Tỉnh Thanh Hóa

Thanh Hóa là một tỉnh tỉnh lớn, Bắc miền Trung Việt Nam. Tỉnh đứng thứ thứ 3 về dân số và thứ 5 về diện tích...
Diện tích:11.130,2 km²
Dân số :3.412.600 người (2013)
Mật độ: 312 người/km²
Thanh Hóa là tỉnh có nhiều dân tộc sinh sống, nhưng chủ yếu có 7 dân tộc là Kinh, Thái, Mường, Dao, Khơ Mú Thổ, Mông. Người Kinh chiếm phần lớn dân số của tỉnh và có địa bàn phân bố rộng khắp, các dân tộc khác có dân số và địa bạn sống chủ yếu ở miền núi.
Số điện thoại quan trọng
BỆNH VIỆN ĐA KHOA TỈNH- Điện thoại: 037.3951467
BỆNH VIỆN NỘI TIẾT- Điện thoại: 037.3950204
BỆNH VIỆN PHỤ SẢN- Điện thoại: 037.3951119
BỆNH VIỆN LAO VÀ BỆNH PHỔI- Điện thoại: 037.3996607
BỆNH VIỆN ĐIỀU DƯỠNG PHCN- Điện thoại: 037.3821278
BỆNH VIỆN DA LIỄU- Điện thoại: 037.3951401
BỆNH VIỆN TÂM THẦN- Điện thoại: 037.3954430
BỆNH VIỆN MẮT- Điện thoai: 037.3951851
BỆNH VIỆN Y HỌC DÂN TỘC- Điện thoai: 037.3851293
BỆNH VIỆN NHI- Điện thoai: 037.3955955
BỆNH VIỆN Y HỌC DÂN TỘC- Điện thoai: 037.3851293

Vị trí địa lý

Thanh Hóa nằm trong vĩ tuyến 19°18' Bắc đến 20°40' Bắc, kinh tuyến 104°22' Đông đến 106°05' Đông. Phía bắc giáp 3 tỉnh là Hòa Bình, Sơn La và Ninh Bình.Phía tây có đường biên giới 192 km giáp tỉnh Hủa Phăn của Lào. Phía nam và tây nam Thanh Hóa giáp tỉnh Nghệ An; phía đông giáp biển Đông với bờ biển dài hơn 102 km.Địa hình chia làm ba vùng: miền núi,đồng bằng ven biển và vùng trung du.
Lịch sử
Khoảng 6000 năm trước đây đã có người sinh sống tại Thanh Hóa với nền văn hóa xuất hiện đầu tiên là văn hóa Đa Bút.Cách đây hơn 2.000 năm Nền văn minh Văn Lang với văn hoá Đông Sơn ở Thanh Hóa đã toả sáng rực rỡ trong đất nước của các vua Hùng thời đó.
Chính quyền đô hộ Việt Nam Thời Nhà Hán, tỉnh Thanh Hóa lúc này thuộc quận Cửu Chân. Nhà Đông Ngô trực tiếp cai trị trong thời Tam Quốc. Hai quận Cửu Chân và Cửu Đức được hình thành sau khi tách từ quận Cửu Chân. Quận Cửu Chân mới gồm đất Thanh Hóa và một phần phía nam tỉnh Ninh Bình.
Thanh Hóa được gọi là đạo Ái Châu vào thời Nhà Đinh và Tiền Lê. Ở thời Nhà Lý thời kỳ đầu gọi là trại Ái Châu,vào năm Thuận Thiên 1 sau này gọi là Phủ Thanh Hóa.
Hồ Hán Thương năm 1430, đổi phủ Thanh Hóa thành phủ Thiên Xương.
Vào năm Gia Long thứ nhất (1802) sau khi nhà Nguyễn lên nắm quyền đổi gọi là trấn Thanh Hóa. Năm (1831) Minh Mệnh thứ 12,trấn được đổi thành tỉnh, gọi là tỉnh Thanh Hoa từ đó. Đến năm (1841) Thiệu Trị 1, đổi thành tỉnh Thanh Hóa. Tên gọi Thanh Hóa bắt đầu được gọi từ đó cho tới ngày nay.
Các cấp hành chính là châu, phủ, quận được bãi bỏ sau Cách mạng tháng Tám năm 1945. Tỉnh Thanh Hóa lúc này có 21 đơn vị hành chính gồm thị xã Thanh Hóa và 20 huyện: Cẩm Thủy, Bá Thước, Hà Trung, Đông Sơn , Hoằng Hóa, Nga Sơn, Hậu Lộc, Ngọc Lặc, Nông Cống, Lang Chánh,Quảng Xương, Như Xuân,Quan Hóa, Thiệu Hóa, Thạch Thành,Thọ Xuân, Tĩnh Gia,Vĩnh Lộc, Thường Xuân, Yên Định.
Thị xã Thanh Hóa chuyển thành thành phố Thanh Hóa ngày 1/5/ 1994.

Văn hóa

Hình thức văn hóa truyền thống phát triển ở Thanh Hóa. Được nhiều người biết đến nhất về dân vũ, dân ca, là các làn điệu hò sông Mã, dân vũ Đông Anh, dân ca, trò diễn Xuân Phả, hátca trù, hát xoan...Một số loại hình văn nghệ dân gian khá đa dạng của các dân tộc ít người như hát khắp của người Thái xường của người Mường...
Kho tàng truyện cổ ở Thanh Hóa cũng khá đặc sắc như nhưng câu cruyện cổ về sự ra đời về các ngọn núi, truyện dân gian của ngư dân ven biển Hậu Lộc Tĩnh Gia, Sầm Sơn. Nguồn gốc dân tộc Mường cũng được lưu giữ và kể lại.
Các lễ hội cũng rất đặc sắc như lễ hội cầu ngư, lễ hội đền Sòng ,lễ hội Pôồn Pôông của người Mường, ...
Sau cách mạng tháng Tám văn nghệ ở Thanh Hóa có các nhà thơ Hữu Loan, Hồng Nguyên,Nguyễn Duy, nhà văn Triệu Bôn Nguyễn Bao... Những năm 1960-1975 thời kì chiến tranh chống Mỹ địa danh Hàm Rồng là đề tài của các tác phẩm văn học nghệ thuật Việt Nam.
Một số tác phẩm thơ viết về quê hương Thanh Hóa như: Về với Sầm Sơn (Hà Hồng Kỳ), Quê tôi đấy - Xứ Thanh! Về lại xứ Thanh (Phan Quế),Quê Mẹ (Lưu Đình Long), Mẹ Tơm (Tố Hữu), (Văn Công Hùng), Dô tả, dô tà (Mạnh Lê), Trụ cầu Hàm Rồng (Mã Giang Lân).

Giáo dục

Truyền thống hiếu học nổi tiếng ở Thanh Hóa từ xưa, đây là quê hương của nhiều nho sĩ. Thời phong kiến có 2 trạng nguyên, hàng trăm tiến sĩ, bảng nhãn, thám hoa.
Năm 2008,Thanh Hóa có nhiều thủ khoa nhất nước trong kì thi tuyển sinh Cao đẳng và Đại học.
Đến năm 2014 Thanh Hóa có 2 trường đại học công lập là: Đại học VH - TT - DL Thanh Hóa, Đại học Hồng Đức. Tỉnh Thanh Hóa còn có nhiều cơ sở và hợp tác đào tạo của các trường Đại học trong và ngoài nước như: đại học Công nghiệp TP.HCM, đại học Công nghiệp Hà Nội, học viện Nông nghiệp Hà Nội, đại học Y Hà Nội, đại học Nông lâm Thái Nguyên,... Tỉnh Thanh Hóa có 11 trường cao đẳng chính quy và cao đẳng nghề, 18 trường trung cấp chính quy và trung cấp nghề và 1 trường dự bị đại học.

Địa điểm du lịch

Các khu du lịch, di tích lịch sử và danh thắng nổi tiếng của tỉnh:
Các khu du lịch biển: Bãi biển Sầm Sơn, Bãi biển Hải Hòa, Biển Hải Tiến
Các khu bảo tồn thiên nhiên: Vườn quốc gia Bến En: Thuộc huyện Như Thanh rộng 16,634 ha với những cây lim ngàn tuổi,chò chỉ, lát hoa, săng lẻ,ngù hương... và nhiều loài thú như gấu, hổ, voi, khỉ...
Vườn quốc gia Cúc Phương: một phần thuộc huyện Thạch Thành. Các khu bảo tồn thiên nhiên như Khu bảo tồn thiên nhiên Pù Luông, Khu bảo tồn thiên nhiên Xuân Liên, Khu bảo tồn thiên nhiên Pù Hu, Khu bảo tồn thiên nhiên rừng sến Tam Quy.
Suối cá thần Cẩm Lương: nằm cách thành phố Thanh Hóa hơn 70 km về phía Tây Thuộc làng Ngọc, xã Cẩm Lương, huyện Cẩm Thủy, là suối cá tự nhiên và dần trở thành điểm du lịch lý thú thu hút nhiều du khách. Người dân vùng này rất tôn thờ những chú cá giống như các vị thần. Đây cũng là nguồn gốc của tên gọi "Suối cá thần".
Cụm di tích Nga Sơn: Cửa biển Thần Phù, Động Từ Thức, đền thờ Mai An Tiêm Chiến khu Ba Đình...
Cụm di tích thành nhà Hồ, gồm thành Tây Đô và các di tích kề cận như động Tiên Sơn, đàn Nam Giao
Khu di tích lịch sử Lam Kinh: Cách thành phố Thanh Hóa 50 km về phía Tây Thuộc xã Xuân Lam, huyện Thọ Xuân. Hiện khu di tích còn lưu giữ các bia hoàng hậu Ngô Thị Ngọc Dao, bia Vĩnh Lăng (Lê Lợi), các di tích cung điện thành ngoại, thành nội, sân Rồng...
Thái miếu nhà Hậu Lê: có 27 thần vị và có nhiều hiện vật có từ thế kỷ 17,18 thuộc phường Đông Vệ, thành phố Thanh Hóa.
Cầu Hàm Rồng
Đền thờ Lê Hoàn, huyện Thọ Xuân.
Đền Bà Triệu, huyện Hậu Lộc.
Khu lăng miếu Triệu Tường, huyện Hà Trung, nơi phát tích triều Nguyễn.
Khu di tích lịch sử Phủ Trịnh và chùa Báo Ân, đã được xếp hạng cấp quốc gia.
Đền thờ, lăng mộ cụ Lê Văn Hưu ở xã Thiệu Trung, huyện Thiệu Hóa cách TP Thanh Hóa 12 km.
Khu di chỉ, khảo cổ văn hóa Đông Sơn.
Phủ Na (xã Xuân Du huyện Như Thanh), đền Sòng (Bỉm Sơn).
Tòa Giám mục công giáo Thanh Hóa, chùa Thanh Hà, chùa Chanh và chùa Mật Đa (thành phố Thanh Hóa).
Khu di tích Hàm Rồng: gồm cầu Hàm Rồng (một biểu tượng thời Chiến tranh Việt Nam), đồi Quyết Thắng.
Suối cá Văn Nho,Bá Thước
Thác Muốn, Điền Quang, Điền Lư, Bá Thước
Khu du lịch tâm linh Đền Phố Cát (Thạch Thành.

Đặc sản vùng

Du khách đến Thanh Hóa sẽ được thưởng thức những món đặc sản độc đáo nổi tiếng của xứ Thanh như: Đặc sản nem chua Thanh Hóa, Đặc sản cá rô Đầm Sét xứ Thanh,Gỏi cá nhệch,Canh lá đắng, đặc sản xứ Mường Thanh, Giòn thơm chè lam Phủ Quảng, Chả tôm Thanh Hóa -món ngon khó quên, món ngon đất Nga Sơn,...

Những danh nhân nổi tiếng

Thời phong kiến
Khương Công Phụ, Tể Tướng nhà Đường
Bà Triệu (226-248)
Triệu Quốc Đạt
Dương Đình Nghệ
Lê Hoàn (941-1005)
Hồ Quý Ly (1336–1407)
Lê Lợi (1385-1433)
Lê Lai (?-1418)
Lê Thánh Tông (1442-1497)
Trịnh Kiểm (1503-1570)
Trạng Quỳnh
Tôn Thất Thuyết (1839–1913), Phụ chính đại thần của nhà Nguyễn
Sau thời phong kiến
Anh Bằng, nhạc sĩ hải ngoại nổi tiếng quê Nga Sơn.
Anh hùng lực lượng vũ trang nhân dân Việt Nam- Tô Vĩnh Diện (1924 - 1954), trong Chiến dịch Điện Biên Phủ hy sinh thân mình để cứu khẩu pháo không bị lăn xuống vực.
-Lê Khả Phiêu -Nguyên Tổng bí thư Đảng Cộng sản Việt Nam
Tô Huy Rứa, Ủy- viên Bộ Chính trị; Bí thư Ban Chấp hành Trung ương Đảng Cộng sản Việt Nam; Trưởng ban Tổ chức trung ương.
Ủy viên Bộ Chính trị, Bí thư Thành ủy Hà Nội- Phạm Quang Nghị,
Nguyên Bộ trưởng Bộ ngoại giao Nguyễn Dy Niên,
Tổng Thư Kí ASEAN, nhiệm kì 2013-2017- Lê Lương Minh.