Huyện Châu Thành, Tỉnh Đồng Tháp

Châu Thành là một huyện thuộc vùng kinh tế trọng điểm Sa Đéc của tỉnh Đồng Tháp. Huyện ly Châu Thành là thị trấn Cái Tàu Hạ nằm trên đường quốc lộ 80 cách cầu Mỹ Thuận 4 km về hướng tây và cách tp Sa Đéc 12 km về hướng đông.
Diện tích 245,94 km2
Dân số là 149.983 người

Vị trí địa lý

Huyện Châu Thành nằm ở phía nam tỉnh Đồng Tháp, phía bắc Châu Thành là con sông Tiền, phía nam Châu Thành giáp với huyện Bình Tân tỉnh Vĩnh Long phía Tây Châu Thành giáp với thành phố Sa Đéc.

Điều kiện tự nhiên

Địa hình Châu Thành có hướng dốc từ sông tiền vào trong nội đồng và tương đối bằng phẳng. Huyện có hệ thống kênh mương dầy đặc thuận lợi cho tưới tiêu phát triển nông nghiệp. Huyện có đặc điểm khí tượng chung của tỉnh Đồng Tháp, nằm ở Đồng Bằng Sông Cửu Long chịu ảnh hưởng của khí hậu nhiệt đới gió mùa gần xích đạo.
Châu Thành là huyện thuần canh nông nghiệp, nên ngành nông nghiệp khá phát triển. Nhất là ngành nuôi trồng thủy sản chủ yếu là cá tra phân bố tại các xã cù lao chiếm diện tích rất lớn, là nguồn nguyên liệu quan trọng cho các cơ sở chế biến tại Khu Công Nghiệp Sa Đéc, cụm công nghiệp Cái Tàu Hạ-An Nhơn.
Hàng năm vào mùa mưa, nước lũ tràn về, đưa một lượng phù sa màu mở từ sông Cửu Long, bồi đắp cho đồng ruộng, qua hệ thống sông ngòi chằng chịt, rất thuận lợi sản xuất nông nghiệp. Hầu hết diện tích đất ruộng sản xuất được 2 vụ lúa cao sản mỗi năm, nhiều nơi làm được 3 vụ hoặc 2 vụ lúa 1 vụ màu hoặc cây công nghiệp ngắn ngày như các loại đậu, khoai, dưa...
Huyện Châu Thành còn biết đến với nhiều ngành nghề truyền thống như: gốm, gạch, rèn, ngói,sản xuất bột, đan thủ công từ sản phẩm lục bình…

Lịch sử

Thời phong kiến
Vào thời nhà Nguyễn độc lập, vùng đất huyện Châu Thành và tp Sa Đéc ngày nay ban đầu thuộc địa bàn các tổng An Mỹ, An Hội, An Thạnh, An Trung cùng thuộc huyện Vĩnh An phủ Tân Thành tỉnh An Giang. Đặt thêm huyện An Xuyên thuộc phủ Tân Thành do tách ra từ huyện Vĩnh An năm 1839. Các tổng An Thạnh và An Trung thuộc huyện Vĩnh An; các tổng An Mỹ và An Hội thuộc huyện An Xuyên.
Thời Pháp thuộc
Thực dân Pháp năm 1867 dần xóa bỏ tên gọi tỉnh An Giang cùng hệ thống hành chính phủ huyện cũ thời nhà Nguyễn, đồng thời đặt ra các hạt Thanh tra. Lúc bấy giờ, hạt Thanh tra Tân Thành được thành lập trên địa bàn phủ Tân Thành, tỉnh An Giang cũ. Trụ sở hạt Thanh tra Tân Thành đặt tại Sa Đéc. Lúc đầu, hạt Thanh tra tạm gọi tên theo tên các phủ huyện cũ, sau mới đổi tên gọi theo địa điểm đóng trụ sở. Về sau, hạt Thanh tra Tân Thành cũng được đổi tên thành hạt Thanh tra Sa Đéc.
Hạt Thanh tra Sa Đéc ngày 5/1/1876, đổi thành hạt tham biện Sa Đéc.
Tất cả các hạt tham biện ở Đông Dương điều thống nhất gọi là "tỉnh" ngày 1/1/1900, trong đó có tỉnh Sa Đéc. Đồng thời, tổng An Thạnh cũng được chia ra thành hai tổng mới là An Thạnh Thượng và An Thạnh Hạ. Các tổng An Hội, An Mỹ, An Thạnh Thượng, An Thạnh Hạ, An Trung lúc bấy giờ cùng thuộc tỉnh Sa Đéc.
Từ ngày 9/2/1913 đến ngày 9/2/1924, tỉnh Sa Đéc bị giải thể, toàn bộ diện tích tỉnh bị sáp nhập vào tỉnh Vĩnh Long.
Thực dân Pháp cho thành lập quận Sa Đéc thuộc tỉnh Vĩnh Long ngày 1/4/1916, gồm 5 tổng: An Mỹ, An Trung, An Hội, Phong Nẫm, An Thạnh Hạ
Quận Sa Đéc nhận thêm tổng An Thạnh Thượng từ quận Cao Lãnh ngày 24/12/1921, đổi lại tách tổng Phong Nẫm giao cho quận Cao Lãnh.
Quận Sa Đéc được đổi tên thành quận Châu Thành thuộc tỉnh Sa Đéc ngày 9/2/1924 khi tỉnh này được tái lập. Quận Châu Thành khi đó tương ứng với địa bàn thành phố Sa Đéc, huyện Châu Thành và các vùng lân cận, trong đó có một phần huyện Lấp Vò ngày nay nằm dọc theo sông Tiền.
Sau Cách mạng tháng Tám 1945, Ủy ban Kháng chiến Hành chánh Nam bộ chủ trương bỏ cấp tổng, bỏ đơn vị làng, thống nhất gọi là xã, đồng thời bỏ danh xưng quận, gọi thay thế bằng huyện. Chính quyền Việt Nam Cộng hòa đến năm 1956 cũng thống nhất dùng danh xưng là xã, tuy nhiên vẫn gọi là quận cho đến năm 1975. Huyện Châu Thành ban đầu vẫn thuộc tỉnh Sa Đéc. Đồng thời, chính quyền Việt Minh cho thành lập thị xã Sa Đéc trực thuộc tỉnh Sa Đéc trên cơ sở tách đất làng Tân Vĩnh Hòa và các vùng lân cận.
Huyện Châu Thành thuộc tỉnh Long Châu Sa tháng 6/1951. Đến tháng 10/1954, tỉnh Long Châu Sa lại chia làm 3 tỉnh là Châu Đốc, Sa Đéc, Long Xuyên như cũ. Huyện Châu Thành lúc này trở lại thuộc tỉnh Sa Đéc.
Giai đoạn 1956-1976
Chính quyền Việt Nam Cộng hòa bãi bỏ tỉnh Sa Đéc ngày 22/10/1956, gồm các huyện Lấp Vò, Lai Vung, Châu Thành, thị xã Sa Đéc) nhập vào tỉnh Vĩnh Long. Quận Châu Thành thuộc tỉnh Sa Đéc cũ được đổi tên thành quận Sa Đéc thuộc tỉnh Vĩnh Long. Xã Tân Vĩnh Hòa lúc này chỉ còn giữ vai trò là quận lỵ quận Sa Đéc. Quận Sa Đéc có 4 tổng: An Trung, An Thạnh, An Mỹ Tây, An Thới.
Chính quyền Cách mạng cũng giải thể và sáp nhập tỉnh Sa Đéc vào tỉnh Vĩnh Long năm 1957. Huyện Châu Thành cũ đồng thời cũng đổi tên thành huyện Sa Đéc.
Chính quyền Việt Nam Cộng hòa cho lập thêm quận Đức Tôn thuộc tỉnh Vĩnh Long ngày 11/7/1962, tách từ quận Sa Đéc. Quận lỵ quận Đức Tôn đặt tại Cái Tàu Hạ, về mặt hành chánh thuộc xã Phú Hựu. Quận Đức Tôn gồm 2 tổng: An Mỹ Đông và An Mỹ Tây với 7 xã. Địa bàn quận Đức Tôn khi đó chiếm phần lớn huyện Châu Thành ngày nay. Sau năm 1965, cấp tổng bị giải thể, các xã trực thuộc quận.
Ngày 24/9/1966, chính quyền Việt Nam Cộng hòa quyết định tái lập tỉnh Sa Đéc. Tỉnh Sa Đéc mới tách ra từ tỉnh Vĩnh Long, chỉ gồm phần đất nằm giữa hai con sông Tiền Giang và Hậu Giang, với diện tích khoảng 900 km². Khi đó, quận Sa Đéc lại đổi tên thành quận Châu Thành như cũ. Quận Châu Thành ngày 14/3/1968, đổi tên thành quận Đức Thịnh. Các xã Hội An Đông và Mỹ An Hưng lúc này cũng đã được giao về cho quận Lấp Vò cùng tỉnh quản lý.
Tỉnh Sa Đéc của chính quyền Việt Nam Cộng hòa vẫn do tỉnh Vĩnh Long của chính quyền Cách mạng quản lý trong giai đoạn 1966-1974. Do đó, huyện Sa Đéc và thị xã Sa Đéc vẫn thuộc tỉnh Vĩnh Long trong giai đoạn này. Bên cạnh đó, tên gọi "quận Đức Thịnh" và "quận Đức Tôn" cũng không được phía chính quyền Cách mạng công nhận và sử dụng.
Tháng 8/1974, Trung ương Cục miền Nam quyết định giải thể các tỉnh Kiến Phong và An Giang để tái lập các tỉnh Long Châu Tiền, Long Châu Hà và Sa Đéc. Lúc này, huyện Sa Đéc cũng được đổi lại tên cũ là huyện Châu Thành và trực thuộc tỉnh Sa Đéc.
chính quyền quân quản Cộng hòa miền Nam Việt Nam ban đầu vẫn đặt huyện Châu Thành và thị xã Sa Đéc cùng thuộc tỉnh Sa Đéc sau ngày 30/04/1975 cho đến đầu năm 1976. Xã Phú Hựu là huyện lỵ của huyện Châu Thành Một số xã cũng được hợp nhất thành các xã mới thuộc huyện Châu Thành như An Hiệp, Tân Bình. Chính quyền Cách mạng cũng bàn giao các xã Tân Khánh Đông, Tân Khánh Trung (và Tân Mỹ về cho huyện Lấp Vò thuộc tỉnh Sa Đéc quản lý.
Từ năm 1976 đến nay
Châu Thành tháng 2/1976 là huyện của tỉnh Đồng Tháp cho đến này nay. Huyện Châu Thành ban đầu gồm có 11 xã: An Hiệp,Tân Phú Trung, An Nhơn, Tân Nhuận Đông, Tân Bình, Tân Phú, Phú Hựu, An Phú Thuận, Phú Long, Khánh An, Hoà Tân.
Hội đồng Bộ trưởng ban hành Quyết định số 149-HĐBT ngày 27/09/1988 về việc phân vạch lại địa giới hành chính một số xã, thị trấn của huyện Châu Thành thuộc tỉnh Đồng Tháp:
+ Tách ấp Phú Hiệp, ấp Phú Hoà và 1/2 ấp Phú Mỹ Lương của xã Phú Hựu với 260 hécta diện tích tự nhiên và 9.142 nhân khẩu để thành lập thị trấn Cái Tàu Hạ (thị trấn huyện lỵ).
+ Xã Phú Hựu (mới) có ấp Phú Long Bình, ấp Phú Thạnh, ấp Phú Hưng và 1/2 còn lại của ấp Phú Mỹ Lương với 1.252 hécta diện tích tự nhiên và 8.156 nhân khẩu.

Du lịch

Đình Tân Phú Trung
Chùa Hội Phước
Chùa Tam Bảo