Huyện Sông Lô, Tỉnh Vĩnh Phúc

Sông Lô là một huyện thuộc tỉnh Vĩnh Phúc. Huyện được thành lập chính thức đi vào hoạt động từ tháng 4 năm 2009, bao gồm các xã bên bờ sông Lô, trên cơ sở chia tách huyện Lập Thạch cũ. Ngày 03 tháng 4 năm 2009, tại thị trấn Tam Sơm, huyện Sông Lô đã làm lễ ra mắt.

Vị trí địa lý

Phía Đông giáp huyện Lập Thạch tỉnh Vĩnh Phúc, phía Tây giáp huyện Phù Ninh tỉnh Phú Thọ, phía Bắc giáp huyện Sơn Dương tỉnh Tuyên Quang.

Diện tích - Dân số

Diện tích đất tự nhiên: 15.031,77ha
Dân số 93.984 người (bình quân 625 người/km²).

Văn hóa

Huyện Sông Lô là vùng đất cổ, có truyền thống văn hóa lâu đời, là vùng đất địa linh nhân kiệt có ngọn núi Sáng sừng sững oai linh, nơi thủ lĩnh nghĩa quân Đề Thám lập căn cứ chống thực dân Pháp xâm lược, có dòng Lô Giang ôm ấp, nơi có chiến thắng ghềnh Khoan Bộ góp phần làm nên chiến thắng Việt Bắc Thu - Đông năm 1947, mãi mãi ghi dấu ấn lịch sử vẻ vang trong cuộc kháng chiến chống giặc ngoại xâm của dân tộc. Là huyện mới thành lập, với khí thế mới, Đảng bộ và nhân dân Sông Lô phấn đấu xây dựng huyện ngày càng giàu đẹp văn minh, đóng góp vào sự nghiệp công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước.

Danh nhân

Thời nhà Triệu có tể tướng Lữ Gia, tên thật là Nguyễn Triêu Lệ chống giặc Hán
Lý Nam Đế xây dựng căn cứ Hồ Điển Triệt - xã Tứ Yên chống giặc Lương;
Hà Đặc, Hà Chương đánh quân Nguyên Mông; cụ Đề Thám lập căn cứ núi Sáng chống thực dân Pháp với trận núi Sáng kinh hồn. Trong chiến dịch Thu – Đông năm 1947 tại ghềnh Khoan Bộ xã Phương Khoan đã bắn chìm tàu chiến Pháp góp phần làm nên chiến thắng Sông Lô.
Kháng chiến chống Pháp, chống Mỹ cứu nước thời kỳ nào nhân dân Sông Lô cũng lập công xuất sắc, điển hình như: Anh hùng Trần Cừ - quê xã Đức Bác đã dẫn đầu tiểu đội đánh giáp lá cà với giặc Nhật, đuổi bọn Quốc dân đảng về Vĩnh Yên và tiếp tục lập công trong chiến thắng Việt Bắc Thu – Đông năm 1947, trong chiến dịch biên giới đã hy sinh anh dũng khi lấy thân mình lấp lỗ châu mai
Anh hùng Phùng Quang Phong - xã Đồng Thịnh anh dũng ngã xuống khi mới 24 tuổi; Anh hùng liệt sỹ Hà Văn Chúc quê hương Hải Lựu lái máy bay chiến đấu bắn rơi nhiều máy bay Mỹ.
Anh hùng lái xe tăng Lê Xuân Tấu - xã Đôn nhân được nhà nước phong quân hàm thiếu tướng – Tư lệnh binh chủng tăng thiết giáp;
Anh hùng Triệu Xuân Hòa - quê hương Đồng Thịnh hiện là Trung tướng;
Nguyễn Đăng Sáp - quê hương Đôn Nhân; Thiếu tướng Nguyễn Xuân Yêm - quê Đồng Thịnh.
Đất địa linh sinh nhân kiệt, huyện Sông Lô có tới 5 vị Tiến sỹ nho học
Đó là Khổng Cư Lỗ - xã Cao Phong thi đỗ Đệ tam giáp đồng Tiến sỹ khoa Tân Sửu đời vua Lê Thánh Tông; Đó là ông trạng Triệu Nghị Phù - thôn Nam Giáp - xã Đức Bác;
Tiến sỹ Lê Đĩnh Chi - xã Nhạo Sơn;
Tiến sỹ Hà Sỹ Vọng - thôn Sơn Cầu - xã Như Thụy;
Tiến sỹ Hà Nhiệm Đại là anh em ruột của Tiến sỹ Hà Sỹ Vọng (huynh đệ đăng khoa).

Di tích lịch sử

Công trình văn hóa nổi tiếng, trải bao thăng trầm của lịch sử vẫn còn đó giá trị văn hóa vật thể chói lọi của Tháp Bình Sơn
Cây Tháp Xanh đại danh lam Kim Tôn xã Đồng Quế nay xây dựng Thiền Viện Trúc Lâm Tuệ Đức trên nền chùa cổ Kim Tôn.
Giá trị văn hóa phi vật thể, đó là hát Trống quân - Đức Bác mang sắc thái của huyện Sông Lô nói riêng và tỉnh Vĩnh Phúc nói chung. Hát Sịnh ca của người Cao Lan - xã Quang Yên. Hát Trống quân và hát Sịnh ca mãi mãi là những giá trị văn hóa phi vật thể điển hình của quê hương Sông Lô.

Lễ hội

Rước cây bông - xã Đồng Thịnh có từ thời Hùng Vương, cầu cho mùa màng tốt tươi, nhân dân no ấm;
Lễ hội Trống quân - Đức Bác;
Lễ hội Chọi Trâu xã Hải Lựu có từ thời Lữ Gia (nhà Triệu) nổi tiếng khắp gần xa, hàng năm thu hút hàng vạn du khách thập phương đến xem;
Người Cao Lan có lễ hội xuống đồng với các điệu ca vũ lên nương, xuống ruộng độc đáo, cây nêu vút cao, quả còn bay chao trong cái cười khúc khích trao duyên của trai, gái, trong làn điệu Sịnh ca tình tứ;
Người Dao Lãng Công thì mở hội Tết nhảy thâu đêm…Trên Hồ Điển Triệt nơi ngày xưa luyện thủy quân của Lý Nam Đế dậy vang tiếng hò reo cổ vũ lễ hội Bơi Chải…

Ẩm thực

Bánh tẻ Tứ Yên trong suốt mà dẻo thơm, dai, giòn không đâu có được.
Bánh nẳng Nhân Đạo, mắm Gỏi Đức Bác, cá Thính Sông Lô, xôi vò, xôi xéo…
Gỏi cá mè của người Cao Lan xã Quang Yên.

Du lịch

Tuyến du lịch Hồ Bò Lạc - Thác Bay – Núi Sáng – Hải Lựu
Du lịch sinh thái Hồ Suối Sải ta như bị hút hồn bởi vẻ đẹp của thác Lát Mưa bụi nước tung trắng xóa
Đi thăm quan làng nghề đục đá xã Hải Lựu với nhiều chủng loại hàng hóa: sư tử hý cầu, voi, ngựa, chó đá, đèn vườn bằng đá, phù điêu, thiếu nữ, bàn đá, sập đá, đỉnh đá… Sân bãi chọi trâu cũng được xây bằng đá; rừng cò Hải Lựu, với hàng ngàn con cò trắng, cò bợ, cò lửa, cò tôm…

Làng nghề truyền thống

Làng nghề đá Hải Lựu