Huyện Gia Bình, Tỉnh Bắc Ninh

Huyện Gia Bình là một huyện thuộc tỉnh Bắc Ninh nằm bên bờ Nam sông Đuống.
Diện tích đất tự nhiên: 107.8 km2
Dân số trung bình: 92,238 người
Mật độ dân số: 856 người/km2
Huyện gồm 1 thị trấn và 13 xã:Thị trấn Gia Bình và các xã Cao Đức, Bình Dương,Đại Lai, Đại Bái, Giang Sơn, Đông Cứu,Nhân Thắng, Lãng Ngâm, Thái Bảo, Song Giang, Quỳnh Phú, Vạn Ninh, Xuân Lai.

Các số điện thoại quan trọng

Văn phòng huyện ủy:0976.613.129
Thường trực HĐND huyện:3.556.033
Văn phòng HĐND-UBND huyện:0986.899.045

Vị trí địa lý

Gia Bình cách trung tâm thành phố Bắc Ninh 25km về phía Tây Bắc, cách thủ đô Hà Nội 35 km về phía Tây Nam là một huyện thuộc vùng đồng bằng Bắc Bộ. Địa giới hành chính bao gồm: phía Đông giáp tỉnh Hải Dương; phía Tây giáp huyện Thuận Thành. Phía Bắc giáp huyện Quế Võ; phía Nam giáp huyện Lương Tài. Toạ độ địa lý: 106007’43” đến 106018’22” kinh độ Đông và 21001’14” đến 21006’51” vĩ độ Bắc. Địa hình của huyệncó độ dốc từ Tây sang Đông và từ Tây Bắc xuống Đông Nam và tương đối bằng phẳng. Diện tích đồi núi chiếm tỷ lệ nhỏ (0,39%) so với diện tích tự nhiên, độ chênh lệch địa hình không lớn, phân bố tại vùng núi Thiên Thai thuộc các xã Giang Sơn, Đông Cứu, Lãng Ngâm.

Lịch sử

Gia Bình là vùng đất cổ phù sa màu mỡ bên sông Đuống, nên từ ngàn xưa đã có cư dân Việt cổ về đây sinh cơ lập nghiệp và để lại dấu ấn là những khu cư trú mộ táng, địa danh, di tích và tín ngưỡng.
Vùng đất Gia Bình thời Hùng Vương-An Dương Vương thuộc bộ Vũ Ninh và để lại dấu ấn đậm nét ở ngôi đền thờ Cao Lỗ Vương (xã Cao Đức). Theo thần tích cho biết ông là tướng tài giúp An Dương Vương xây dựng quốc gia Âu Lạc, xây thành Cổ Loa, có công chế tạo “nỏ thần” đánh giặc giữ nước.
Vùng đất này thuộc hai huyện An Bình và Nam Định thời chống Bắc thuộc.Gia Bình thuộc huyện An Định lộ Bắc Giang đời Lý Trần. Huyện An Định được đổi là Gia Định thuộc phủ Thuận An, trấn Kinh Bắc thời Lê sơ. Vua Minh Mệnh năm thứ nhất (1820) huyện đổi tên là Gia Bình thời Nguyễn. Huyện Gia Bình có lỵ sở của ở xã Bảo Khám, được chuyển về xã Đông Bình năm 1820. Sở lỵ chuyển đến xã Nhân Hữu năm 1888, chuyển về xã Khoái Khê năm 1841. Chuyển về núi Nghĩa Thắng thuộc dãy Thiên Thai, xã Đông Cứu ngày nay từ năm 1920. Huyện Gia Bình khi ấy có 86 xã và 1 sở. Đến thời Hồng Đức còn 67 xã. Đến đầu thời Nguyễn có 8 tổng, 68 xã. Vào triều vua Đồng Khánh còn 7 tổng, 60 xã. Tổng Đại Lai chia thành 2 tổng (Nhân Hữu và Đại Lai) thì lại có 8 tổng, 60 xã. Tổng Tam Á và 2 xã (Đông Côi, Trương Xá) lại nhập vào tổng Đông Hồ của huyện Thuận Thành đến năm 1877.
Huyện Gia Bình trước Cách mạng tháng Tám (1945) có 8 tổng với 66 xã.
Sau Cách mạng tháng Tám năm 1945, nước ta tổ chức lại đơn vị hành chính cơ sở xoá bỏ cấp tổng, phủ, các làng xã nhỏ được sát nhập lại, huyện Gia Bình còn 14 xã là: Đại Lai, Đại Bái, Lãng Ngâm,Đông Cứu, Nhân Thắng, Bình Dương, Giang Sơn, Quỳnh Phú, Thái Bảo, Song Giang, Vạn Ninh, Cao Đức, An Bình, Xuân Lai. Xã An Bình năm 1980 gồm các thôn (Nghi Khúc, Bình Ngô, Yên Ngô, Thường Vũ) được tách về huyện Thuận Thành.
Tháng 8/1950, trong kháng chiến chống Pháp, huyện Gia Bình và Lương Tài sát nhập làm một lấy tên là huyện Gia Lương, thuộc tỉnh Bắc Ninh.
Năm 1962 tỉnh Bắc Ninh và tỉnh Bắc Giang hợp nhất thành tỉnh Hà Bắc trong thời kháng chiến chống Mỹ,khi ấy Gia Bình thuộc tỉnh Hà Bắc .
Tỉnh Bắc Ninh năm 1997 được tái lập đến năm 1999 huyện Gia Lương tái lập thành 2 huyện Lương Tài và Gia Bình. Ngày 1/9/1999 Huyện Gia Bình hoạt động theo đơn vị hành chính mới. Thị trấn Gia Bình tháng 8/2002 được thành lập là trung tâm kinh tế, chính trị, văn hoá, xã hội của huyện Gia Bình.
Danh nhân
Lê Văn Thịnh (thái sư, Trạng nguyên đầu tiên của Việt Nam)
Thiền sư Huyền Quang (tổ thứ ba của Thiền phái Trúc Lâm)
Nguyễn Quang Bật (trạng nguyên)
Lưu Thúc Kiệm (trạng nguyên)
GS.TS Vũ Tuyên Hoàng - nguyên Chủ tịch Liên hiệp các Hội Khoa học và Kỹ thuật Việt Nam.
Vũ Ngọc Phan (nhà phê bình văn học, giải thưởng Hồ Chí Minh đợt I)
Nguyễn Thanh Bình - nguyên ủy viên Bộ Chính trị, Thường trực Ban Bí thư Đảng Cộng sản Việt Nam.
Làng nghề
Làng Đại Bái: đúc đồng (hiện nay làng nghề này đang rất phát triển. Sản phẩm là các đồ vật bằng đồng như nồi đồng, lư hương (rất nhiều), đồ thờ cúng (rất nhiều),...
Làng Ngụ: nghề Bột lọc, có truyền thống hơn 700 năm nay.
Làng Môn Quảng: Làng nghề nón lá.
Làng Xuân Lai: làng nghề mây tre trúc. Hiện những nghề thủ công tại đây phát triển rất mạnh như mây tre đan, thang xào, dát giường, găng tay, khẩu trang, đồ thủ công mỹ nghệ xuất khẩu trong và ngoài nước.
Làng Yên việt: Làng nghề trồng dưa.
Các địa điểm nổi tiếng huyện Gia Bình
Xã Đông Cứu
THPT Lê Văn Thịnh
Thiền sư Huyền Quang (tổ thứ ba của Thiền phái Trúc Lâm)
Lê Văn Thịnh
Lưu Thúc Kiệm (trạng nguyên)
Lê Văn Thịnh (thái sư, thủ khoa đầu tiên của Việt Nam)
Vũ Ngọc Phan (nhà phê bình văn học, giải thưởng Hồ Chí Minh đợt I)
Nguyễn Quang Bật (trạng nguyên)
Nguyễn Thanh Bình
Vũ Tuyên Hoàng (giáo sư viện sỹ.
làng Ngụ:
Làng nghề mây tre trúc
Làng Đại Bái
Làng Yên việt
Làng Môn Quảng