Phố Nguyễn Huy Tự, Quận 1, Thành phố Hồ Chí Minh

Nguyễn Huy Tự (1743-1790), ông còn có tên là Yên, tự Hữu Chi, hiệu Uẩn Trai, ông là một danh sĩ và cũng là một nhà quan thời Lê trung hưng trong lịch sử Việt Nam. Nguyễn Huy Tự sinh tháng 7 năm Quý Hợi (tháng 8 năm 1743) trong một gia đình khoa bảng nức danh ở làng Trường Lưu, xã Lai Thạch, tổng Lai Thạch, huyện La Sơn, phủ Đức Quang, trấn Nghệ An (hiện nay là xã Trường Lộc, huyện Can Lộc, tỉnh Hà Tĩnh).

Ông là con trai trưởng trong nhà của danh sĩ Thám Hoa Nguyễn Huy Oánh, và còn là con rể của Tiến sĩ Nguyễn Khản (anh Nguyễn Du) ở xã Tiên Điền, huyện Nghi Xuân, Hà Tĩnh. Năm 17 tuổi, Nguyễn Huy Tự thi đỗ thứ 5 trong kỳ thi Hương tại trường Nghệ An. Buổi đầu, ông được bổ chức Thị nội văn chức tùy giảng ở phủ Lượng vương (phủ của Trịnh Sâm khi còn là thế tử). Ít lâu về sau, đổi ông làm Binh phiên câu kê (một chức quan thanh tra) ở phủ chúa Trịnh Doanh.

Năm 1767, ông nhậm chức Hồng lô tự thừa. Năm sau (1768), ông được cử lên làm Tri phủ Quốc Oai. Đến năm 1770, ông thi Hội trúng Tam trường, được bổ lên làm Hiến sát phó sứ xứ Sơn Nam. Năm 1774, Nguyễn Huy Tự xin cải bổ sang làm võ ban và được cử làm Quản binh. Năm 1778, thăng ông làm Trấn thủ Hưng Hóa, ông trực tiếp giữ đồn Bách Lẫm.

Năm 1779, ông được đặc cách lên làm Tiến triều ứng vụ, tiếp sau đó là đến Hiệp lý lương hướng Sơn-Hưng-Tuyên, rồi đến Đốc đồng Hưng Hóa.

Năm 1781, ông lại được phái làm Khâm sai Giám đằng kiêm ấn quyển ở khoa thi Hội. Năm 1782, ông đổi sang làm Thanh hình hiến sát sứ Sơn Tây, rồi Đốc đồng Sơn Tây, Hàn lâm viện hiệu lý, tước Uẩn Đình hầu. Cũng ở trong năm này, ở kinh thành Thăng Long có loạn kiêu binh. Vương triều và đất nước cùng lúc lâm vào cảnh rối ren, loạn lạc. Nhân có tang mẹ, Nguyễn Huy Tự xin về chịu tang (1784) và ở hẳn ở nhà không ra làm quan nữa. Về lại Trường Lưu, ông giúp cha (Nguyễn Huy Oánh) chăm lo cho Phúc Giang thư viện.

Năm 1790, ông được vua Quang Trung triệu tới Phú Xuân. Ông lại nhận lời và làm Hữu thị lang cho nhà Tây Sơn. Nhưng ngay sau đó, ông mắc trọng bệnh và mất vào ngày 27 tháng 7 năm 1790 tại Phú Xuân, lúc ông 47 tuổi, thụy là Thông Mẫn.