Thị trấn Trâu Quỳ, Huyện Gia Lâm, Thành phố Hà Nội

Trâu Quỳ là một thị trấn của huyện Gia Lâm ngoại thành Hà Nội. Trâu Quỳ nằm trên quốc lộ 5 cách trung tâm Hà Nội 12 km.
Thị trấn Trâu Quỳ được thành lập ngày 1 tháng 4 năm 2005 trên cơ sở giữ nguyên trạng diện tích tự nhiên và dân số của xã Trâu Quỳ.
- Tổng diện tích theo k2 là: 734,57 ha
- Tổng số dân: 21.772 người.
Vị trí địa lý
Thị trấn Trâu Quỳ nằm ở trung tâm huyện.
- Phía Đông giáp với xã Phú Thị, Dương Xá
- Phía Tây giáp với xã Đông Dư và quận Long Biên
- Phía Nam giáp với xã Đa Tốn
- Phía Bắc giáp các xã Cổ Bi, Đặng Xá và quận Long Biên.
Trâu Quỳ có trường Đại học Nông nghiệp Hà Nội, Viện Nghiên cứu Rau Quả, các cơ quan chính quyền huyện Gia Lâm.
Lịch sử
Đầu thế kỷ XIX Thị trấn Trâu Quỳ hiện nay là một vùng cỏ sậy, cỏ lau mọc kéo dài tới tận khu Bãi Sậy (Hưng Yên). Sau cơn lũ lịch sử năm 1871 khiến 5 tỉnh quanh Hà Nội bị vỡ đê làm cho hàng trăm làng mạc bị ngập chìm trong nước, khiến hàng ngàn người dân vùng chiêm trũng Nam Định, Hà Nam, Hà Đông, Hưng Yên phải rời quê hương đi kiếm tìm cuộc sống mới và họ đã tìm đến vùng bãi sậy làm thuê cải tạo đồng hoang thành đồng cấy lúa chiêm và lấy cây lau, cây sậy dựng lều lán hình thành các ấp trại nhỏ, sau nhờ tích cực cải tạo nhiều diện tích cấy được vụ mùa, cư dân các nơi kéo đến lập ấp ngày một đông thêm. Khi thực dân Pháp thực hiện kế hoạch khai thác thuộc địa Đông Dương lần thứ nhất, tên tư sản Mác Ty kiêm chánh mật thám Pháp đã cướp vùng đất này lập đồn điền Mác Ty (rộng 1183 ha). Đến năm 1902 vùng đất này có tổng cộng 200 nóc nhà với hơn 500 lao động. Năm 1948 khu đồn điền này có tên là xã Quang Trung (năm 1961 gọi là Quang Trung 1 để phân biệt với Quang Trung 2 là xã Yên Thường ngày nay). Năm 1966 xã Quang Trung 1 đổi tên thành xã Trâu Quỳ, từ 1/4/ 2005 đến nay là TT Trâu Quỳ.
Dưới thời thuộc Pháp, vùng đồn điền Mác Ty có nhiều cơ sở nuôi dấu cán bộ và là nơi đi về hoạt động của các chiến sỹ cách mạng trung kiên và tại nơi đây, với tinh thần đoàn kết và yêu nước nồng nàn, người dân khu đồn điền đã nhất tề theo Đảng giành thắng lợi trong cách mạng tháng Tám. 9 năm kháng chiến trường kỳ, với sự can trường và dũng cảm vô song, không sợ gian khổ, hy sinh, người dân Trâu Quỳ đã góp phần làm nên những trận “Sấm dậy đường 5” khiến giặc Pháp phải bạt vía kinh hoàng, góp phần làm nên chiến thắng Điện Biên Phủ lừng lẫy năm châu, chấn động địa cầu.
Trong cuộc kháng chiến chống Mỹ cứu nước và trong thời kỳ chống chiến tranh phá hoại của giặc Mỹ, chủ nghĩa anh hùng cách mạng đã được người dân nơi đây đẩy lên đỉnh cao. Hàng trăm con em của Trâu Quỳ đã lên đường nhập ngũ và tham gia phục vụ chiến đấu trên các chiến trường. Ở hậu phương, người dân Trâu Quỳ vừa sản xuất, vừa chiến đấu hình thành thế trận chiến tranh nhân dân vững chắc. Tại đây đã có nhiều phong trào nổi tiếng một thời như: “Ba đảm đang” của hội Phụ nữ, “Hàng cây chống mỹ” của các cụ phụ lão, “Những tấn phân chống Mỹ” của hội Nông dân… Cũng tại Trận địa bắn máy bay tầm thấp bằng súng bộ binh 12,7 ly của Trung đội dân quân được bố trí ngay trên cánh đồng làng đã bắn rơi tại chỗ 2 thần sấm (F105D) của không lực Hoa kỳ. Với những đóng góp và thành tích nổi bật trong cuộc kháng chiến chống Pháp và chống Mỹ, cán bộ và nhân dân Trâu Quỳ đã được Đảng và Nhà nước tặng thưởng nhiều huân, huy chương và danh hiệu cao quý Anh hùng Lực lượng vũ trang nhân dân.
Đời sống văn hóa - Xã hội
Cùng với sự phát triển và mở rộng của thủ đô, hiện nay thị trấn Trâu Quỳ có 12 tổ dân phố là Kiên Thành, Chính Trung, An Đào, Bình Minh, An Lạc, Cửu Việt, Đào Nguyên, Thành Trung, Nông Lâm, Kiên Trung, Vườn dâu, Voi Phục… Diện tích toàn xã là 734,28 ha với tổng số dân trên 2,5 vạn người.
Đảng bộ thị trấn hiện có 602 đảng viên sinh hoạt tại 20 chi bộ. Năm 2011, toàn Đảng bộ có 82% đảng viên được xếp loại hoàn thành xuất sắc và hoàn thành tốt nhiệm vụ, có 14 chi bộ đạt TSVM. Từ năm 2006 đến năm 2010 Đảng bộ thị trấn được Huyện ủy Gia Lâm công nhận là Đảng bộ TSVM.
Hiện trên địa bàn thị trấn có trường Đại học Nông nghiệp Hà Nội cùng hàng chục doanh nghiệp và cơ quan hành chính của huyện.
Khi còn là ấp, nghề chính của người dân nơi đây là làm ruộng, chủ yếu là cấy lúa và trồng màu.
Từ khi có trường Đại học Nông nghiệp Hà Nội và được đầu tư lớn để cải tạo hệ thống thủy lợi, giao thông nội đồng, nhân dân Trâu Quỳ đã chủ động tiếp thu tiến bộ khoa học kỹ thuật tập trung phát triển sản xuất với hai mũi nhọn là cây lúa và con lợn, đồng thời mở rộng diện tích ngô vụ đông trên chân hai lúa. Với sự mạnh dạn của nông dân trong việc ứng dụng các tiến bộ về giống và kỹ thuật trong sản xuất nông nghiệp, Trâu Quỳ là một trong những xã luôn giành năng xuất cây trồng cao nhất, nhì huyện.
Thực hiện chương trình chuyển dịch cơ cấu cây trồng và cơ cấu kinh tế và trước xu thế đất nông nghiệp ngày một thu hẹp, Trâu Quỳ đã vận động nhân dân dồn điền, đổi thửa và tổ chức đấu thầu các khu đất hoang hóa, sử dụng kém hiệu quả để thực hiện mô hình kinh tế trang trại, nuôi trồng thủy sản và vườn Đồng. Hiện tại thị trấn đã chuyển gần 50 ha từ cấy lúa sang mô hình kinh tế trang trại và trồng cây giống cho thu nhập cao hơn nhiều lần cấy lúa, trồng màu. Diện tích nuôi trồng thủy hải sản là 57 ha diện tích gieo cấy chỉ còn 190 ha (hiện đã nằm trong quy hoạch).
Hiện nay cùng với nghề nông, TT Trâu quỳ phát triển thêm nhiều nghề phụ, đặc biệt thương nghiệp và dịch vụ ở Trâu Quỳ phát triển khá mạnh với nhiều cửa hàng lớn, nhỏ nằm dọc theo các tuyến phố và trăm nhà trọ cho sinh viên, góp phần tăng nguồn thu nhập cho người dân. Năm 2011, tổng thu nhập của thị trấn đạt 168 tỷ đồng, trong đó thương mại dịch vụ chiếm tỷ lệ 49,2 % cơ cấu nền kinh tế, công nghiệp và xây dựng cơ bản chiếm tỷ trọng 39,8%, nông nghiệp và thủy sản chỉ chiếm 11% tổng thu. Thu nhập bình quân đầu người đạt 19 triệu đồng một năm. Hiện hộ giầu, khá chiếm trên 80%, hộ nghèo trên địa bàn chỉ còn 34 hộ chiếm 0,89% tổng số hộ trong xã.
Cũng như người dân trong các làng xã Việt, dù là dân di cư, song những người dân ở các ấp Trâu Quỳ xưa cũng đã xây đình ở giữa làng để rước đón Thần Hoàng ở quê để thờ phụng.
Ở ấp Bình Minh có ngôi chùa cổ đẹp như một đài hoa hướng dương, chùa có tên Cố Đô Tự, trong chùa có nhiều phật và bia đá. Cách chùa không xa là ngôi đình có cây đại nhiều năm tuổi. Ngoài cổng đình hiện còn nhiều voi đá, sấu đá, nghê đá. Tại đây năm 1927, Chúa Trịnh Cương đã cho xây dựng cung điện ở đây (có Điện Kính Thiên và hành cung của Chúa Trịnh), Song ý định rời đô từ Thăng Long sang đây của Chúa Trịnh không thực hiện được và cung điện đã bị thiêu cháy dưới thời vua Lê Chiêu Thống (1787-1788). Hiện nay tại đây vẫn còn để lại nhiều dấu tích. Cạnh thôn Đào Nguyên có chùa Dâu.
Bên cạnh những nét đẹp truyền thống, hiện Trâu Quỳ đã xây dựng và từng bước hoàn thiện nét đẹp văn hóa mới trong giao tiếp, ứng xử. Công tác cách hành chính của thị trấn đã được công nhận đạt tiêu chuẩn ISO 9001: 2008.