Đường Hoàng Diệu, Thành phố Huế, Tỉnh Thừa Thiên Huế

Vị trí con đường

Đường Hoàng Diệu nằm trên địa bàn phường Tây Lộc, thuộc khu vực Thành Nội, khởi đầu từ đường Nguyễn Trãi, chạy qua ngã ba Đạm Phương đến đường Tôn Thất Thiệp, dài 468m. Đường lưu thông hai chiều.

Lịch sử con đường

Đường này hình thành vào những năm 30 của thế kỷ 20, nguyên xưa bằng đất, nền thấp hay ngập úng. Sau 1956 nâng cấp và đặt tên là đường Đặng Nghi. Tháng 1/1977, UBND tỉnh Bình Trị Thiên ra quyết định đổi, đặt lại tên là đường Hoàng Diệu.

Tiểu sử nhân vật lịch sử gắn liền với con đường

Hoàng Diệu (Mậu Tý 1828 - Nhâm Ngọ 1882) là nhà chí sĩ yêu nước, tự Quang Viễn, hiệu Tĩnh Trai; quê ở làng Xuân Đài, huyện Diên Phước, nay thuộc xã Điện Quang, huyện Điện Bàn, tỉnh Quảng Nam. Trước tên là Hoàng Kim Tích, sau mới đổi ra Hoàng Diệu. Ông đỗ Cử nhân năm 20 tuổi, năm 25 tuổi đỗ Phó bảng. Sơ bổ Tri huyện, thăng dần lên Tri phủ, án sát, Bố chính rồi Tham tri Bộ Lại, Bộ Hình, sau lên làm Tuần vũ, thăng Tổng đốc lãnh hàm Thượng thư Bộ Hình. Đầu năm 1882, viên Đại tá Henri Rivière đem quân Pháp ra miền Bắc, tạo cớ âm mưu cướp thành Hà Nội, với cương vị Tổng đốc Hà Nội - Ninh Bình, ông đã cảnh giác đề phòng, quả nhiên chúng nổ súng tấn công. Ông đã chỉ huy quân sĩ chiến đấu đến cùng, trong trận chiến này có một số quan lại như Tuần vũ, Bố chính, Đề đốc, án sát hèn nhát sớm đầu hàng giặc, nên cuộc chiến đấu nhanh chóng thất bại. Hoàng Diệu một mình vào trướng, thảo di biểu gửi vua Tự Đức, rồi ra trước Võ Miếu dùng khăn bịt đầu thắt cổ tự tử, hưởng dương 54 tuổi, thành Hà Nội rơi vào tay giặc. Tương truyền, Hoàng Diệu là một vị quan nổi tiếng thanh liêm chính trực, gặp việc quyết đoán, một vị chỉ huy quả cảm có phong thái đại thần, rất mực thương binh lính, được sĩ phu Bắc Hà kính phục. Sau khi ông mất được liệt thờ vào đền Trung Nghĩa. Đường Hoàng Diệu là một trong số rất ít đường có mặt sớm của vùng Tây Lộc. Nhưng mãi đến 1956 mới đặt tên đường phố.
Đường phố cùng tên Hoàng Diệu:

• Đường Hoàng Diệu - Quận Hồng Bàng - Thành phố Hải Phòng
• Đường Hoàng Diệu - Thành phố Bà Rịa - Tỉnh Bà Rịa Vũng Tàu
• Đường Hoàng Diệu - Thành phố Vũng Tàu - Tỉnh Bà Rịa Vũng Tàu
• Đường Hoàng Diệu - Thành phố Bạc Liêu - Tỉnh Bạc Liêu
• Đường Hoàng Diệu - Thị xã La Gi - Tỉnh Bình Thuận
• Đường Hoàng Diệu - Thành phố Phan Thiết - Tỉnh Bình Thuận
• Đường Hoàng Diệu - Thị xã Phước Long - Tỉnh Bình Phước
• Đường Hoàng Diệu - Thành phố Buôn Ma Thuột - Tỉnh Đắk Lắk
• Đường Hoàng Diệu - Thị xã Long Khánh - Tỉnh Đồng Nai
• Đường Hoàng Diệu - Thị xã Sa Đéc - Tỉnh Đồng Tháp