Huyện Hoành Bồ, Tỉnh Quảng Ninh

Hoành Bồ là huyện miền núi thuộc tỉnh Quảng Ninh. Phía bắc là huyện Ba Chẽ, phía tây bắc là huyện Sơn Động (Bắc Giang), phía tây là Thành phố Uông Bí, phía nam thị xã Quảng Yên và thành phố Hạ Long, phía đông là Thành phố Cẩm Phả. Huyện có diện tích 843,7 km2,3/4 diện tích là đất rừng, phần lớn là rừng tự nhiên, xưa có nhiều gỗ quý như lim, sến, táu, nhiều mây tre và cây dược liệu, hương liệu, trong đó có trầm hương, ba kích. Hoành Bồ có dân số (01/04/1999) 55.069 người, gồm nhiều dân tộc (Kinh 71%, Dao 18,8%, Sán Dìu 5,4%, Tày 3,3%, Hoa 1,2%).
Địa hình: Nằm trong vùng núi thuộc cánh cung Đông Triều chạy dài từ Tây sang Đông, Hoành Bồ có dãy núi Thiên Sơn ở phía đông với đỉnh Amvát cao nhất là 1.091m, nối với núi Mãi Gia và núi rừng Khe Cát tạo nên một hệ thống núi kiểu mái nhà, chia địa hình dốc về hai phía bắc và nam. Sông suối cũng chia thành 2 hệ thống: phía Bắc chảy về huyện Ba Chẽ đổ ra sông Ba Chẽ, phía Nam sông suối chảy dồn về vịnh Cửa Lục và suối Míp chảy về hồ Yên Lập để đổ ra vịnh Hạ Long.
Hoành Bồ có địa hình chính sau:
- Địa hình núi thấp: có độ cao từ 500m đến 1.090m ở các xã Đồng Sơn, Kỳ Thượng chiếm khoảng 12% diện tích tự nhiên. Vùng núi có độ dốc >350, độ chia cắt từ 3,5-4,5 km/km2 nên quá trình xói mòn diễn ra mạnh.
- Địa hình đồi: chiếm khoảng 70% diện tích tự nhiên có độ cao từ 20m-500m, đồi sắp xếp dạng bát úp và cấu tạo bởi đá lục nguyên, phân bố theo hướng Đông tây, độ dốc từ 12-350, một số khối đá vôi có cấu tạo dốc đứng, phân bổ rải rác trong khu vực đồi. Địa hình đồi có một độ chia cắt trung bình từ 3,2-4,5km/km2. Quá trình phong hoá và xói mòn đều diễn ra mạnh ở địa hình đồi nên lớp phủ thổ nhưỡng thường có tầng dày mỏng đến trung bình.
- Địa hình thung lũng: chiếm 8% diện tích, thường hẹp, dốc với cấu tạo chữ V, ít có hìnhU. Do đó khả năng tận dụng để canh tác hạn chế.
- Địa hình đồng bằng: chiếm 10% diện tích, đây là diện tích đất nông nghiệp trồng lúa chủ yếu của huyện.
- Các đồi sót cấu tạo bởi đá vôi: chủ yếu tập trung ở xã Sơn Dương, Thống Nhất, Vũ Oai. Các đồi sót này có thể khai thác làm đá xây dựng hoặc nguyên liệu làm xi măng
Tài nguyên thiên nhiên
- Tài nguyên nước: Nguồn nước của Hoành Bồ rất phong phú, song phân bố không đồng đều do ảnh hưởng nhiều của địa hình. Hầu hết các sông suối đều bắt nguồn từ các dãy núi cao ở phía Bắc, chảy theo hướng Bắc nam, rồi đổ ra biển.
- Tài nguyên đất: Với diện tích 82.355 ha do có cả địa hình đồi núi, đồng bằng ven biển nên Hoành Bồ có nhiều loại đất khác nhau: đất feralit (Fa), đất phù sa (P), đất mặn (M), đất bãi cát, cồn cát.
- Tài nguyên rừng: Hoành Bồ có 54.622,39 ha rừng chiếm 66,32% tổng diện tích tự nhiên toàn huyện, chiếm 23,88% diện tích đất có rừng trong tỉnh. Trong đó rừng tự nhiên 44.801,55ha, rừng trồng 9.820,04ha.
- Tài nguyên biển: Hoành Bồ có bờ biển dài trên 15km, tiếp giáp với vùng biển vịnh Hạ Long (vịnh Bắc Cửa Lục), có khoảng 3.000ha bãi triều ven biển có khả năng nuôi trồng thuỷ hải sản như tôm, cua, sò...
- Tài nguyên khoáng sản: Trên địa bàn huyện Hoành Bồ có rất nhiều tài nguyên khoáng sản khác nhau trong lòng đất, thuộc 4 nhóm chính: Nhóm nhiên liệu, vật liệu xây dựng, khoáng sản không kim loại và khoáng sản kim loại.

Số điện thoại quan trọng

Thông tin điện tử huyện Hoành Bồ: 033 3858 031
Trung tâm Y tế Hoành Bồ: 033 3692 355

Kinh tế - Xã hội

Hoành Bồ là huyện miền núi, địa bàn rộng, đồng bào dân tộc thiểu số chiếm trên 36%; hệ thống kết cấu hạ tầng còn hạn chế, nhất là các xã vùng cao của huyện. Song nhờ sự nỗ lực, cố gắng của Đảng bộ, sự vào cuộc của cả hệ thống chính trị và sự đồng thuận trong nhân dân, huyện Hoành Bồ đã vượt qua khó khăn, đạt được nhiều thành tích đáng ghi nhận trong nhiệm kỳ qua.
Kinh tế tiếp tục có bước phát triển khá, tốc độ tăng trưởng bình quân đạt 14,4%/năm. Tổng đầu tư xã hội trên địa bàn huyện đạt 10.290 tỷ đồng, trong đó nguồn lực xã hội hóa có đóng góp đáng kể. Tổng thu ngân sách 5 năm đạt 972 tỷ đồng (tăng bình quân 15%/năm). Thu nhập bình quân đầu người năm 2015 tăng 1,7 so với năm 2010. Tỷ lệ hộ nghèo giảm nhanh từ 9,45% năm 2010 còn 2,02% năm 2015.
Chương trình xây dựng nông thôn mới được triển khai quyết liệt và đạt được nhiều kết quả tích cực. Đầu tư xây dựng và cải tạo hạ tầng giao thông được trên 80km đường từ huyện đến trung tâm các xã và đấu nối đường trục xã đến các tuyến tỉnh lộ; cải tạo, nâng cấp được 124km đường xã; cứng hoá 125km đường thôn, xóm.
Huyện đã phát huy được những tiềm năng, thế mạnh; chú trọng thu hút các doanh nghiệp đầu tư vào nông nghiệp, hỗ trợ nông dân về giống, vốn và kỹ thuật; từ đó phát triển được một số cây trồng chủ lực, có giá trị kinh tế cao, có thương hiệu trên thị trường. Có 09/12 xã (bằng 75%) cơ bản đạt tiêu chí nông thôn mới, huyện cơ bản đạt nông thôn mới.
Văn hóa - xã hội có bước phát triển, thực hiện nếp sống văn minh có tiến bộ; thực hiện tốt công tác bảo đảm an sinh xã hội, nhất là giải quyết việc làm, giáo dục, dạy nghề, giảm nghèo, chăm sóc người có công, gia đình chính sách.
Hoành Bồ có một bệnh viện huyện. Sự nghiệp giáo dục được coi trọng, sớm xoá mù chữ và phổ cập tiểu học. Xã nào cũng có trường lớp đến hết cấp II. Huyện có một trường cấp III và một trường phổ thông dân tộc nội trú.

Văn hóa - Du lịch

Hoành Bồ ở vị trí khá đắc địa khi nằm liền kề với các trung tâm du lịch lớn của tỉnh, như: Di sản thiên nhiên thế giới Vịnh Hạ Long; khu du lịch Bãi Cháy - Tuần Châu; khu di tích danh thắng Yên Tử (TP Uông Bí); TP Cẩm Phả. Các tuyến đường giao thông như quốc lộ 279, tỉnh lộ 326, đường Trới - Vũ Oai… được đầu tư, nâng cấp, là điều kiện thuận lợi để nối các tour du lịch trong và ngoài huyện. Hoành Bồ được thiên nhiên ưu đãi với những ngọn núi cao trên 1.000m vẫn giữ được vẻ đẹp nguyên sơ, trong đó còn bảo tồn được hệ động, thực vật phong phú, đa dạng, như: Núi Thiên Sơn (xã Hoà Bình); đèo Bút, thác Mây, núi Dìa (xã Đồng Sơn). Huyện còn có trên 33.000ha diện tích đất rừng phòng hộ, rừng đặc dụng với nhiều loài cây, động vật hoang dã, quý hiếm. Trên vùng đất rừng còn có những hồ chứa nước như Yên Lập, Cao Vân với diện tích lớn, không khí trong lành. Khu bảo tồn thiên nhiên Đồng Sơn - Kỳ Thượng nằm trọn trên địa phận 5 xã của huyện, là nơi có giá trị đa dạng sinh học cao, được coi là hệ sinh thái rừng kín thường xanh núi thấp lớn nhất vùng Đông Bắc Tổ quốc.
Bên cạnh tài nguyên thiên nhiên, Hoành Bồ còn có nhiều di tích lịch sử văn hoá, cách mạng và văn hoá tộc người độc đáo. Toàn huyện có 37 di tích lịch sử, văn hoá, danh thắng đã được UBND tỉnh đưa vào danh mục được bảo vệ. Nhiều danh lam, thắng cảnh, địa danh cách mạng đã được nhiều người biết đến, như: Đền thờ vua Lê Thái Tổ; đền Xích Thổ; chùa Quýt; chùa Yên Mỹ; di tích thành nhà Mạc; di chỉ khảo cổ hang Hà Lùng; khu căn cứ cách mạng xã Sơn Dương, Bằng Cả v.v.. Hoành Bồ còn có Khu bảo tồn văn hoá dân tộc Dao Thanh Y (xã Bằng Cả) được Bộ VH-TT&DL và tỉnh đầu tư. Huyện còn lưu giữ và bảo tồn được những giá trị văn hoá phi vật thể khá nguyên vẹn, tiêu biểu, như: Hội làng người Dao Thanh Y; tục cấp sắc của đồng bào Dao Thanh Phán; các làn điệu dân ca, cách may thêu trang phục, các trò chơi dân gian truyền thống của đồng bào dân tộc v.v.. Hoành Bồ cũng nổi tiếng với những sản phẩm thuốc gia truyền từ cây cỏ dân gian; những món ăn và bí quyết chế biến rượu chua, rượu rễ cây thuốc, gà nấu gừng, ốc khe, cá khe…