Huyện Yên Định, Tỉnh Thanh Hóa

Yên Định là một huyện thuộc tỉnh Thanh Hoá.

Vị trí địa lý

Yên Định là một huyện bán sơn địa nằm dọc theo sông Mã, cách thành phố Thanh Hoá 28 km về phía tây bắc, phía bắc và phía tây giáp huyện Cẩm Thuỷ và huyện Vĩnh Lộc, phía đông giáp huyện Vĩnh Lộc (lấy sông Mã làm ranh giới), phía tây giáp huyện Ngọc Lặc, phía tây và tây nam giáp huyện Thọ Xuân phía nam giáp huyện Thiệu Hoá (lấy sông Cầu Chày làm ranh giới).

Diện tích

Diện tích tự nhiên: 210,24 km²

Tình hình kinh tế-xã hội

- Tốc độ tăng trưởng GDP: 9 - 10%/năm. Trong đó:
+ Nông nghiệp: 6,0 - 7,0%/năm
+ Công nghiệp - xây dựng 17 - 19%/năm
+ Dịch vụ - thương mại: 9%/năm
- GDP bình quân đầu người: tăng gấp 1,5 lần so với năm 2005
- Sản lượng lương thực: 150 nghìn tấn
- Năm 2010, hoàn thành nâng cấp hệ thống y tế cơ sở, 100% trạm y tế xã có bác sĩ
- Năm 2010,80% số làng, 100% số gia đình đạt gia đình văn hoá.

Giáo dục - đào tạo

phát triển khá toàn diện. Ðến nay, toàn huyện đã hoàn thành phổ cập tiểu học và xoá mù chữ (được công nhận hoàn thành chuẩn Quốc gia và bằng khen của Chính phủ). Bên cạnh đó, huyện Yên Ðịnh còn có 6 trường đạt tiêu chuẩn cấp tỉnh, 24 trường đạt tiêu chuẩn cấp huyện. Với kết quả này, Yên Ðịnh đã trở thành một trong những đơn vị dẫn đầu ngành giáo dục tỉnh Thanh Hoá. Theo con số thống kê của Uỷ ban nhân dân huyện Yên Ðịnh, toàn huyện hiện có 7 xã và một thị trấn hoàn thành phổ cập trung học cơ sở.

Y tế

Hoạt động y tế và công tác chăm lo sức khoẻ cộng đồng được chú trọng cả về công tác khám, chữa bệnh và tăng cường phòng chống dịch bệnh, từ tuyến cơ sở đến tuyến huyện. Nghề y học cổ truyền dân tộc đang được khôi phục và phát triển. Công tác quản lý, kiểm tra ngành nghề y - dược được chấn chỉnh.

Văn hóa

Hoạt động văn hoá - thông tin, thể dục thể thao có chuyển biến tích cực, đáp ứng tốt hơn nhu cầu nâng cao đời sống tinh thần và rèn luyện sức khoẻ của nhân dân. Công tác thông tin tuyên truyền chủ trương, đường lối của Ðảng, Chính phủ và pháp luật của Nhà nước được quan tâm, chất lượng các chương trình phát sóng từng bước nâng cao. Hệ thống truyền thanh ở huyện và 27 xã được nâng cấp và xây dựng mới. Phương tiện nghe nhìn ngày càng phát triển, 52% số hộ có máy thu hình, 42% số hộ có máy thu thanh. Phát hành và sử dụng báo chí được mở rộng... góp phần nâng cao dân trí và nhu cầu hưởng thụ văn hoá của nhân dân.

Di tích lịch sử - văn hóa

Đền thờ Khương Công Phụ xã Định Thành, huyện Yên Định, tỉnh Thanh Hoá
Đền nằm trung tâm xã Định Thành, cách thị trấn Quán Lào 10 km về phía Nam, đền nằm trong một quần thể thiên nhiên hết sức đẹp. Sông Ngọc Chuỳ ( Cầu Chày) bao bọc, uốn lượn, từ phía tây chếch ra phía đông nam mặt trước đền tạo thành một thế tụ thuỷ của một kiến trúc cổ, phía tây đền có núi Son là một núi đá vôi vách đá dựng đứng hùng vĩ, phía đông đền là núi Chùa, hai núi này tạo thành thế bay ngai cho ngôi đền. Phía bắc, sau lưng ngôi đền là là vành cung cảu dãy núi đá banzan Quan yên được coi là điểm tựa lưng che chắn cho ngôi đền. Như vậy về không gian kiến trúc đền thờ Khương Công Phụ đã được người xưa chọn ở một địa thế tụ sơn tụ thể xứng đáng là nơi tôn thờ các vị tiên hiền.
Đình Làng Sét xã Định Hải, huyện Yên Định
Đình làng sét xã Định Hải được Sở Văn hoá, Thông tin (nay là Sở Văn hoá, Thể Thao&Du lịch) công nhận khu di tích lịch sử văn hoá kiến trúc nghệ thuật và ngày 31/8/1993 và đến ngày 26/6/1995 được Bộ Văn hoá thông tin cấp bằng di tích lịch sử cấp quốc gia.
Đền thánh mẫu Thái hậu Ngô Thị Ngọc Dao - Di tích Văn hoá Đồng Phang
Đền Thánh mẫu còn có tên là Phủ Nhì, toạ lạc trên khu đất chừng 5 mẫu. Phía Tây (Tây Nam) nằm liền kề với dòng sông Cầu Chày (còn có tên gọi Lường giang hoặc Chùy Giang thuỷ) bờ tả ngạn, qua khu Điện thị (chợ Đền- hay chợ Nhì) rộng khoảng 5 sào trung bộ. Bao quanh khu Đền là ruộng lộc điền vua ban, cây cối râm mát che phủ và hoa màu tươi tốt quanh năm.
Đền Đồng Cổ - Tâm linh và khát vọng giữ yên nước nhà
Đền Đồng Cổ là một trong những di tích lịch sử - văn hóa của huyện Yên Định được xếp hạng cấp Quốc gia (2001), cách thành phố Thanh Hóa 40 km về phía Tây Bắc. Cùng với các di tích: Lam Kinh, thành nhà Hồ, Đông Sơn, Núi Đọ, Núi Nưa…, đền Đồng Cổ là điểm du lịch tâm linh và về nguồn, tạo thành quần thể di tích lịch sử - văn hóa nổi tiếng của xứ Thanh có bề dày truyền thống từ lâu đời. Du khách từ thành phố Thanh Hóa, ngược Rừng Thông, qua cầu Vạn Hà (sông Chu), đến thị trấn Quán Lào, đi chừng 12 cây số lên xã Yên Thọ là đến với đền Đồng Cổ ở thôn Đan Nê, xã Yên Thọ, nơi vừa có phong cảnh hữu tình, vừa có những huyền thoại gắn với nhiều giai đoạn trong lịch sử đất nước.