Huyện Phong Thổ, Tỉnh Lai Châu

Huyện Phong Thổ là một huyện nằm ở phía bắc của tỉnh Lai Châu. Huyện lỵ của phong thổ là thị trấn Phong Thổ.
Diện tích: 1388,0839 km2
Dân số: 24.165 người
Huyện Phong Thổ Phong Thị trấn Phong Thổ và các xã: Sì Lở Lầu, Ma Ly Chải, Vàng Ma Chải, Mù Sang, Mồ Sì San, Tung Qua Lìn, Ma Ly Pho, Pa Vây Sử, Dào San, Bản Lang, Khổng Lào, Hoang Thèn, Nậm Xe, Mường So, Sin Lản Nhì Thàng, Súi Hồ, Huổi Luông.

Sdt quan trọng

Bưu Điện Phong Thổ: +84 231 3897 043
TTYT Phong Thổ: 0231.3896.968.
UBND thị xã Lai Châu: 84 98 222 24 83
TTTT và xúc tiến du lịch tỉnh Lai Châu: 0231.3794628
Bến xe Thị xã Lai Châu: 0984.800.008-0912.13.12.15
Khách sạn Mường Thanh Lai Châu: +84 231 3790 555

Địa hình thời tiết

Phía bắc huyện Phong Thổ có giáp Vân Nam-Trung Quốc, phía tây Phong Thổ là huyện Sìn Hồ, phía đông Phong Thổ là huyện Bát Xát tỉnh Lào Cai, phía nam Phong Thổ giáp với huyện Tam Đường.
Địa hình núi trung bình và núi thấp xen thung lũng cacxtơ, không có cánh đồng lớn, có đỉnh núi Bạch Mộc Lương cao 2.998 m và sông Nậm Na chảy qua.

Lịch sử

Huyện Phong Thổ tháng 5/1955 được chuyển từ tỉnh Lào Cai về Khu tự trị Thái-Mèo.
Huyện Phong Thổ năm 2001có 1 thị trấn Phong Thổ và 29 xã:Thèn Sin, Lản Nhì Thàng, Nậm Loỏng, Sùng Phài, Tam Đường, Nùng Nàng, Tả Lèng, Bản Giang, Bản Hon, Hồ Thầu, Bản Bo, Bình Lư, Nà Tăm, Khổng Lào, Khun Há, Nậm Xe, Mường So, Bản Lang, Hoang Thèn, Mali Pho, Mù Sang, Dào San, Vàng Ma Chải, Tung Qua Lìn, Ma Li Chải, Mồ Sì San, Sì Lờ Lầu, Pa Vây Sử, Sin Súi Hồ.
Huyện Phong Thổ tháng 1/2002,(cũ) chia tách thành huyện Phong Thổ (mới) và huyện Tam Đường.
Quốc hội ra Nghị quyết trong đó chia tỉnh Lai Châu thành tỉnh Lai Châu (mới) và tỉnh Điện Biên; huyện Phong Thổ thuộc tỉnh Lai Châu mới.
Thành lập thị trấn Phong Thổ mới thuộc huyện Phong Thổ tháng 10/2004. Thị xã Lai Châu cũ được đổi thành thị xã Mường Lay.
Chuyển xã Lả Nhì Thàng thuộc huyện Tam Đường và xã Huổi Luông thuộc huyện Sìn Hồ về huyện Phong Thổ tháng 12/2006. Đồng thời chuyển 500 ha diện tích tự nhiên và 140 người của xã Huổi Luông về thị trấn Phong Thổ. Huyện Phong Thổ thời điểm này có 102.876 ha diện tích tự nhiên và 56.544 người.

Kinh tế

Kinh tế chủ yếu của huyện là nông nghiệp, công nghiệp, tiểu thủ công nghiệp và dịch vụ hầu như không có. Đây là mục tiêu đầu tiên mà Trung Quốc tấn công khi xâm lăng Lai Châu, thị trấn Phong Thổ bị rơi vào tay Trung Quốc sau khoảng 1 tuần và chính từ đây Trung Quốc làm bàn đạp tấn công xuống thị xã Lai Châu một cách nhanh chóng và còn tấn công sang thị trấn Sa Pa của Hoàng Liên Sơn.
Phong Thổ có đường biên giới dài gần 100km tiếp giáp với huyện Kim Bình, tỉnh Vân Nam, và cửa khẩu Ma Lù Thàng thông thương với Trung Quốc. Đất đai Phong Thổ thích hợp với việc trồng rừng, ngô, lúa, chè, cây ăn quả, bông, khai thác dược liệu và chăn nuôi đại gia súc như: trâu, bò, dê, ngựa. Các mặt hàng nông sản xuất khẩu chủ lực là ngô, vải, sắn, nhãn, đậu, bông, chít...đặc biệt là thảo quả. Tỷ lệ hộ nghèo ở Phong Thổ trên 70% thì hiện nay, chỉ còn 40,5% năm 2004.
Phong Thổ là vùng đất có nhiều khoáng sản như đất hiếm có phóng xạ, quặng Urani, Thori và suối nước nóng.

Văn hóa du lịch

Phong Thổ mang một vẻ đẹp thuần khiết và nguyên sơ. Địa phương này luôn thu hút dân phượt đến một phần vì các địa danh đẹp nơi đây, một phần do các lễ hội đặc sắc của các dân tộc trong vùng.
Phong Thổ nói riêng vẫn sở hữu một nét đẹp thuần khiết, nguyên sơ. Nhưng chính nét đẹp ấy lại tạc vào lòng du khách những vẻ đẹp khó quên. Du khách đến đây để thưởng thức lễ hội cơm mới, lễ hội Nàng Han, chợ phiên Dào San và những cung đường tuyệt đẹp, để biết điều gì đã tạo nên nét đẹp nguyên sơ của vùng đất này.
Bản Vàng Pheo: Bản Vàng Pheo là vùng đất sinh sống lâu đời của đồng bào dân tộc Thái trắng thuộc xã Mường So, huyện Phong Thổ, tỉnh Lai Châu. Cảnh sắc núi rừng thơ mộng, dân bản Vàng Pheo mến khách, nên đã cuốn hút biết bao du khách đến với nơi này. Bản Vàng Pheo có vị trí thiên thời, địa lợi, nằm ngay bên núi Phu Nhọ Khọ, ngọn núi được ví như một mĩ nhân. Đây là nơi giao thoa giữa hai dòng suối Nậm Lùm và Nậm So. Vàng Pheo có nhiều ngôi nhà cổ nằm nép mình bên những ruộng lúa xanh trong không gian thanh bình, yên tĩnh.
Bản Vàng Pheo là nơi còn lưu giữ nhiều ngôi nhà sàn cổ, một nét đặc biệt làm nên bản văn hoá. Người Thái trắng ở Vàng Pheo rất hiếu khách. Trẻ em thì lễ phép, người già thì ôn hoà, họ sẵn lòng mời khách dùng cơm, thưởng thức những bữa ăn giản dị, món ăn truyền thống và mang đậm bản sắc riêng như: cá bống vùi tro, cá suối nướng, măng ngọt, măng đắng, thịt lợn hấp, thịt trâu sấy, canh rau đắng và uống rượu bên bếp lửa bập bùng ấm áp.
Bản Vàng Pheo cũng là nơi có nhiều lễ hội, lưu giữ nhiều nét sinh hoạt văn hoá cộng đồng các lễ hội Nàng Han, Then Kin Pang, Kin Lẩu Khẩu Mẩu, Lễ hội bản Vàng Pheo có nhiều trò chơi dân gian độc đáo như: ném còn, đẩy gậy, tù lu.
Suối nước nóng Vàng Bó
Nằm trong một bản làng bình yên, có đường quốc lộ chạy qua, hiện nay khu du lịch suối nước nóng Vàng Bó đã được UBND tỉnh quy hoạch trên diện tích 16ha. Khu du lịch suối nước nóng Vàng Bó gắn với cụm điểm du lịch Mường So và khu kinh tế cửa khẩu Ma Lù Thàng được quy hoạch trên quy mô 100ha. Suối nước nóng Vàng Bó được xếp vào nhóm điểm du lịch có ý nghĩa địa phương: độc đáo, có khả năng thu hút khách du lịch.
Cửa khẩu Ma Lù Thàng:
Cửa khẩu Ma Lù Thàng thuộc xã Ma Li Po, huyện Phong Thổ, tỉnh Lai Châu. Ma Lù Thàng được coi là mũi nhọn để thúc đẩy nền kinh tế của huyện. Ma Lù Thàng là cửa khẩu cách các trung tâm kinh tế trong nước khá xa, chỉ có thể vận chuyển hàng hoá bằng đường bộ.
Pu Ta Leng
Nằm trong dãy Hoàng Liên Sơn thuộc xã Tả Lèng, huyện Phong Thổ, tỉnh Lai Châu, Pu Ta Leng theo tiếng H’Mông gọi là Pú Tả Lèng, với chữ “Pú” nghĩa là núi. Với chiều cao 3.049m so với mặt nước biển, chỉ đứng sau đỉnh Fansipan (3.413m), Pu Ta Leng còn được mệnh danh là “nóc nhà thứ hai của Đông Dương”, cũng gọi “nóc nhà thứ hai của Việt Nam”.
CHỢ PHIÊN DÀO SAN:
Chợ Dào San ngày nay họp thường xuyên vào những ngày chủ nhật, kể cả ngày trên lịch không in hình. Chợ đem lại những niềm vui ngoài sự mua bán, nên chẳng lạ gì khi thấy người vùng cao thích đi chợ, yêu chợ đến thế.
Những sản vật được đem đi bán cũng mang hương vị núi rừng rất riêng: ấy là mật ong, gạo nếp nương, là mắc khén, măng đắng, thảo quả hay những con dao được rèn rất khéo, những thẻ hương thơm lựng bán để cúng hôm rằm… tất cả đều là những món “cây nhà lá vườn”.
Phiên chợ Dào San nay không chỉ có cảnh bán mua của bà con 8 xã vùng cao mà thông thương phát triển, các thương lái từ xuôi lên cũng mang theo đủ thứ mặt hàng bày bán. Những “đặc sản” ở Dào San được thu mua, mang đến khắp nẻo xa gần để mọi người thưởng thức.
Di tích của người Việt cổ Nậm Tun, Nậm Phé, miếu Nàng Han; có nhiều lễ hội văn hóa đặc sắc: Lễ hội Nàng Han, Kin Lẩu Khẩu Mẩu, lễ hội Then Kin Pang của người Thái,lễ hội Gầu Tào của người Mông, Lễ hội cơm mới,
Đặc sản Lai Châu
Đặc sản xôi tím, Măng nộm Hoa Ban, Cá bống vùi gio, Nộm rau dớn, Rêu đá, Thịt treo gác bếp, heo thui luộc, lợn cắp nách, lam nhọ (thịt luộc nướng chín, ướp gia vị, nướng thêm lần nữa), thua nau (được làm bằng đậu nành, xay nhuyễn, để lên men xong ướp với gia vị), pa dính (cá nướng ướp gia vị của địa phương), gà luộc chấm chéo tắp, xôi trứng kiến và canh lá đắng, măng khô rừng Mường Tè, gạo nếp đen, hột chuối rừng, Cá bống suối, Sâu chít rừng Mường Tè, mật ong rừng, ....