Huyện Yên Khánh, Tỉnh Ninh Bình

Yên Khánh là một huyện phía đông nam của tỉnh Ninh Bình. Trên bản đồ địa lý, Yên Khánh giống hình một con dê di chuyển theo hướng từ đông sang tây.

Sdt quan trọng

Bưu điện TP Ninh Bình: (0229)3873708.
UBND Yên Khánh: 030 3841231
Trung tâm Y tế huyện Yên Khánh: 0303505693
Khách sạn Vissai TP Ninh Bình: 120 65 125
NH nông nghiệp và phát triển nông thôn: 063 3828364
Phòng vé hàng không VN: 063 3825413
Taxi Ninh Bình: (0229)3 633 788

Địa hình thời tiết

Diện tích: 138 km²
Dân số: 142.184 người (2006).
Phía tây bắc giáp với thành phố Ninh Bình, phía tây giáp 2 huyện Hoa Lư và Yên Mô, phía nam giáp huyện Kim Sơn, các phần từ phía bắc đến phía đông giáp với tỉnh Nam Định qua sông Đáy.
Địa hình của huyện Yên Khánh là đồng bằng tương đối bằng phẳng, không có núi non, mạng lưới sông ngòi phân bố tương đối đều
Yên Khánh nằm trong vùng khí hậu nhiệt đới gió mùa, gần biển nên mát mẻ. Tuy vậy, thời tiết vẫn chia thành 2 mùa rõ rệt. Mùa hạ nắng nóng, có ảnh hưởng của gió mùa Tây Nam. Mùa đông, ảnh hưởng khá lớn của gió mùa Đông Bắc, có sương muối nhưng không nhiều như các huyện phía bắc của tỉnh.

Lịch sử

Thời Hồng Bàng nằm trong bộ Giao Chỉ, sau thuộc phủ Trường Yên.
Từ thời nhà Trần(1225-1400)về trước có tên gọi là Yên Ninh.
Từ đời Lê Trung Hưng(1593) sau đổi là huyện Yên Khang.
Thời nhà Nguyễn năm Gia Long thứ 2(1803) đổi tên là huyện Yên Khánh, thuộc phủ Trường Yên.
Năm Minh Mệnh thứ 2(1821) đổi thành phủ Yên Khánh.
Năm Minh Mệnh thứ 10(1829) huyện Yên Khánh thuộc đạo Ninh Bình, sau đó đổi tên thành trấn Ninh Bình, rồi thành tỉnh Ninh Bình như ngày nay.
Ngày 27/04/1977, Hội đồng chính phủ ra quyết định 125/CP giải thể huyện Yên Khánh, cắt 20 xã phía bắc sông Khang Thượng (Khánh Hòa, Khánh Phú, Khánh An, Khánh Cư, Khánh Vân, Khánh Ninh, Khánh Hải, Khánh Lợi, Khánh Tiên, Khánh Thiện) sáp nhập với huyên Yên Mô và thị trấn Tam Điệp thành lập huyện Tam Điệp. Cắt 9 xã phía nam sông Khang Thượng (Khánh Hồng, Khánh Nhạc, Khánh Hội, Khánh Mậu, Khánh Thủy, Khánh Cường, Khánh Trung, Khánh Công, Khánh Thành) sáp nhập vào huyện Kim Sơn.
Ngày 04/07/1994, Chính phủ ra quyết định số 59- NĐ/CP tái lập huyện Yên Khánh.
Ngày 01/09/1994, huyện Yên Khánh tổ chức lễ công bố Nghị định 59/NĐ/CP của chính phủ và ra mắt chính thức đi vào hoạt động.
Ngày 02/11/1996, Chính phủ ra Nghị định 69-CP thành lập thị trấn Yên Ninh, thị trấn huyện lỵ của huyện Yên Khánh trên cơ sở: 247,41 ha diện tích tự nhiên và 5.419 nhân khẩu của xã Khánh Ninh; 7,27 ha diện tích tự nhiên và 213 nhân khẩu của xã Khánh Vân; 3,63 ha diện tích tự nhiên của xã Khánh Hải; 9,81 ha diện tích tự nhiên và 164 nhân khẩu của xã Khánh Nhạc.
Ngày 03/06/2009, Chính phủ ra Nghị quyết 23-NQ-CP điều chỉnh địa giới để mở rộng Thị trấn Yên Ninh thuộc huyện Yên Khánh. Theo đó, hợp nhất toàn bộ diện tích tự nhiên 533,86 ha và dân số 7.435 nhân khẩu của xã Khánh Ninh vào Thị Trấn Yên Ninh.
Địa hình của huyện Yên Khánh là đồng bằng tương đối bằng phẳng, không có núi non, mạng lưới sông ngòi phân bố tương đối đều. Dòng sông Đáy chảy qua 11 xã phía đông bắc. Dòng sông Vạc chảy qua 7 xã phía tây
Hiện nay, huyện Yên Khánh có 18 xã và 1 thị trấn; diện tích tự nhiên: 137,8 km2, trong đó 9.770 ha đất nông nghiệp, 2.471 ha đất chuyên dùng, 7.851 ha đất hai lúa; dân số xấp xỉ 142.565 người, mật độ xấp xỉ 1.050 người/km2.

Kinh tế

Yên Khánh là huyện đồng bằng được phù sa bồi đắp của sông Đáy nằm ở phía đông, nền kinh tế thế mạnh chủ yếu của huyện là nông nghiệp. Yên Khánh cũng là một huyện có tài nguyên nhân lực lao động dồi dào. Phần lớn vẫn phải làm việc tại các nơi khác.
Từ năm 2007, huyện Yên Khánh phát triển mạnh mẽ các khu công nghiệp nằm ở các xã Khánh Phú, Khánh An để thúc đẩy phát triển kinh tế. Thị trấn Yên Ninh nằm trên quốc lộ 10, nối thành phố Ninh Bình và huyện Kim Sơn. Yên Khánh nằm cạnh khu công nghiệp Khánh Phú và cảng Ninh Phúc rất thuận lợi giao lưu kinh tế nội tỉnh.
Yên Khánh có các chợ sau là được xếp hạng chợ loại 2,3 ở Ninh Bình: Chợ Cát - Thôn 8 - Xã Khánh Trung, Chợ Dầu - Xóm Chợ - Xã Khánh Hoà, Chợ Huyện - Phố 2 Thị Trấn Yên Ninh, Chợ Khánh Hồng - Xóm 3 - Xã Khánh Hồng, Chợ Khánh Thành - Xóm 4 - Xã Khánh Thành, Chợ Nhạc - Xóm 3 - Xã Khánh Nhạc, Chợ Trung - Xóm 9 - Xã Khánh Mậu, Chợ Vệ - Thôn Phú Tân - Xã Khánh Phú, Chợ Xanh - Xóm Chợ - Xã Khánh Thiện,
Yên Khánh có các đô thị sau: Thị trấn Khánh Thành: trên cơ sở nâng cấp xã Khánh Thành; Thị trấn Khánh Thiện: nâng cấp xã Khánh Thiện; Thị trấn Yên Ninh: là trung tâm huyện.

Giao Thông

Quốc lộ 10 chạy dọc Yên Khánh nối từ thành phố Ninh Bình tới huyện Kim Sơn.
Giao thông đường thuỷ định hướng phát triển đến năm 2020 thì Yên Khánh có các cảng đường thủy sau: Cảng Đò Mười, Cảng Khánh An, Cảng Xanh, Các bến cảng sông khác: bến Khánh An, bến Khánh Hoà (sông Vạc) và một số bến đò ở Yên Khánh: Bến Đò Mười, Bến đò Đò Xanh, Bến đò Tam Tòa, Bến đò Vệ, Bến đò Quần Liêu, Bến Đò Bơn, Bến đò Bồng, Bến đò Độc Bộ, Bến Đò Quản, Bến đò Đào Khê, Bến đò Hòa Phú, Bến đò Thông, Bến đò Bầu, Bến đò Đức Hậu.

Văn hóa du lịch

Tính đến năm 2009, Yên Khánh có 12 di tích lịch sử văn hoá được xếp hạng quốc gia.
Đình Thần Hoàng Lưu Mỹ Thôn, Khánh Vân
Nhà thờ và mộ Vũ Duy Thanh, xã Khánh Hải
Đền Văn Giáp, xã Khánh An
Đền Thượng và chùa Phúc Long, xã Khánh Phú
Đình thôn Đỗ, xã Khánh Nhạc
Đền chùa thôn Năm, xã Khánh Tiên
Chùa Dầu, xã Khánh Hoà
Đền Kiến Ốc, xã Khánh Trung
Đền Tiên Viên, chùa Kim Rong, xã Khánh Lợi
Chùa Phúc Nhạc, xã Khánh Nhạc
Đền Tam Thánh và chùa Yên Lữ, Xã Khánh An
Đình Yên Phú, Xã Khánh An
Đền Triệu Việt Vương, T Trấn Yên Ninh
Yên Khánh là vùng đất thuộc cửa biển xưa nay đã lùi xa vào đất liền, tại đây có rất nhiều di tích thờ Triệu Quang Phục, tiêu biểu như các đền, đình nằm ở các xã như: đền Duyên Phúc xã Khánh Hồng, đền Triệu Việt Vương ở Thị trấn Yên Ninh, đền Tiên Yên, chùa Kim Rong ở xã Khánh Lợi đền Triệu Việt Vương ở các xã Khánh Hải, Khánh Tiên....
Đặc sản
Đặc sản bánh đa vừng, chạo chân giò, chả đa vuông, nấm tươi, gà thả vườn, gà hướng trứng, gà an toàn sinh học, cá lóc bông, tôm càng xanh, baba, ếch Thái Lan...