Mỹ Phước năm 1957 được chia ra thành 5 xã là Mỹ Hòa Hưng, Bình Đức, Phước Đức và Mỹ Thới và Mỹ Phước. Xã Phước Đức năm 1959, nhập vào xã Mỹ Phước và Bình Đức. Và Long Xuyên luôn là tỉnh lỵ của tỉnh An Giang cho đến năm 1975.
Chính quyền Mặt trận dân tộc Giải phóng miền Nam Việt Nam và sau này là Chính phủ Cách mạng lâm thời Cộng hòa miền Nam Việt Nam cũng quyết định đặt vùng đất Long Xuyên thuộc huyện Châu Thành, tỉnh An Giang năm 1956. Tách một phần đất của huyện Châu Thành để thành lập thị xã Long Xuyên trực thuộc tỉnh An Giang năm 1957. Năm 1971, sau khi tách đất tỉnh An Giang để thành lập tỉnh Châu Hà, thị xã Long Xuyên vẫn thuộc tỉnh An Giang.
Thị xã Long Xuyên tháng 5/1974 lại thuộc tỉnh Long Châu Hà theo Hội nghị thường trực của Trung ương Cục miền Nam.
Chính quyền quân quản Cộng hòa miền Nam Việt Nam ban Sau ngày 30/4/1975, đặt thị xã Long Xuyên trực thuộc tỉnh Long Châu Hà cho đến đầu năm 1976.
Thị xã Long Xuyên trở lại thuộc tỉnh An Giang tháng 2/1976, đồng thời vẫn tiếp tục đóng vai trò là tỉnh lỵ tỉnh An Giang. Thị xã Long Xuyên ban đầu gồm các xã: Mỹ Bình, Bình Đức, Mỹ Phước và Phước Mỹ.
Xã Mỹ Thới của huyện Châu Thành nhập vào thị xã Long Xuyên ngày 27/01/1977. Thị xã Long Xuyên gồm 4 phường là Mỹ Bình, Bình Đức, Mỹ Phước Mỹ Long, và 2 xã là Mỹ Hòa, Mỹ Thới ngày 1/3/1977.
Hội đồng Chính phủ ban hành Quyết định số 181-CP ngày 25/04/1979 về việc điều chỉnh địa giới ở một số xã và thị trấn thuộc tỉnh An Giang. Theo đó, tách ấp Hòa Long, ấp Hòa Phú của xã Hòa Bình Thạnh, một phần ấp Bình Phú của xã Bình Hòa, một phần đất ấp Bình Thạnh (Xép Bà Lý trở lên phía bắc) của phường Bình Đức, thị xã Long Xuyên, lập thành một thị trấn lấy tên là thị trấn An Châu.
Hội đồng Bộ trưởng ban hành Quyết định số 300-CP ngày 23/08/1979, về việc điều chỉnh địa giới một số huyện và thị xã thuộc tỉnh An Giang. Theo đó, sáp nhập xã Mỹ Hòa Hưng của huyện Châu Thành vào thị xã Long Xuyên.
- Chính phủ Việt Nam ban hành Nghị định số 09/1999/NĐ-CP ngày 01/03/1999, về việc thành lập THÀNH PHỐ LONG XUYÊN, thuộc tỉnh An Giang.
- Thành lập thành phố Long Xuyên thuộc tỉnh An Giang trên cơ sở toàn bộ diện tích và dân số của thị xã Long Xuyên.
- Thành phố Long Xuyên có 10.687 ha diện tích tự nhiên và 245.149 nhân khẩu, gồm 10 đơn vị hành chính cơ sở là các phường Mỹ Bình, Bình Đức, Mỹ Phước, Mỹ Xuyên, Mỹ Long, và các xã Mỹ Hòa,Mỹ Khánh, Mỹ Hòa Hưng, Mỹ Thới, Mỹ Thạnh.
- Địa giới hành chính thành phố Long Xuyên: Đông giáp huyện Chợ Mới và huyện Lấp Vò (tỉnh Đồng Tháp); Tây giáp huyện Thoại Sơn; Nam giáp huyện Thốt Nốt (tỉnh Cần Thơ); Bắc giáp huyện Châu Thành.
Chính phủ Việt Nam ban hành Nghị định số 64/1999/NĐ-CP ngày 02/08/1999, về việc thành lập một số phường thuộc thành phố Long Xuyên, tỉnh An Giang: Thành lập phường Mỹ Thạnh, phường Mỹ Thới,Thành lập phường Bình Khánh, phường Mỹ Quý,phường Bình Dức,phường Mỹ Phước...
Chính phủ Việt Nam ban hành Nghị định số 52/2005/NĐ-CP ngày 12/04/2005, về việc điều chỉnh địa giới hành chính để thành lập phường, xã, thị trấn thuộc thành phố Long Xuyên và các huyện An Phú, Tân Châu, Tịnh Biên, Thoại Sơn, tỉnh An Giang:
- Thành lập phường Đông Xuyên trên cơ sở 89 ha diện tích tự nhiên và 10.149 nhân khẩu của phường Mỹ Xuyên.
- Phường Đông Xuyên có 89 ha diện tích tự nhiên và 10.149 nhân khẩu.
- Sau khi thành lập phường Đông Xuyên, phường Mỹ Xuyên còn lại 62 ha diện tích tự nhiên và 16.368 nhân khẩu.
- Thành lập phường Mỹ Hòa trên cơ sở toàn bộ 1.651 ha diện tích tự nhiên và 26.928 nhân khẩu của xã Mỹ Hòa.
Thủ tướng Chính phủ ban hành Quyết định số 474/QĐ-TTg n gày 14/04/2009 về việc công nhận thành phố Long Xuyên, tỉnh An Giang là đô thị loại II trực thuộc tỉnh An Giang.

Kinh tế

Long Xuyên là một thành phố khá phát triển về thương mại (chủ yếu là mua bán lúa gạo) và công nghiệp chế biến thủy sản (như cá basa), với hơn sáu nhà máy và hơn chục ngàn công nhân.
Chợ Đông Xuyên (tức chợ Long Xuyên)trở thành đầu mối giao lưu hàng hóa quan trọng của tỉnh. cả 11 phường và 2 xã của Long Xuyên đều có chợ, riêng chợ Long Xuyên (thuộc phường Mỹ Long) là chợ chính và sầm uất nhất tỉnh.
Ở TP. Long Xuyên có khoảng 8 nhà máy chế biến thủy sản, 90 nhà máy xay xát-lau bóng gạo, 1 nhà máy chế biến nông sản và rau quả xuất khẩu Bình Khánh và 1 Nhà máy thức ăn gia súc Afiex. Các cơ sở chế biến nước mắm và nước chấm có tiếng như: Cửu Long, Vị Hương, Hương Sen, Miền Tây Mitaco...
Hiện Long Xuyên có 14 ngành nghề truyền thống đang tồn tại, gồm:làm bánh tráng, se nhang, làm len,làm lưỡi câu, đồ sắt, đan đát, làm dầm chèo, dệt, chằm nón, đóng xuồng ghe, làm cẩm thạch v.v...đã hình thành từ hàng chục năm nay.
Các phường, xã trong thành phố đều có chợ, chợ lớn nhất là chợ Long Xuyên. Bên cạnh đó, tại đây cũng có sự hiện diện của các siêu thị lớn, như: Metro, Coop Mart, Vinatex Mart, và các trung tâm sắm lớn, như: Nguyễn Kim, Nguyễn Huệ, v.v...Sắp tới dự kiến ngày 24/12/2015, TTTM Vincom An Giang sẽ khai trương tại khu phức hợp Star World, phường Mỹ Bình.

Giáo dục

Trước năm 1886 ở Long Xuyên chỉ có những trường làng dạy chữ Nho và trường tổng dạy chữ quốc ngữ. Năm 1886, mới có Trường tiểu học Pháp Việt . Năm 1917, hình thành "Long Xuyên khuyến học hội" với vai trò tích cực của Hồ Biểu Chánh. Năm 1929, Ở Long Xuyên có 1 trường Nam, 1 trường Nữ với 1.144 học sinh. Ngoài ra, còn có trường nội trú Trần Minh (vị trí ở Trường THCS Nguyễn Trãi và Trường Tiểu học Châu Văn Liêm hiện nay) với 105 học sinh và một trường người Hoa (Bang Quảng Đông) với 30 học sinh. Sau 1930, trường nội trú Trần Minh có mở các lớp nội trú đầu lớp Cao đẳng Tiểu học.
Tháng 2/1952, trường được đổi tên thành Trường Trung học Thoại Ngọc Hầu. Trước đó là trường Trung học mang tên Collège de Long Xuyên, Khoảng cuối thập niên 50, đầu thập niên 60 Long Xuyên có Trường Trung học Tư thục Khuyến Học.
Từ năm 1962 cho đến 1975, ngoài hai trường công lập là Trường Trung học Tổng hợp Thoại Ngọc Hầu Trường Trung học Tổng hợp Chưởng Binh Lễ ngày nay là một phần của Trường Đại học An Giang, cấp trung học phổ thông cũng lần lượt ra đời, như: Trường Bồ Đề, Trường Hoa Liên, Trường Phụng Sự (nay là Trường PTTH Long Xuyên)...
Về trung học chuyên nghiệp, có "Trường Trung học Kỹ thuật An Giang" (thành lập năm 1962), Trường Trung học Nông Lâm Súc (thành lập năm 1963), Trường Sư phạm Long Xuyên (thành lập năm 1969), Trường nữ hộ sinh quốc gia (thành lập năm 1970)...
Viện Đại học Hòa Hảo tại Long Xuyên.Năm 1974, Giáo hội Thiên Chúa giáo nâng cấp Chủng viện Tê rê xa thành Đại chủng viện thánh Thomas để đào tạo cấp linh mục.
Trường Đại Học An Giang được thành lập t háng 12/1999 tại địa chỉ 25 Võ Thị Sáu, Long Xuyên, An Giang.

Y tế

Long Xuyên hiện nay là trung tâm y tế lớn nhất tỉnh, ngoài các phòng khám tư Đông y lẫn Tây y, Long Xuyên còn có hai bệnh viện tư là Bình Dân và Hạnh Phúc cùng hai bệnh viện công mang tên Bệnh viện đa khoa trung tâm tỉnh An Giang và "Bệnh viện đa khoa thành phố Long Xuyên" nhằm phục vụ việc phòng và khám chữa bệnh cho người dân. Bệnh viện Đa khoa Trung tâm An Giang đang được xây dựng mới quy mô lớn 600 giường bệnh với 10 tầng, và là bệnh viện đầu tiên ở ĐBSCL có sân đỗ trực thăng.
Long Xuyên còn có Bệnh viện nhi,Tim mạch, khám chữa bệnh liên quan đến tim mạch cho người dân trong tỉnh và cả các tỉnh lân cận. Ngoài ra còn có Răng-hàm-mặt, Bệnh viện Mắt, bệnh Tai - mũi-họng.

Di tích-Danh thắng

Ở Long Xuyên có 3 di tích được xếp hạng cấp quốc gia, đó là: Đình Mỹ Phước và Bắc Đế miếu (tức chùa Ông Bắc), ngôi nhà lưu niệm thời niên thiếu của Chủ tịch Tôn Đức Thắng. Năm 2012, Khu lưu niệm chủ tịch Tôn Đức Thắng đã được xếp hạng là di tích quốc gia đặc biệt.
Ngoài ra, Long Xuyên còn có công viên Nguyễn Du, quảng trường Hai Bà Trưng, chợ nổi Long Xuyên...được nhiều du khách tìm đến tham quan.
Công viên Nguyễn Du rộng khoảng 0,3 km² cận kề bên sông Hậu. Nơi trung tâm khuôn viên là một hồ nước nhân tạo, khiến phong cảnh nơi đây thêm đẹp và thoáng mát.
Chợ nổi Long Xuyên là nơi tập trung hàng trăm xuồng, ghe từ khắp nơi đến để mua bán hàng hóa. Chợ nổi chỉ hoạt động từ khoảng 5 giờ sáng đến 10 giờ mỗi ngày...