Huyện Như Thanh, Tỉnh Thanh Hóa

Như Thanh là một huyện miền núi thuộc tỉnh Thanh Hoá, Việt Nam

Vị trí địa lý

Như Thanh tiếp giáp với các huyện Triệu Sơn, Thường Xuân ở phía bắc; huyện Tĩnh Gia và tỉnh Nghệ An ở phía nam; huyện Nông Cống ở phía đông và huyện Như Xuân ở phía tây.

Diện tích - Dân số

Như Thanh có diện tích tự nhiên 588,29 km² (2008), dân số 85.152 người (2009), với 3 dân tộc chủ yếu: Kinh, Thái và Mường.

Y tế

Bệnh viện đa khoa Như Thanh
Địa chỉ: Khu phố 3 - Thị trấn bến Sung, Huyện Như Thanh, Thanh Hoá
Điện thoại: 0373 848 083

Giáo dục

Truyền thống giáo dục của đồng bào các dân tộc trong huyện và lòng hiếu học đã có từ lâu đời. Từ xa xưa, đã có nhiều làng tự mời thầy về dạy cho con em mình như làng Thanh Bôi (Phú Nhuận), Chẩm Khê (Yên Thọ), Nước Trong (Xuân Phúc), và một số làng ở xã Vĩnh Hoà (Hải Vân và Xuân Khang ngày nay)...
Cho đến năm học 2009 - 2010, toàn Huyện đã có 59 trường; 80% phòng học được xây dựng kiên cố, không còn phòng tranh tre. Có 11 trường được công nhận trường chuẩn Quốc gia. Tỷ lệ giáo viên đạt chuẩn ở các cấp học, ngành học đạt 99,4%. Chất lượng giáo dục trong các nhà trường ngày càng được nâng cao và luôn là đơn vị dẫn đầu các huyện miền núi trong Tỉnh.

Văn hóa

Như Thanh, mảnh đất nằm ở phía Tây Nam của tỉnh Thanh Hoá, vốn là nơi tụ hội nhiều đời của bao thế hệ người Thái, Mường, Kinh,... cũng là nơi mà cảnh sắc thiên nhiên, sự hồn hậu mến khách cộng với những nét độc đáo trong sinh hoạt văn hoá của người dân nơi đây đã khiến cho ai đã một lần đến đều thật khó quên.
Tục cưới hỏi
Đối với nhiều dân tộc ở Việt Nam, trong hệ thống lễ nghi vòng đời người, lễ cưới là lễ quan trọng nhất, khi con lớn, dựng vợ, gả chồng cho con là trách nhiệm của bố mẹ. Người Kinh thường tổ chức đám cưới vào mùa đông còn lễ cưới của các dân tộc thiểu số trên địa bàn thì thường được chọn vào lúc thu hoạch xong mùa.
Tục tang ma
Tục Làm vía
Tục cúng cơm mới

Lễ hội - trò chơi

Lễ hội cầu mùa của người dân tộc Thái, Lễ hội "Kiên chiêng booc mậy" của người Mường...từ chỗ là Lễ hội cầu may, cầu mùa, cảm ơn và xin phép các vị thần linh phù hộ cho mưa thuận, gió hòa, mùa màng tươi tốt của cả làng, cả bản, thường được tổ chức ở tại nương, rẫy hoặc khu vực chung của làng thì ở đây họ lại chỉ sắp lễ, mời thầy Mo về cúng tại gia.
Trò chơi như: trò đánh mảng của người Mường, trò ném còn của người Thái, các hội hát chèo của người Kinh ở Phú Nhuận, hát khắp của người Mường ở Hải Long, Phượng Nghi ...

Du lịch

Vườn Quốc gia Bến En: Vườn Quốc gia Bến En được thành lập ngày 27/01/1992, nằm trên địa bàn hai huyện Như Thanh và Như Xuân, cách trung tâm huyện Như Thanh 9km về phía tây, tổng diện tích tự nhiên 14.634ha, gồm 16 tiểu khu sinh thái và vùng hồ sông Mực chứa 40 triệu m3 nước, vào mùa lũ nơi sâu nhất của hồ tới hơn 40m và là hồ lớn nhất xứ Thanh. Hồ nước ở Bến En xanh và rộng nên đứng từ xa quan sát du khách có cảm giác như đang ngắm nhìn một bờ vịnh trên núi. Giữa hồ và sông được ngăn cách bởi một con đập ngăn lũ nhưng vẫn không làm mất đi ý nghĩa huyền thoại sông Mực xưa kia. Toàn bộ khu lòng hồ phía trên đập gồm có 21 hòn đảo lớn nhỏ được bao bọc bởi ba cánh cung núi đá, đồi đất, rừng cây, tạo ra cảnh quan sơn thuỷ hữu tình. Phía dưới đập là dòng sông Mực uốn quanh núi đá tạo nên một quần thể hài hoà nên thơ.
Lò cao kháng chiến Hải Vân: Đến hang Lò cao không phải chỉ ngắm nhìn vẻ đẹp của thạch nhũ trên nền đá xanh mà còn để suy ngẫm, trân trọng về một thời oanh liệt của cha ông trên mảnh đất này như một huyền thoại có thật giữa đời thường.
Phủ Sung: Như nhiều miền quê Việt khác, từ lâu cư dân sống quanh khu vực Bến En đã lập phủ thờ Thánh Mẫu (chúa Liễu Hạnh) ở Phủ Sung - nơi gặp gỡ của miền ngược và miền xuôi, nơi bắt đầu của chặng hành trình về với Bến En xanh - nằm trên dịa bàn xã Hải vân ngày nay. Tương truyền, phủ Sung được xây dựng từ cuối thế kỷ thứ XIX, năm Thành Thái thứ 9 (1897). Ngôi đền gồm ba gian, được bố trí thành khu đền thờ Thánh Mẫu, thờ thần núi và cả thần sông (Mẫu Thượng ngàn và Mẫu thoải...).
Đền thờ Bạch Y Công chúa: Là ngôi đền nằm tại xã Hạ Bồng, tổng Hạ Thưởng, châu Như Xuân, (nay thuộc làng Phú Sơn, xã Phú Nhuận), được xếp hạng Di tích lịch sử văn hoá và danh lam thắng cảnh cấp Tỉnh vào tháng 01/2010.
Phủ Na: Phủ Na ra đời vào năm 1909 (dấu tích còn ghi lại thượng lương của đền Mẫu Nghi Thiên Hạ), được xây dựng theo kiến trúc thời Nguyễn. Tín ngưỡng thờ ở Phủ Na là thờ Mẫu. Tuy nhiên, điều đặc biệt ở đây là, khi tín ngưỡng của đạo Mẫu- Liễu Hạnh du nhập về Xuân Du thì tại đây đã có tín ngưỡng thờ Tản Viên, mẹ Âu Cơ và Chúa Cửa Rừng (chúa Thượng Ngàn) - tín ngưỡng nguyên thủy của người Mường Hòa Bình. Nơi thờ của người Mường ban đầu là ở ngoài trời (lộ thiên). Vì vậy, tín ngưỡng thờ Mẫu đã hòa phối cùng tín ngưỡng của người Mường cùng tồn tại, phát triển, được thể hiện ở hệ thống thờ tại Phủ Na: tại chính tẩm của đền Mẫu, việc thờ Mẹ Âu Cơ và Chúa Liễu Hạnh vẫn song hành tồn tại ở khu vực tối linh của Tam Tòa Thánh Mẫu