Huyện Lý Nhân, Tỉnh Hà Nam

Lý Nhân là một huyện thuộc tỉnh Hà Nam.
Diện tích:167,8 km²
Huyện có 22 xã và 1 thị trấn
Dân số:195.000 người (năm 2009)

Vị trí địa lý

Huyện Lý Nhân nằm ở phía đông của tỉnh Hà Nam ở hữu ngạn sông Hồng. Phía bắc Lý Nhân giáp với tp Hưng Yên Phía đông bắc Lý Nhân giáp với huyện Tiên Lữ thuộc tỉnh Hưng Yên có ranh giới tự nhiên là sông Hồng. Phía tây và tây bắc Lý Nhân giáp với huyện Duy Tiên, có sông Châu Giang làm ranh giới. Phía tây nam và nam Lý Nhân tiếp giáp với huyện Bình Lục và phía nam Lý Nhân giáp với huyện Mỹ Lộc tỉnh Nam Định. Phía đông, đối diện với các huyện Vũ Thư và Hưng Hà thuộc tỉnh Thái Bình nằm bên tả ngạn sông Hồng.

Điều kiện tự nhiên

Khí hậu Lý Nhân mang đặc trưng của khí hậu nhiệt đới gió mùa, nóng và ẩm ướt. Hai mùa chính trong năm (mùa đông, mùa hạ) với các hướng gió thịnh hành: về mùa đông gió bắc, đông và đông bắc về mùa hạ gió nam, tây nam và đông nam. Khí hậu có sự phân hóa theo chế độ nhiệt với 2 mùa tương phản nhau là mùa hạ và mùa đông cùng với 2 thời kỳ chuyển tiếp tương đối là mùa thu và mùa xuân.
Huyện Lý Nhân có Diện tích tự nhiên là 167,045 km2, đây là đất hình thành tại chỗ và do đất phù sa sông Hồng bồi đắp. Đất đai hình thành 3 vùng sinh thái khác nhau: vùng bãi bồi ngoài đê sông Hồng và bối sông Châu; vùng đồng chiêm trũng; vùng đất màu và cây công nghiệp thuận tiện cho việc trồng lúa nước, cây công nghiệp, cây ngắn ngày.

Lịch sử

Ngay từ những buổi đầu dựng nước Văn Lang,Lý Nhân đã được hình thành.
Lý Nhân thuộc bộ Giao Chỉ, dưới thời Văn Lang, sau này thuộc huyện Chu Diên, quận Vũ Bình, bộ Giao Chỉ. Thời Lý, Trần Lý Nhân thuộc châu Lỵ Nhân, lộ Đông Đô nay thuộc Hà Nội. Năm Quang Thuận thứ 7 (1466) thời Lê Sơ, Lê Thánh Tông chia nước ta thành 12 đạo Thừa Tuyên, Sơn Nam Thượng, đồng thời cho đổi tên huyện Lý Nhân thành huyện Nam Xương cho khỏi trùng với phủ Lỵ Nhân.
Huyện Nam Xương và Bình Lục năm 1832 được tách khỏi phủ Lỵ Nhân để thành lập phủ Lý Nhân thuộc tỉnh Hà Nội. Huyện Nam Xang cùng huyện Bình Lục, Thanh Liêm lập thành phủ Liêm Bình, thuộc tỉnh Nam Định ngày 21/3/1890.
Chính quyền thực dân Pháp phân chia lại các đơn vị hành chính ngày 20/10/1980, bỏ cấp phủ thành lập các tỉnh mới thì Phủ Lý Nhân được tách khỏi tỉnh Hà Nội và sát nhập thêm mấy tổng của Nam Định, thành lập tỉnh Hà Nam. Huyện Nam Xang tách khỏi Nam Định trở về với Hà Nam.
Huyện Nam Xang được lấy tên cũ là Lý Nhân ngày 31/3/1923.
Hợp nhất xã Hồng Lý và xã Chân Lý thành một xã lấy tên là xã Chân Hồng năm 1972; giải thể xã Nhân Long và sáp nhập thôn Do Đạo của xã Nhân Long vào xã Nhân Thịnh, sáp nhập thôn Thanh Nga của xã Nhân Long vào xã Nhân Phúc.
Hợp nhất xã Hùng Lý và xã Chính Lý thành một xã lấy tên là xã Chính Lý năm 1977; hợp nhất xã Hòa Lý và Nguyên Lý thành một xã lấy tên là xã Nguyên Lý. Hợp nhất xã Chân Hồng và Tân Lý thành một xã lấy tên là xã Chân Lý; hợp nhất xã Nhân hậu và Nhân Hòa thành một xã lấy tên là xã Hòa Hậu.
Hợp nhất xã Nhân Thắng và Nhân Tiến thành một xã lấy tên là xã Tiến Thắng tháng 2/1978.
Hợp nhất xã Nhân Phúc và Nhân Phú thành một xã lấy tên là xã Phú Phúc tháng 3/1978, hợp nhất xã Chung Lý và Bảo Lý thành một xã lấy tên là xã Bắc Lý.
Thành lập thị trấn Vĩnh Trụ-thị trấn huyện lỵ huyện Lý Nhân năm 1987.

Du lịch

Đền Bà Vũ
Đền Trần Thương
Khu tưởng niệm Nam Cao
Đình Cao Đà
Đình Văn Xá
Làng nghề Nguyên Lý
Đền Triệu Việt Vương
Đền Thiên Tôn Đại Vương
Đình Thọ Chương
Đền Nghị Công
Đền Bà Vũ
Làng cổ Đại Hoàng
Di chỉ Sách Đồng

Lễ hội

Lễ hội đền Trần Thương

Đăc sản

Chuối ngự Đại Hoàng
Cá kho làng Vũ Đại
Quýt hương Văn Lý

Nhân vật nổi tiếng

Phạm Tất Đắc
Nam Cao
Nguyễn Thị Doan
Hoàng Tùng
Danh thần Bùi Đạt
Tiết phụ Vũ Thị Thiết