Huyện Đông Sơn, Tỉnh Thanh Hóa

Đông Sơn là huyện nằm ở trung tâm của tỉnh Thanh Hóa, Việt Nam.

Vị trí địa lý

Huyện Đông Sơn là huyện đồng bằng, nằm trong lưu vực của sông Mã, phía Đông giáp thành phố Thanh Hóa, phía Bắc giáp huyện Thiệu Hóa, phía Tây giáp huyện Triệu Sơn, phía Nam giáp huyện Quảng Xương và huyện Nông Cống, đều thuộc tỉnh Thanh Hóa.
Toạ độ trung tâm: Kinh độ 105o 42' 19", vĩ độ 19o 47' 44"

Diện tích - Dân số

Diện tích 82,41 km²
Dân số (2012)
Tổng cộng 74.217 người
Dân tộc Kinh

Kinh tế

Trên địa bàn huyện có các cụm nghề chính: Đông Anh, Đông Tiến, Đông Nam.
Nghề khai thác và chế tác đá xuất khẩu, đá mỹ nghệ đem lại cho huyện nguồn thu lớn.
Năm 2004, tổng doanh thu thương mại đạt khoảng 23.341 triệu đồng, tăng 20% so với năm 2003. Riêng xuất khẩu đạt 5.279.300 USD đạt 105,6% kế hoạch, tăng 47,7% so với năm 2003.

Giáo dục

Huyện Đông Sơn có các trường THPT:
THPT Đông Sơn 1 (xã Đông Xuân);
THPT Đông Sơn 2 (xã Đông Văn);
THPT Nguyễn Mộng Tuân (thị trấn Rừng Thông);
Trung tâm Giáo dục thường xuyên huyện Đông Sơn (thị trấn Rừng Thông).
Trường THCS: THCS Nguyễn Chích (trước đây là trường Năng khiếu Đông Sơn) và các trường THCS cấp xã.
Đông Sơn là huyện có truyền thống khoa cử. Dân gian có câu: thầy đồ Hoằng Hoá, thầy khoá Đông Sơn.

Y tế

Bệnh Viện Đa Khoa Huyện Đông Sơn
Điện thoại: 0966401212
Địa chỉ: Đông Xuân, Huyện Đông Sơn, Tỉnh Thanh Hóa.

Văn hoá, xã hội

Huyện Đông Sơn nổi tiếng với hệ thống trò diễn dân gian: ngũ trò Viên Khê (dân ca, dân vũ Đông Anh, ở xã Đông Anh), ngũ trò Bôn (nay thuộc xã Đông Thanh), ngũ trò Rủn (nay thuộc xã Đông Khê).
Ngày nay, nghệ nhân Thiều Quang Tùng (xã Đông Tiến) là một trong 2 nghệ nhân của tỉnh Thanh Hoá đã đúc phục chế được trống đồng (nghệ nhân còn lại ở xã Thiệu Trung, huyện Thiệu Hoá, xưa cũng thuộc Đông Sơn).
Tại thị trấn Rừng Thông có khu di tích lịch sử quốc gia tưởng niệm chủ tịch Hồ Chí Minh.

Di tích lịch sử

Đền thờ cụ Phan Độc Giác – xã Đông Hoàng: Tại làng cẩm Tú xã Đông Hoàng ngày nay có Đền thờ cụ Phan Độc Giác- Người có công giúp dân, giúp nước chống giặc ngoại xâm. Đền thờ hiện nay còn lưu giữ một lư hương bằng đồng thời trần, một mũ quan và 21 đạo sắc phong.
Lễ giỗ tổ họ Nguyễn Đình gốc Lý:

Danh nhân

Thiều Thốn, ở làng Thọ Sơn, xã Ðông Tiến. Thiều thống là Phò Kỳ lang (Phò mã), chức vụ Phòng Ngự sứ Lạng Sơn đời Trần.
Lê Trắc (hay Lê Tắc, viết sách An Nam chí lược, đời Trần.
Nguyễn Chích, ở làng Vạn Lộc, xã Ðông Ninh, dũng tướng Lam Sơn, khai quốc công thần thời Lê.
Nguyễn Như Soạn, tướng thờ Lê Lợi, cùng cha khác mẹ với Nguyễn Trãi.
Nguyễn Mộng Tuân, ở làng Viên Khê, xã Ðông Anh, đậu Thái học sinh đời Trần. Ông tham gia khởi nghĩa Lam Sơn, làm quan tới chức Tả Nạp Ngôn, Vinh lộc đại phu. Ông có tập thơ "Cúc pha tập".
Thiều Quy Linh ở làng Doãn Xá, (phần đông nam Doãn Xá tổng Lê Nguyễn huyện Đông Sơn phủ Thiệu Thiên nay là thôn Thiều thuộc xã Đông Văn, Đông Sơn). Tử tiết chống nhà Mạc.
Lê Hy, quê làng Thạch Khê (nay thuộc xã Đông Khê), đỗ Tiến sĩ, giữ chức Tham Tụng, Sách quận công. Lê Hy còn là nhà sử học thế kỷ XVII chức Quốc sử quán tổng đài, biên soạn và hoàn thành bộ Ðại Việt sử ký toàn thư đến đời Lê Gia Tông (năm 1692) và viết Bản kỷ tục biên.
Nguyễn Nghi, ở làng Ngọc Bôi, xã Ðông Thanh, làm quan tới chức Tả thị lang Bộ Lại kiêm Ðông các đại học sĩ, tước Thái Bảo, thầy dạy hai vua Lê Anh Tông và Lê Thế Tông.
Nguyễn Khải (con thứ Nguyễn Nghi), võ tướng thời Lê Trung Hưng, tước Ðặng quận công.
Lê Khả Phiêu, nguyên Tổng Bí thư Đảng Cộng Sản Việt Nam.
Nguyễn Chính, nhà thơ, quê ở làng Vạn Lộc, xã Ðông Ninh.
Triệu Bôn, nhà văn.
Lưu Ngạn Quang,quê làng Thanh Oai, Đông Anh. Đỗ Hoàng giáp tiến sĩ thời hậu Lê, làm quan Giám sát ngự sử Lễ bộ tả thị lang.