Xã Diên Lạc, Huyện Diên Khánh, Tỉnh Khánh Hòa

Diên Lạc là 1 xã của huyện Diên Khánh, tỉnh Khánh Hoà, nước Việt Nam.

Sdt quan trọng

Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch Khánh Hòa: (84-58) 3822229
UBND Diên Khánh: 058 3850 304
Sân bay Cam Ranh: 3.989918
TTYT Diên Khánh: 058 850628
Khách Sạn Ngọc Vy Diên Khánh: +84 58 6272 987

Địa lý thời tiết

Tổng diện tích theo k2 là: 4,57 km²
Tổng số dân: 7548 người
Tọa độ: 12°15′13″B 109°04′14″Đ
Nằm trong vùng khí hậu Duyên hải Nam Trung Bộ, có nền khí hậu nhiệt đới gió mùa điển hình, với các đặc trưng là nắng nóng, ít có mùa đông lạnh. Nhiệt độ trung bình năm 26,30C. Độ ẩm tương đối trung bình năm 81,8%. Lượng mưa bình quân năm là 1.880mm. Hướng gió chính thường xuất hiện trong nhiều tháng là Bắc, Đông – Bắc và Đông – Nam, tốc độ bình quân 2,5 m/s. Bão ít xảy ra và không gây ảnh hưởng lớn đến sản xuất và đời sống.

Lịch sử

Diên Khánh trước kia là vùng đất của phủ Diên Ninh thuộc dinh Thái Khang. Năm 1742, chúa Nguyễn Phúc Khoát đổi phủ Diên Ninh thành phủ Diên Khánh. Lúc bấy giờ huyện Phước Điền (tức huyện Diên Khánh sau này) thuộc phủ Diên Khánh. Năm 1832, trấn Bình Hòa đổi thành tỉnh Khánh Hòa. Tỉnh Khánh Hòa có 2 phủ và 4 huyện. Phủ Diên Khánh gồm có 2 huyện Phước Điền và Vĩnh Xương (huyện Hoa Châu nhập vào huyện Phước Điền).
Sau khi Pháp xâm chiếm Việt Nam, Pháp tiến hành thay đổi về mặt hành chính. Tỉnh Khánh Hòa có 2 phủ Ninh Hòa, Diên Khánh và 2 huyện Vạn Ninh, Vĩnh Xương. Phủ Diên Khánh có 3 tổng: tổng Trung Châu (Bắc sông Cái), tổng Vĩnh Phước (Tây-Nam sông Cái), tổng Ninh Phước (Đông-Nam sông Cái).
Sau Cách mạng tháng Tám thành công, năm 1946, chính quyền cách mạng quyết định xóa bỏ phủ Diên Khánh thành lập huyện Diên Khánh như ngày nay.
Trong chiến tranh Việt Nam, địa bàn huyện Diên Khánh có những thay đổi, nhiều lần nhập, tách với các xã của huyện Vĩnh Xương và Cam Ranh. Từ năm 1950-1954, nhập 2 huyện Vĩnh Xương và Diên Khánh thành huyện Vĩnh Khánh. Thời Việt Nam Cộng Hòa huyện có lúc tạm thời chia làm 4 đơn vị: 2 huyện miền núi Vĩnh Sơn, Vĩnh Khánh (1961-1975) và 2 huyện đồng bằng là Cửu Long và Hương Giang, đồng thời nhập 1 số xã của Vĩnh Xương (Vĩnh Phương, Vĩnh Lương, Vĩnh Hải, Vĩnh Ích) cho Diên Khánh (1961-1975). Từ 1965-1975, tách xã Diên An, Diên Toàn cho huyện Vĩnh Trang.
Sau khi miền Nam hoàn toàn giải phóng, tháng 4-1975 nhập thêm 7 xã của huyện Vĩnh Xương đổi thành huyện Khánh Xương. Tháng 3 năm 1977, tách 7 xã của huyện Vĩnh Xương nhập vào Nha Trang, huyện trở lại địa giới cũ gồm đồng bằng Diên Khánh và huyện miền núi Khánh Vĩnh. Ngày 23-10-1978, Chính phủ ra Quyết định số 268-CP thành lập thị trấn Diên Khánh, Tháng 6 năm 1985, huyện Diên Khánh lại tách làm 2 huyện: Khánh Vĩnh và huyện Diên Khánh ngày nay.
Tháng 4 năm 2007, tách hai xã Suối Tân và Suối Cát để cùng với một số xã thuộc thị xã Cam Ranh thành lập huyện Cam Lâm.

Kinh tế

Xã Diên Lạc (Diên Khánh, Khánh Hòa) có nhiều lợi thế khi bước vào xây dựng nông thôn mới (XDNTM), bởi đây là địa phương có nhiều thành tích trong phát triển kinh tế - xã hội (KT-XH) những năm qua. Đến năm 2012, xã đã đạt 14/19 tiêu chí của Bộ tiêu chí quốc gia về NTM. Với lợi thế này, xã sẽ hoàn thành các tiêu chí XDNTM vào năm 2015 theo lộ trình đặt ra.
Xã Diên Lạc là một trong những địa phương đi đầu của huyện Diên Khánh về phát triển KT-XH, đời sống của người dân ngày càng được nâng cao. Cách đây 15 năm, Diên Lạc đã là địa phương tiêu biểu của huyện và tỉnh về xây dựng giao thông nông thôn (GTNT), xây dựng làng văn hóa, phát triển nông thôn theo hướng “đường có tên, nhà có số”, là mô hình mẫu cho nhiều địa phương khác học tập, làm theo. Vì vậy, khi cả nước bước vào XDNTM, xã Diên Lạc có khá nhiều tiêu chí đạt và gần đạt theo Bộ tiêu chí quốc gia về NTM.
Theo bà Bùi Hà Thu Thủy, Chủ tịch UBND xã Diên Lạc, đến nay xã đã đạt 14/19 tiêu chí của Bộ tiêu chí quốc gia về NTM. Chỉ còn các tiêu chí: GTNT; kiên cố hóa kênh mương; cơ sở vật chất văn hóa; nhà ở dân cư và môi trường là chưa đạt chuẩn, nhưng thực chất các tiêu chí này đã gần với mức chuẩn, mức độ 80 - 90%.
Xã Diên Lạc (Diên Khánh) có nhiều lợi thế khi bước vào xây dựng nông thôn mới (XDNTM), bởi đây là địa phương có nhiều thành tích trong phát triển kinh tế - xã hội (KT-XH) những năm qua.
Xã Diên Lạc đã cơ bản hoàn thành nhiều tiêu chí về xây dựng nông thôn mới.
Những năm qua, xã Diên Lạc đã có bước phát triển khá ấn tượng về cơ sở hạ tầng và KT-XH. Xã có gần 38km đường GTNT, các đường trục xã, liên thôn đến ngõ xóm đều được “cứng hóa”, GTNT phát triển đến đường nội đồng. Hệ thống kênh mương được kiên cố hóa (16km/24km), đáp ứng nhu cầu sản xuất, tưới tiêu. Toàn xã có 14 trạm biến áp, hơn 17km đường dây hạ thế, 100% hộ có điện sinh hoạt. Các hoạt động văn hóa, xã hội, y tế, giáo dục đều phát triển; nhà ở dân cư kiên cố và bán kiên cố hơn 87%, không còn nhà dột nát, tạm bợ; hộ nghèo chỉ còn 5%. Diên Lạc có bước chuyển dịch nhanh về cơ cấu kinh tế, lao động theo hướng giảm dần tỷ trọng nông nghiệp, tăng thương mại dịch vụ, ngành nghề. Do diện tích đất nhỏ hẹp, xã chú trọng phát triển thương mại, dịch vụ. Giá trị sản xuất công nghiệp, tiểu thủ công nghiệp hàng năm của xã đạt gần 44 tỷ đồng, thương mại dịch vụ đạt 15 tỷ đồng, thu nhập bình quân đầu người 15 triệu đồng/năm.
Triển khai XDNTM, trong 2 năm 2010 - 2011, xã Diên Lạc đã đầu tư gần 4 tỷ đồng nâng cấp 8 tuyến đường GTNT (nền đường từ 4m lên 6 - 8m, mặt bê tông từ 2,5 - 3m lên 3 - 3,5m) bảo đảm đủ chuẩn và cải tạo, nâng cấp chợ xã Diên Lạc. Năm 2012, xã dự kiến tiếp tục đầu tư hơn 3 tỷ đồng thực hiện nâng cấp 3 tuyến đường giao thông, 1 tuyến kênh mương và xây dựng mặt bằng khu dân cư Gò Cây Bút.
Tập trung XDNTM, bên cạnh thực hiện các tiêu chí chưa đạt, xã đang đề ra nhiều giải pháp phát triển KT-XH, chuyển dịch cơ cấu kinh tế, lao động theo hướng tăng tỷ trọng công nghiệp, tiểu thủ công nghiệp, dịch vụ, giảm tỷ lệ nông nghiệp. Về nông nghiệp, xã khuyến khích phát triển nông nghiệp đô thị, tạo cảnh quan, bảo vệ môi trường; tăng cường hỗ trợ khuyến nông, thông tin thị trường, phát triển hợp tác xã, câu lạc bộ khuyến công, nông…; phấn đấu đến 2013, lao động nông nghiệp giảm còn 30%. Xã xây dựng 2 vùng chuyên canh lúa và rau tạo lợi thế cạnh tranh hàng hóa: sản xuất lúa giống 100ha, sản xuất rau chuyên canh 10 - 15ha. Về công nghiệp, tiểu thủ công nghiệp, xã tập trung phát triển các ngành nghề chế biến nông sản, thực phẩm; lắp ráp sửa chữa cơ khí, điện, điện tử; xây dựng làng nghề mây tre đan… Về dịch vụ, xã lấy chợ trung tâm xã và khu dân cư phố chợ làm điểm nhấn để phát triển, đầu tư mở rộng thành chợ đầu mối kinh doanh, đa dạng các ngành hàng theo hướng siêu thị mini.
Hiện tại, xã sẽ cố gắng đạt chuẩn một số tiêu chí NTM chưa đạt trong thời gian tới. Giai đoạn 2012 - 2015, xã phấn đấu hoàn thành các tiêu chí XDNTM; giai đoạn 2016 - 2020: củng cố, hoàn thiện các tiêu chí; giai đoạn 2021 - 2030: tiếp tục nâng cao chất lượng sản xuất nông nghiệp, nông thôn. Tuy nhiên, hiện vốn dành cho đầu tư NTM còn nhiều khó khăn nên xã rất cần sự quan tâm của các ngành, các cấp hỗ trợ cho xã phát triển đạt các tiêu chí xã NTM vào năm 2015

Văn hóa Du lịch

Qua khảo sát thống kê về tài nguyên du lịch, trên địa bàn huyện Diên Khánh có 260 di tích bao gồm: 40 đình, 47 chùa, 53 miếu, 01 dinh, 01 am, 02 lăng, 114 nhà thờ Họ, số còn lại là các giáo xứ, nhà thờ đạo, Bia Quân giới. Các di tích được phân bổ hầu khắp ở địa bàn 17/19 xã, thị trấn. Trong đó có 05 di tích cấp Quốc gia đã được Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch cấp bằng công nhận là: Văn Miếu, Thành Cổ, Đền Trần Quí Cáp, Miếu Trịnh Phong và Am Chúa. Có 41 di tích lịch sử - văn hóa đã được UBND tỉnh cấp bằng công nhận.
Về nhà cổ có 20 nhà nhưng số nhà vẫn còn nguyên theo kiến trúc cổ khoảng 14 nhà.
Về lễ hội trên địa bàn Diên Khánh tập trung các lễ hội lớn như: Lễ hội Am chúa, Suối Đỗ, Dinh Thái Tử, Văn Miếu… Ngoài ra, ở các địa phương còn tổ chức cúng tại các Đình, Miếu vào dịp Thanh minh (hay còn gọi là cúng xuân, lễ cúng thu (sau khi thu hoạch xong vụ 8) mà các cụ lão ngày xưa vẫn thường gọi “Xuân, Thu nhị kỳ”. Riêng các nhà thờ họ tộc, đa số việc cúng, tế cũng tổ chức vào dịp Thanh minh (mùng 10/3 âm lịch) hàng năm.
Ngoài du lịch văn hóa, Diên Khánh còn nổi tiếng với nhiều điểm Du lịch sinh thái như: Điểm du lịch sinh thái Suối Tiên, Suối Đỗ, Suối Bạch Đằng, Am chúa, Suối lạnh và Hồ Cây Sung - Láng Nhớt, điểm du lịch sinh thái Nhân Tâm ở xã Diên Xuân, điểm du lịch Memento Country Home ở xã Diên Hòa…
Mục tiêu phát triển Du lịch của huyện Diên Khánh được xác định với 2 loại hình du lịch chủ yếu đó là: Du lịch Văn hóa và Du lịch sinh thái.
+ Tuyến phía Đông huyện: Tour Diên An, Diên Toàn tham quan các công trình kiến trúc (Đình, Chùa, Miếu…) thắng cảnh đồng quê, các cơ sở sản xuất thủ công nông thôn và các cơ sở chăm sóc cộng đồng.
+ Tuyến phía Bắc huyện: Tour Diên Điền, Diên Sơn và Bắc thị trấn tham quan các công trình kiến trúc Đình, Chùa, các di tích lịch sử - văn hóa Miếu Cây Ké, Chùa Phú Lộc, Chùa Thiên Quang, Văn Miếu Diên Khánh, kiến trúc nhà cổ, chợ đồng quê và các cơ sở chế sản phẩm sau thu hoạch tạo nguồn nguyên liệu cho công nghiệp…
+ Tuyến trung tâm và phía Tây huyện: bao gồm các công trình kiến trúc: Thành Diên Khánh, Đền Trần Quí Cáp, Miếu Trịnh Phong và các công trình kiến trúc Đình, Chùa, nhà cổ, phố nhà nông… tại xã Diên Lạc, Diên Hòa.
- Quy hoạch và phát triển các điểm du lịch sinh thái như: Suối Tiên, Nhân Tâm, Memento Country Home, khu nhà cổ với vườn sinh thái, khu di tích Hòn Dữ - Đá Đen.
- Phát triển loại hình du lịch văn hóa trọng điểm:
+ Thành Cổ Diên Khánh: Do ngân sách tỉnh và Trung ương trùng tu, tôn tạo theo qui hoạch, tiếp tục đề xuất trình Trung ương phê duyệt.
+ Văn Miếu: Tiếp tục đề xuất mở rộng giai đoạn 2 với tổng diện tích 2 ha đã được Nghị quyết HĐND huyện thông qua qui hoạch.
+ Suối Đỗ: Đã hoàn thành đường giao thông, sắp đến nâng cấp, nhựa hóa và kêu gọi đầu tư khai thác.
+ Di tích Am Chúa: Tiếp tục phát huy giá trị di tích mang yếu tố tâm linh, thờ Mẫu, khai thác có hiệu quả cơ sở vật chất hiện có. Kiến nghị tỉnh đầu tư giai đoạn 2.
+ Đầu tư các điểm du lịch sinh thái tại Suối Tiên, Diên Hòa, Diên Xuân bằng nguồn vốn của tư nhân.
Đặc sản Khánh Hòa
Tổ yến, trầm hương, Bún cá hay bánh căn,bánh canh Nha Trang, bong bóng cá, vi cá, nước mắm, khô cá thu, nhum, bánh Xoài Cam Lâm... Đặc biệt là một số món như bún cá Diên Khánh, bánh ướt, Nai khô