Đường Yết Kiêu, Quận Phú Xuân, Thành phố Huế

1. Vị trí con đường

Đường Yết Kiêu nằm trên địa bàn hai phường Thuận Hòa và Phú Thuận, thuộc khu vực Thành nội, khởi đầu từ đường Lê Huân, chạy qua ngã tư các đường Nguyễn Trãi, Trần Nguyên Đán, Nguyễn Cư Trinh, Tôn Thất Thiệp ra phía ngoài thành bằng lối Cửa Hữu (khoảng 25m) đến đường Lê Duẩn, dài 825m. Đường lưu thông hai chiều, cấm xe tải ra vào cửa này.

2. Lịch sử con đường

Đường được hình thành từ đầu thế kỷ 19, cùng thời với việc xây dựng Kinh thành Huế. Từ năm 1955 trở về trước là đường Cửa Hữu. Sau năm 1956 đặt tên mới là đường Yết Kiêu cho đến ngày nay. Dân gian vẫn gọi là đường Cửa Hữu.

3. Tiểu sử nhân vật lịch sử gắn liền với con đường

Yết Kiêu (TK-13, không rõ năm sinh năm mất? ). Yết Kiêu, người anh hùng đánh Nguyên Mông. Quê làng Hạ Bì, nay thuộc huyện Gia Lộc, tỉnh Hải Dương. Ông xuất thân từ một ngư chài, giỏi tài bơi lặn. Chính nhờ có tài bơi khỏe lặn sâu mà ông được Hưng Đạo Vương trọng dụng, ông trở thành một trong năm tuỳ tướng tâm phúc của Hưng Đạo Vương. Trong một lần, Hưng Đạo Vương ướm hỏi thử ý ông: "Khi thân phụ ta sắp mất có dặn bảo ta phải lấy cho được thiên hạ thì người mới an lòng nhắm mắt. Nhà ngươi nghĩ thế nào? Ta có nên làm thế không? " Ông thưa: "Làm vậy tuy phú quí nhất thời mà ô danh muôn thuở. Tôi muốn làm quan hầu cho Vương, đến lúc già chết, chứ không muốn làm với ông vua bất trung". Hưng Đạo Vương khen ngợi và từ ấy rất coi trọng Yết Kiêu. Trong kháng chiến chống Nguyên Mông, ông càng tỏ dạ trung liệt. Ông thường lặn xuống sông đục đánh đắm nhiều thuyền giặc và chính ông đã nhảy lên thuyền giặc bắt sống tên tay sai phản quốc Nguyễn Bá Linh dìm xuống sông, rồi đem về hỏi tội. Ông có công lớn trong hai lần đánh Nguyên Mông vào các năm 1285, 1288. Khi ông mất, vua Trần sai lập đền thờ ông ở bờ sông Hạ Bì, Hải Dương. Hàng năm, vào ngày 8 tháng 2 âm lịch tại đền Yết Kiêu, thuộc làng Hạ Bì, nhân dân mở hội tưởng nhớ đến người anh hùng đánh Nguyên Mông với nhiều trò chơi dân gian sông nước. Công an Thuận Hoà, Công ty Cổ phần Thái Bình Dương, Trung tâm Nuôi dưỡng người có công cách mạng, Chùa Cát Tường nằm trên đường này.
Đường phố cùng tên Yết Kiêu:

• Đường Yết Kiêu - Thành phố Thanh Hóa - Tỉnh Thanh Hóa
• Đường Yết Kiêu - Thành phố Yên Bái - Tỉnh Yên Bái
• Đường Yết Kiêu - Quận Đồ Sơn - Thành phố Hải Phòng
• Đường Yết Kiêu - Thành phố Long Xuyên - Tỉnh An Giang
• Đường Yết Kiêu - Thành phố Bắc Giang - Tỉnh Bắc Giang
• Đường Yết Kiêu - Thành phố Buôn Ma Thuột - Tỉnh Đắk Lắk
• Đường Yết Kiêu - Thành phố Vĩnh Yên - Tỉnh Vĩnh Phúc
• Đường Yết Kiêu - Thành phố Phủ Lý - Tỉnh Hà Nam
• Đường Yết Kiêu - Huyện Bảo Thắng - Tỉnh Lào Cai
• Đường Yết Kiêu - Thành phố Kon Tum - Tỉnh Kon Tum