Xã Vĩnh Xá, Huyện Kim Động, Tỉnh Hưng Yên

Vĩnh Xá là 1 xã của huyện Kim Động, tỉnh Hưng Yên, nước Việt Nam.

Các số điện thoại quan trọng

Bưu điện Kim Động: (0221)3811135.
UBND Tỉnh Hưng Yên: (0221) 3863823 - 3862750
BVĐK Huyện Kim Động: +84 321 3862 406
Taxi Mai Linh Hưng Yên: 03213.52.52.52
Khách sạn Phố Hiến Hưng Yên: 84 321 3862 909
NH nông nghiệp và phát triển nông thôn: 063 3828364
Phòng vé hàng không VN: 063 3825413

Địa lý thời tiết

Diện Tích: 5,85 km²
Tổng số dân: 6.542 người năm 1999.
Tọa độ: 20°46′50″B 106°1′12″Đ
Mang đặc điểm của khí hậu đồng bằng sông Hồng: nhiệt đới gió mùa, có mùa đông lạnh hơn nhiều so với điều kiện trung bình vĩ tuyến; thời kỳ đầu của mùa đông tương đối khô, nửa cuối thì ẩm ướt, mùa hạ nóng ẩm, nhiều mưa, khí hậu biến động mạnh.
Nhiệt độ trung bình hàng năm là 23,20c. Mùa hè nhiệt độ trung bình 30 – 320c; cao nhất vào tháng 6 và 7 nhiệt độ có khi lên tới 380c. Mùa đông nhiệt độ trung bình 17-220c; thấp nhất vào tháng 1 và 2 nhiệt độ 8-100c. Tổng tích ôn trung bình hàng năm là 85030c.
Độ ẩm không khí trung bình hàng năm xấp xỉ 85%, cao nhất 90,6%, thấp nhất 60%. Tháng 3 là tháng ẩm nhất và tháng 11 là tháng khô nhất.
Tổng lượng mưa trung bình hàng năm 1700mm. Lượng mưa trung bình tháng trong năm là 175mm. Mưa tập trung chủ yếu từ tháng 5 đến tháng 9. Mưa thường xảy ra trùng với nước lũ sông Hồng lên cao, gây úng lụt ảnh hưởng xấu đến sản xuất và sinh hoạt của dân cư. Nguồn nước sông Hồng là nguồn nước chủ yếu cung cấp cho việc tưới và bồi đắp một phần phù sa cho đồng ruộng.
Với khí hậu – thủy văn như trên là điều kiện thuận lợi cho sinh trưởng của nhiều loại cây trồng tạo điều kiện thuận lợi cho phát triển nền nông nghiệp đa dạng, phong phú. Song phải có những biện pháp phòng chống hạn úng, đồng thời phải xác định cơ cấu mùa vụ cây trồng hợp lý nhằm nâng cao năng suất, chất lượng, hiệu quả kinh tế cao.

Lịch sử

Vào những thế kỷ đầu của công nguyên, Kim Động thuộc quận Giao Chỉ, thời nhà Đinh có tên là Đằng Châu, thời nhà Trần có tên là Kim Động cho đến nay.
Ngày 24 tháng 2 năm 1979, theo Quyết định số 70/CP của Hội đồng Chính phủ, huyện Kim Độngsáp nhập với huyện Ân Thi thành huyện Kim Thi, thuộc tỉnh Hải Hưng. Sau 17 năm hợp nhất, đến tháng 4 năm 1996 thực hiện Nghị định số 05/NĐ-CP ngày 27/01/1996 của Thủ tướng Chính phủ, huyện Kim Thi tách ra thành hai huyện Kim Động và Ân Thi như trước.
Kim Động nằm ở trung tâm đồng bằng Bắc Bộ, được phù sa sông Hồng bồi đắp. Trải qua hàng vạn năm, bãi bồi lấn dần ra biển, những người dân Việt cổ men theo những dòng sông, săn bắt thủy sản, phát triển nghề trồng lúa nước để sinh sống. Cùng với sự phát triển kinh tế nông nghiệp, những làng mạc định cư đầu tiên của người Kim Động được dựng lên ven sông Hồng. Trong cuộc đấu tranh với thiên nhiên và trong lao động để tồn tại, những người dân với sức lao động cần cù, chịu khó đã đoàn kết, giúp đỡ nhau khai phá những bãi đồng lầy, dựng làng, lập ấp, gieo lúa, trồng màu để sinh sống. Nhiều làng mạc trong huyện hiện nay vẫn còn chữ Xá (nghĩa là cộng đồng cư dân có chung nguồn gốc): Động Xá, Vĩnh Xá, Vũ Xá, Mai Xá,… Đến nay, nhiều nơi trong huyện vẫn còn tên cổ của làng để ghi công lao những người đầu tiên có công khai lập nên, hoặc ghi nhớ những sự tích của làng, như: làng Nở (Duyên Yên), làng Tè (Tạ Xá), làng Phận (Dưỡng Phú)…
Nhân dân Kim Động mang trong mình dòng máu Lạc Rồng, có truyền thống cần cù trong lao động, dũng cảm trong đấu tranh với thiên nhiên, không chịu khuất phục trước bất cứ kẻ thù nào, đã cùng đồng bào cả nước đánh đuổi hết thù trong giặc ngoài; ngày nay nhân dân Kim Động đang hăng say phấn đấu xây dựng một Kim Động giàu mạnh, phồn thịnh, phấn đấu trở thành huyện tiêu biểu của tỉnh về mọi mặt...
Ngày 23 tháng 9 năm 2003, xã Bảo Khê được sáp nhập vào thị xã Hưng Yên.
Từ ngày 6 tháng 8 năm 2013, các xã Hùng Cường, Phú Cường được sáp nhập vào thành phố Hưng Yên.
Ngoài ra có một xã nữa là Đằng Châu không rõ cách Đồng Thanh mấy cây số. Xã Đằng Châu là nơi Phạm Bạch Hổ đóng giữ.

Kinh tế

Đẩy mạnh thâm canh lúa chất lượng cao.
Là một trong những xã trọng điểm cấy lúa của huyện Kim Động, ngay từ sáng sớm, nhiều hộ dân ở xã Vĩnh Xá đã khẩn trương ra đồng thu hoạch lúa chín của gia đình. Vụ xuân năm nay xã gieo cấy trên 402ha lúa, trong đó có 50% diện tích lúa chất lượng cao. Do gieo cấy đúng khung lịch thời vụ và thực hiện chăm bón, phòng, trừ sâu bệnh tốt nên năng suất lúa chất lượng cao trung bình ước đạt 2,2tạ/sào. Ông Đỗ Văn Quyết ở thôn Đào Xá, xã Vĩnh Xá vừa đưa những bó lúa trĩu hạt lên xe vừa phấn khởi nói: “Vài năm trở lại đây gia đình tôi cấy thâm canh các giống lúa chất lượng cao bởi giá trị kinh tế cao hơn các giống lúa hàng hóa thông thường. Vụ xuân vừa qua tôi cấy khoảng 3 mẫu ruộng, trong đó có 6 sào giống lúa Bắc thơm số 7 và đến nay đã thu hoạch xong cho năng suất khoảng 2- 2,2tạ/sào, cao hơn 20- 30kg/sào so với năm ngoái. Vụ mùa tới đây gia đình tôi sẽ tiếp tục mở rộng diện tích gieo, cấy giống lúa Bắc thơm số 7”.
Phấn đấu hoàn thành kế hoạch trồng cây vụ đông
Vụ đông năm nay được xác định là vụ sản xuất gặp nhiều khó khăn do thời tiết diễn biến bất thường, thời vụ chậm… Tuy nhiên với sự tập trung chỉ đạo của các cấp ủy đảng, chính quyền, nông dân các địa phương trong tỉnh đang tích cực đẩy mạnh sản xuất, phấn đấu hoàn thành chỉ tiêu gieo trồng 13.500ha cây vụ đông đã đề ra.
Vụ đông năm 2013 – 2014, toàn tỉnh gieo trồng trên 12.700ha, ước tính tổng giá trị thu được từ các loại cây trồng vụ đông đạt khoảng 1.830 tỷ đồng. Theo kế hoạch, vụ đông năm nay, toàn tỉnh phấn đấu trồng 13.500 ha cây vụ đông. Theo số liệu của Sở NN và PTNT, tính đến ngày 5.11.2014, toàn tỉnh đã gieo trồng được trên 12.200ha cây vụ đông, đạt trên 90% kế hoạch, trong đó có 4.131ha rau màu các loại, 3.869ha ngô, 1.726ha bí các loại, 917ha đậu tương, 420ha khoai tây… Hiện nay đã có 2 huyện hoàn thành vượt mức chỉ tiêu diện tích cây vụ đông là huyện Yên Mỹ với 990ha, đạt 124% kế hoạch và huyện Văn Giang với 1.157ha, đạt 105% kế hoạch tỉnh giao. Các địa phương còn lại đang tiếp tục mở rộng diện tích cây vụ đông, một số địa phương diện tích trồng cây vụ đông còn thấp như: huyện Mỹ Hào gieo trồng 103ha, đạt 52% kế hoạch tỉnh giao; thành phố Hưng Yên gieo trồng gần 1.300ha, đạt 76% kế hoạch tỉnh giao… Thời điểm này một số loại cây trồng vụ đông sớm đã cho thu hoạch như: các loại cây rau màu, bí ngô (quả non), dưa chuột, cà chua… Để tiếp sức cho nhà nông tiếp tục duy trì và mở rộng diện tích trồng cây vụ đông, năm nay, UBND tỉnh đã phê duyệt kế hoạch hỗ trợ kinh phí giống chất lượng cao cho các huyện, thành phố vụ đông năm 2014 - 2015 với tổng kinh phí khoảng 9,6 tỷ đồng, bao gồm: cây lạc với diện tích hỗ trợ 198 ha, mức hỗ trợ là 11.000.000 đồng/ha, cây đậu tương với diện tích hỗ trợ là 710 ha, mức hỗ trợ là 2.400.000 đồng/ha, cây ngô nếp lai với diện tích hỗ trợ 1.100 ha, mức hỗ trợ là 1.500.000 đồng/ha, cây khoai tây với diện tích hỗ trợ 300 ha, mức hỗ trợ 10.000.000 đồng/ha, cây bí ngô lai F1 với diện tích hỗ trợ là 450 ha, mức hỗ trợ là 1.700.000 đồng/ha. Ngoài ra, tỉnh còn hỗ trợ kinh phí tổ chức tập huấn kỹ thuật về biện pháp sản xuất, thâm canh giống mới và kinh phí hỗ trợ hội thảo đầu bờ, thăm quan học tập mô hình tiêu biểu.
Nông dân xã Phú Thịnh (Kim Động) chăm sóc cây dưa chuột
Nông dân xã Phú Thịnh (Kim Động) chăm sóc cây dưa chuột
Để bảo đảm mục tiêu gieo trồng trên 1.800ha cây vụ đông do tỉnh giao, huyện Kim Động đã chủ động xây dựng kế hoạch sản xuất vụ đông ngay từ sớm để các địa phương có phương án sản xuất cụ thể, bố trí cơ cấu giống phù hợp, chủ động quỹ đất trồng cây vụ đông. Đến ngày 4.11, huyện đã gieo trồng được trên 1.428ha cây vụ đông, trong đó: ngô là 690ha, đậu tương 140,5ha; bí các loại 240,8ha; dưa chuột 60,7ha; khoai lang 38ha; rau các loại 180ha, lạc 28ha; khoai tây 35ha…, đạt gần 80% kế hoạch tỉnh giao. Một số xã có phong trào sản xuất vụ đông mạnh hiện nay đã hoàn thành và hoàn thành vượt mức chỉ tiêu như: xã Vĩnh Xá gieo trồng 165ha, đạt 147,3% kế hoạch; xã Phú Thịnh gieo trồng 180ha, đạt 106% kế hoạch; xã Đức Hợp gieo trồng 212,6ha, đạt 108% kế hoạch...
Anh Hoàng Văn Minh, Phó Phòng NN và PTNT huyện Kim Động cho biết: “Để duy trì ổn định sản xuất vụ đông, Kim Động đã tập trung đẩy mạnh công tác tuyên truyền, vận động về các cơ chế, chính sách hỗ trợ nông dân phát triển sản xuất, hỗ trợ sản xuất cây vụ đông tới đông đảo nông dân. Đồng thời, đẩy mạnh phát triển các cây trồng hàng hóa có giá trị kinh tế cao như: khoai tây, bí ngô, dưa chuột…, xây dựng các vùng sản xuất tập trung, tăng cường áp dụng tiến bộ khoa học kỹ thuật để tăng năng suất, chất lượng sản phẩm, qua đó nâng cao hiệu quả kinh tế trên một đơn vị diện tích. Việc hỗ trợ kinh phí của tỉnh, huyện cho nông dân được huyện quan tâm thực hiện đầy đủ, kịp thời đã động viên, khuyến khích nông dân mở rộng diện tích gieo trồng cây vụ đông”.
Vụ đông năm nay, toàn huyện Văn Lâm phấn đấu gieo trồng 600ha, trong đó chủ yếu là: khoai tây, cà chua, khoai lang, lạc, rau các loại… Đến thời điểm này, huyện đã gieo trồng được 529ha cây vụ đông, đạt 88% kế hoạch tỉnh giao. Anh Đào Quang Huy, Trưởng phòng NN và PTNT huyện Văn Lâm cho biết: “Xác định vụ đông là vụ sản xuất chính trong năm nhằm tăng thu nhập cho nông dân nên quan điểm chỉ đạo của huyện là duy trì các loại cây trồng truyền thống, tích cực chuyển đổi, đưa các cây trồng có năng suất, chất lượng cao, đầu ra cho sản phẩm ổn định vào sản xuất trên đất chuyên màu và đẩy mạnh thâm canh trên đất hai lúa”. Mặc dù những năm gần đây, việc mở rộng diện tích cây vụ đông ở Văn Lâm gặp nhiều khó khăn do đầu ra của sản phẩm, trong khi đó, trên địa bàn huyện hiện đang phát triển nhiều khu công nghiệp, ngành nghề phụ khiến nông dân không mặn mà với cây vụ đông. Tuy nhiên huyện vẫn nỗ lực để hoàn thành chỉ tiêu diện tích cây vụ đông do tỉnh giao”.
Thời điểm này đã vào giữa vụ đông năm 2014 – 2015, từ nay đến cuối vụ các huyện, thành phố cần tiếp tục tăng cường công tác tuyên truyền, đôn đốc nông dân mở rộng diện tích sản xuất vụ đông, tránh tình trạng để đất trống, gây lãng phí. Chú ý lựa chọn sản xuất các loại cây rau màu thích hợp còn trong khung thời vụ cho phép, đặc biệt là nhóm cây ưa lạnh như: cà chua, khoai tây, su hào, cải bắp, các loại rau ăn lá... bảo đảm cân đối diện tích, sản lượng các loại rau gieo trồng với nhu cầu thị trường, để rải vụ, tránh dư thừa sản phẩm, khó tiêu thụ, ảnh hưởng đến hiệu quả sản xuất.
Phấn đấu hoàn thành kế hoạch trồng cây vụ đông
Vụ đông năm nay được xác định là vụ sản xuất gặp nhiều khó khăn do thời tiết diễn biến bất thường, thời vụ chậm… Tuy nhiên với sự tập trung chỉ đạo của các cấp ủy đảng, chính quyền, nông dân các địa phương trong tỉnh đang tích cực đẩy mạnh sản xuất, phấn đấu hoàn thành chỉ tiêu gieo trồng 13.500ha cây vụ đông đã đề ra.
Vụ đông năm 2013 – 2014, toàn tỉnh gieo trồng trên 12.700ha, ước tính tổng giá trị thu được từ các loại cây trồng vụ đông đạt khoảng 1.830 tỷ đồng. Theo kế hoạch, vụ đông năm nay, toàn tỉnh phấn đấu trồng 13.500 ha cây vụ đông. Theo số liệu của Sở NN và PTNT, tính đến ngày 5.11.2014, toàn tỉnh đã gieo trồng được trên 12.200ha cây vụ đông, đạt trên 90% kế hoạch, trong đó có 4.131ha rau màu các loại, 3.869ha ngô, 1.726ha bí các loại, 917ha đậu tương, 420ha khoai tây… Hiện nay đã có 2 huyện hoàn thành vượt mức chỉ tiêu diện tích cây vụ đông là huyện Yên Mỹ với 990ha, đạt 124% kế hoạch và huyện Văn Giang với 1.157ha, đạt 105% kế hoạch tỉnh giao. Các địa phương còn lại đang tiếp tục mở rộng diện tích cây vụ đông, một số địa phương diện tích trồng cây vụ đông còn thấp như: huyện Mỹ Hào gieo trồng 103ha, đạt 52% kế hoạch tỉnh giao; thành phố Hưng Yên gieo trồng gần 1.300ha, đạt 76% kế hoạch tỉnh giao… Thời điểm này một số loại cây trồng vụ đông sớm đã cho thu hoạch như: các loại cây rau màu, bí ngô (quả non), dưa chuột, cà chua… Để tiếp sức cho nhà nông tiếp tục duy trì và mở rộng diện tích trồng cây vụ đông, năm nay, UBND tỉnh đã phê duyệt kế hoạch hỗ trợ kinh phí giống chất lượng cao cho các huyện, thành phố vụ đông năm 2014 - 2015 với tổng kinh phí khoảng 9,6 tỷ đồng, bao gồm: cây lạc với diện tích hỗ trợ 198 ha, mức hỗ trợ là 11.000.000 đồng/ha, cây đậu tương với diện tích hỗ trợ là 710 ha, mức hỗ trợ là 2.400.000 đồng/ha, cây ngô nếp lai với diện tích hỗ trợ 1.100 ha, mức hỗ trợ là 1.500.000 đồng/ha, cây khoai tây với diện tích hỗ trợ 300 ha, mức hỗ trợ 10.000.000 đồng/ha, cây bí ngô lai F1 với diện tích hỗ trợ là 450 ha, mức hỗ trợ là 1.700.000 đồng/ha. Ngoài ra, tỉnh còn hỗ trợ kinh phí tổ chức tập huấn kỹ thuật về biện pháp sản xuất, thâm canh giống mới và kinh phí hỗ trợ hội thảo đầu bờ, thăm quan học tập mô hình tiêu biểu.
Nông dân xã Phú Thịnh (Kim Động) chăm sóc cây dưa chuột
Nông dân xã Phú Thịnh (Kim Động) chăm sóc cây dưa chuột
Để bảo đảm mục tiêu gieo trồng trên 1.800ha cây vụ đông do tỉnh giao, huyện Kim Động đã chủ động xây dựng kế hoạch sản xuất vụ đông ngay từ sớm để các địa phương có phương án sản xuất cụ thể, bố trí cơ cấu giống phù hợp, chủ động quỹ đất trồng cây vụ đông. Đến ngày 4.11, huyện đã gieo trồng được trên 1.428ha cây vụ đông, trong đó: ngô là 690ha, đậu tương 140,5ha; bí các loại 240,8ha; dưa chuột 60,7ha; khoai lang 38ha; rau các loại 180ha, lạc 28ha; khoai tây 35ha…, đạt gần 80% kế hoạch tỉnh giao. Một số xã có phong trào sản xuất vụ đông mạnh hiện nay đã hoàn thành và hoàn thành vượt mức chỉ tiêu như: xã Vĩnh Xá gieo trồng 165ha, đạt 147,3% kế hoạch; xã Phú Thịnh gieo trồng 180ha, đạt 106% kế hoạch; xã Đức Hợp gieo trồng 212,6ha, đạt 108% kế hoạch...
Anh Hoàng Văn Minh, Phó Phòng NN và PTNT huyện Kim Động cho biết: “Để duy trì ổn định sản xuất vụ đông, Kim Động đã tập trung đẩy mạnh công tác tuyên truyền, vận động về các cơ chế, chính sách hỗ trợ nông dân phát triển sản xuất, hỗ trợ sản xuất cây vụ đông tới đông đảo nông dân. Đồng thời, đẩy mạnh phát triển các cây trồng hàng hóa có giá trị kinh tế cao như: khoai tây, bí ngô, dưa chuột…, xây dựng các vùng sản xuất tập trung, tăng cường áp dụng tiến bộ khoa học kỹ thuật để tăng năng suất, chất lượng sản phẩm, qua đó nâng cao hiệu quả kinh tế trên một đơn vị diện tích. Việc hỗ trợ kinh phí của tỉnh, huyện cho nông dân được huyện quan tâm thực hiện đầy đủ, kịp thời đã động viên, khuyến khích nông dân mở rộng diện tích gieo trồng cây vụ đông”.
Vụ đông năm nay, toàn huyện Văn Lâm phấn đấu gieo trồng 600ha, trong đó chủ yếu là: khoai tây, cà chua, khoai lang, lạc, rau các loại… Đến thời điểm này, huyện đã gieo trồng được 529ha cây vụ đông, đạt 88% kế hoạch tỉnh giao. Anh Đào Quang Huy, Trưởng phòng NN và PTNT huyện Văn Lâm cho biết: “Xác định vụ đông là vụ sản xuất chính trong năm nhằm tăng thu nhập cho nông dân nên quan điểm chỉ đạo của huyện là duy trì các loại cây trồng truyền thống, tích cực chuyển đổi, đưa các cây trồng có năng suất, chất lượng cao, đầu ra cho sản phẩm ổn định vào sản xuất trên đất chuyên màu và đẩy mạnh thâm canh trên đất hai lúa”. Mặc dù những năm gần đây, việc mở rộng diện tích cây vụ đông ở Văn Lâm gặp nhiều khó khăn do đầu ra của sản phẩm, trong khi đó, trên địa bàn huyện hiện đang phát triển nhiều khu công nghiệp, ngành nghề phụ khiến nông dân không mặn mà với cây vụ đông. Tuy nhiên huyện vẫn nỗ lực để hoàn thành chỉ tiêu diện tích cây vụ đông do tỉnh giao”.
Thời điểm này đã vào giữa vụ đông năm 2014 – 2015, từ nay đến cuối vụ các huyện, thành phố cần tiếp tục tăng cường công tác tuyên truyền, đôn đốc nông dân mở rộng diện tích sản xuất vụ đông, tránh tình trạng để đất trống, gây lãng phí. Chú ý lựa chọn sản xuất các loại cây rau màu thích hợp còn trong khung thời vụ cho phép, đặc biệt là nhóm cây ưa lạnh như: cà chua, khoai tây, su hào, cải bắp, các loại rau ăn lá... bảo đảm cân đối diện tích, sản lượng các loại rau gieo trồng với nhu cầu thị trường, để rải vụ, tránh dư thừa sản phẩm, khó tiêu thụ, ảnh hưởng đến hiệu quả sản xuất.

Văn hóa du lịch

ĐỀN ĐÀO XÁ
Thôn Đào Xá cùng với hai thôn Ngô Xá và Vĩnh Hậu hợp thành xã Vĩnh Xá. Đây là một thôn lớn có cả đình, chùa, miếu, đền do cư dân theo đạo Phật và một nhà thờ của đạo theo Thiên chúa giáo.
Đền Đào Xá có tên xưa là đền Sướng Thiện, là Tam Giáo Động, được xây dựng ở đầu thôn trên một khu đất cao, thoáng mát từ thập niên đầu thế kỷ XIX. Theo các cụ cao tuổi nhất ở đây kể lại, khoảng năm 1896, cụ Từ trông coi đèn nhang đã sang đền Bạch Mã thuộc huyện Phú Xuyên tỉnh Hà Đông cũ xin tên hèm để thờ, đặt tên cho đền là Sướng Thiện. Từ đó nhân dân trong vùng tìm đến đây lễ bái cầu phúc, hướng thiện và xin thuốc nam về chữa bệnh.
Đền được xây dựng theo kiến trúc điêu khắc thời Nguyễn muộn có vòm cuốn bê tông và hình khối nội công ngoại quốc. Đến năm 1929 , nhân dân lại đóng góp công sức và tiền của tu tạo lại đền cho bề thế, khang trang hơn. Khi hội Tam Thánh ra đời, đền thờ Phật – Tiên – Thánh, 3 vị giáo tổ và thờ vọng những vị anh hùng dân tộc đã có công cầm quân chống ngoại xâm như Trần Hưng Đạo, Phạm Ngũ Lão. Tên đền Sướng Thiện hay Tam Giác Động nói lên ý tưởng và tâm nguyện về điều thiện, hành động theo điều thiện. Sau này, tên đền được gọi theo tên thôn: Đền Đào Xá. Đào chính là tên một dòng họ có người đến khai phá vùng đất này sớm nhất và cũng là họ phát triển đông đúc nhất thời ấy.
Thời kỳ 1939 – 1945 Đảng ta vận động đấu tranh cách mạng trong sự khủng bố, lùng sục gắt gao của chính quyền thực dân đền Đào Xá là một trong những cơ sở cất giấu tài liệu của Đảng bộ Hưng Yên. Trong cuộc Tổng khởi nghĩa tháng Tám năm 1945 nhiều cuộc mít tinh hội họp lớn của xã đã được tổ chức tại đền. Khi cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp diễn ra ác liệt, vùng đất này từng có thời gian bị địch chiếm đóng, đền Đào Xá lại là nơi cán bộ ta đặt chân an toàn để phát triển phong trào đóng vai người đến đền cúng lễ, khi lại là người lên đền xin lá thuốc về chữa bệnh cho người nhà. Trong đền có hầm bí mật nuôi giấu cán bộ. Hòn Non bộ đắp nổi giữa hồ nước trong khuôn viên với mục đích cất giấu tài liệu nên được tạo dáng nhiều hang lạch ăn sâu vào giữa khối đá giả sơn trông lạ mắt mà kín đáo.
Bước vào cuộc kháng chiến chống Mỹ, Bộ Tư lệnh Quân khu III đã về đây mở Hội nghị Quân chính bàn việc chống chiến tranh phá hoại của địch và các chủ trương biện pháp chi viện cho chiến trường miền Nam. Tiếp đó, Bộ Y tế lại chọn đền Đào Xá làm địa điểm sơ tán cho xí nghiệp Dược phẩm.
Đền Đào Xá còn lưu giữ được nhiều hiện vật quý, ngoài Hòn Non bộ xây đắp công phu, phải kể đến 24 pho tượng mỗi pho đều có vẻ hấp dẫn riêng. Nhiều đồ tế tự có giá trị điêu khắc như pho kiệu Ngọc Bộ, ngai, cửa võng, câu đối cùng với nhiều cổ vật quý hiếm nh lọ độc bình, lọ hoa, choé, bát hương…
Đền Đào Xá được Nhà nước công nhận Di tích lịch sử và nghệ thuật cấp quốc gia theo Quyết định số 1570 ngày 5/9/1989 của Bộ Văn hoá và Thông tin.
ĐÌNH , CHÙA, MIẾU NGÔ XÁ
Thông Ngô Xá thuộc xã Vĩnh Xá có cả đình, chùa và miếu tạo thành một cụm di tích kiến trúc nghệ thuật độc đáo. Theo các cụ cao tuổi kể lại thì Ngô Xá từ rất lâu đã có tiếng vang là vùng đất hợp với cây ngô. Bao giờ ngô ở đây cũng xanh tốt, hạt mẩy và to, năng suất cao, do vậy mà có tên là làng Ngô (Ngô Xá). Cả đình, chùa, miếu đều được gọi theo tên làng. Riêng ngôi chùa có tên chữ là “Ninh Khánh Tự”.
Theo dân gian trong vùng truyền tụng, cả cụm di tích này đều do thầy địa lý Tả Ao chọn thế đất rồng chầu hổ phục, chỗ cao thoáng gió, ở ngay đầu làng trước mặt có dòng thông thuỷ gồm cả ao, hồ và sông. Cụm di tích được xây dựng vào thời Hậu Lê, đến thời Nguyễn được trùng tu lại. Chùa thờ Phật, đình và miếu đều thờ Tam vị Đại Vương: Đông Thiện Sùng Tín Đại Vương, Đông Chinh Thiện Môn Đại Vương và Tây Chinh Điạ Phủ Đại Vương. Lễ hội hàng năm được tổ chức vào các ngày 10/3 và 8/8 âm lịch.
Dân gian truyền lại theo thần tích như sau: Những năm bên Trung Hoa loạn li, có một người tên là Sùng Quang quê tận Long Hưng bên Tầu chạy sang cư trú ở xã Phúc Bái, huyện Quốc Oai, phủ Linh Sơn, tỉnh Sơn Tây. Tại Phúc Bái ông đã làm bạn với bà Nguyệt. Gia đình sống trong đầm ấm hạnh phúc và làm nghề cắt thuốc chữa bệnh cho nhân dân. Chữa bệnh cho người nghèo khó ông bà không thu tiền mà còn nuôi ăn. Nhân dân khắp vùng đều ngợi khen vợ chồng ông là nhân đức. Song hiềm một nỗi vợ choong ông đã cao tuổi rồi mà con cái vẫn chưa có.
Đến thời gian đất nước ta rơi vào cảnh loạn ly, 12 sứ quân tranh giành quyền lực gây bao tang tóc cho dân lành. Vợ chộng ông Sùng Quang phải chạy sang Ngô Xá Trang (tên gọi cỏ của thôn Ngô Xá ngày nay), thuộc phủ Khoái Châu, làm nhà ở nhờ trong khu chùa Ngô Xá. Tại đây ông bà vẫn làm nghề bốc thuốc và nông tang làm kế sinh nhai. Ông bà thường lên chùa lễ Phật cầu tự. Trong một đêm mưa gió bão bùng bà nằm mơ thấy mình sinh đựơc ba con trai khôi ngô tuấn tú, văn võ tài ba. Như mộng bá, một thời gián sau bà mang thai và sinh được ba người con trai và đặt tên con trai là: Trưởng Viết Sùng Công, Thứ Viết Quách Công và Thứ Viết Thiện Công. Cuộc sống của ông bà bây giờ đã đầm ấm hạnh phúc thực sự.
Thần tích ghi tiếp: Ông bà cho cả ba con theo học một đạo sĩ nổi tiến thời bấy giờ. Cả ba người đều được bạn bè trong xã kính nể và yêu mến. Khi ba anh em vào tuổi 18 thì cả cha mẹ đều lâm bệnh tạ thế, ba anh em thương xót làm lễ an táng cho cha mẹ ngay bên cạnh chùa và lập đàn làm lễ cầu siêu báo đáp công ơn. Ba anh ẹm phải tảo tần làm ăn và vẫn nhiệt tâm học hành văn võ. Ba anh em dựng một ngôi quán ở gốc đa đầu làng bán cơm rượu. Chính nơi quán đó đã trở thành chỗ hội tụ của thanh niên trai tráng và các bậc anh hào. Cũng thời kỳ này, nội chiến giữa 12 sứ quân kéo dài gây cho dân ta cảnh nồi da nấu thịt. Đinh Bộ Lĩnh là một trong những sứ quân mạnh và uy tín nhất đóng đô ở Hoa Lư, đã cho tướng Nguyễn Bậc đem quân đi dẹp loạn. Đến đất Ngô Xá thì trời đã tốt. Nguyễn Bậc cho quân sĩ nghỉ tại đây, ba anh dem Sùng Công biết được liền chiêu tập binh sĩ được hơn ba trăm người gồm Phượng Lâu 5, An Tàô 10, An Xá 45, Vĩnh Đồng 45, Dưỡng Phú 51, Cốc Khê Tạ Xá 55, Đào Xá 36 và trang sở tại 55 người, rồi các ông đem quân đến yết kiến tướng Nguyễn Bậc. Thấy được nhiệt tình của ba anh em họ Sùng, Nguyễn Bậc cùng họ đoàn kết làm anh em như trong một bọc. Sau đó họ cùng nhau kéo quân về kinh đôthành Hoa Lư yết kiến vua Đinh.
Dưới sự chỉ huy của ba vị tướng trẻ Sùng Công, quân sĩ đi tới đâu cũng được nhân dân ủng hộ, quân giặc nghe tiếng phải bỏ giáo quy đầu hàng. Các đạo quân phiến loạn tan giã một cách nhanh chóng, giang sơn thu về một mối, dân tộc chấm dứt cảnh chém giết lẫn nhau. Trong niềm vui và phấn khởi tràn ngập kinh thành Hoa Lư, Đinh Tiên Hoàng ca ngợi tinh thần chiến đấu dũng cảm của ba quân, ca ngợi trí thông minh và đức độ của ba anh em Sùng Công. Vua Đinh đã phong tặng Sùng Công làm Trưởng Án Nội Các, Quách Công làm Kim Thiên Môn Điện, Thiện Công làm Tây Chính Trấn Ngự Phủ Điện.
Sau khi nhận chức trong triều được 12 năm, ba ông đã dâng biểu sớ xin triều đình cho về Ngô Xá thăm quê hương và mộ phần cha mẹ, nhà vua cảm kích đã cho ba ông vàng 55 hốt, áo bào 1 cuộn. Người dân địa phương vô cùng phấn chấn khi gặp lại ba ông. Trong niềm vui đó, ba ông đã tặng nhân dân Ngô Xá 300 hốt vàng để lập đình miếu, sửa sang lại ngôi chùa. Qua một thời gian, ba ông đã mất tại xã. Tại ngôi miếu, nhân dân đã tạc tượng ba ông để tôn thờ. Trên bài vị đặt trong khám trước ban thờ, tên ba ông vẫn ngời sáng. Ngày sinh của ba ông là 10/3, ngày mất là 9/8. Vào những ngày này nhân dân gần xa thường đến thắp hương tế lễ, rước kiệu tôn vinh những tấm gương cao đẹp, đã hiến dâng tất cả sức lực trí tuệ của mình để bảo vệ nền độc lập dân tộc.
Để bảo lưu đạo lý tốt đẹp của ba ông, các triều đại sau đó đều phong sắc để nhân dân thờ phụng và học tập. Theo truyền ngôn, thế kỷ XX, khi tiến quân đi đánh giặc Minh qua đây Thái uý Lê Lợi vào thắp hương, được ba ông báo mộng phù giúp, Lê Lợi như được tiếp thêm sức mạnh khi vào trận ông đã giành được thắng lợi lớn.
Phát huy truyền thống đó, trong kháng chiến chống thực dân Pháp, những di tích này đều là cơ sở che giấu bảo vệ cán bộ, bộ đội góp phần đưa cuộc kháng chiến đến thắng lợi. Đến nay đất nước đã đổi mới, các di tích được trở về đúng vị trí là nơi sinh hoạt văn hoá tín ngưỡng của làng. Trong những ngày lễ hội, đình chùa, miếu đền, nhân dân tập trung ở di tích này rất đông vui, hào hứng cùng nhau tiến hành tế lễ, rước kiệu và vui chơi với các hình thức văn hóa thể thao sinh động.
Các hiện vật trong cụm di tích hiện còn: hai kiệu bát cống, hai kiệu long đình sơn son thiếp vàng; một bát hương sứ cao 0,38m, đường kính miệng rộng 0,6m năm Bảo Đại thứ 5; một chuông đồng cao 0,85m đường kính miệng rộng 0,42m, một bộ bát bửu, một bộ long đao 8 chiếc; bốn cây đèn lồng và bốn cây đèn gỗ; 6 cỗ ngai, ba ở đình, ba ở miếu đều sơn son thiếp vàng; 16 pho tượng phật ở chùa, 3 pho tượng thần ở miếu; một cầu đá thời Lê gồm 6 tấm đá rộng 0,45m dài 1,05m; 3 bàn thờ gỗ sơn son với riềm chạm dây hoa cỡ 1,4 × 0,6m; 16 cột đá cỡ 2,2 × 0,25; 13 đạo sắc phong thời Lê và thời Nguyễn; một giá gương gỗ sơn son thiếp vàng chạm long vân, 8 đại tự sơn son thiếp vàng và 4 đôi câu đối rất cổ kính. Cụm đình, chùa, miếu Ngô Xá được Nhà nước xếp hạng Di tích kiến trúc nghệ thuật cấp quốc gia theo Quyết định số 634 ngày 11/5/1993 của Bộ Văn hoá Thông tin.
Một số đặc sản của Hưng Yên là nhãn lồng, mật ong hoa nhãn, long nhãn, Cá mòi sông Hồng, hạt sen, bún thang lươn, Đặc sản gà Đông Tảo Hưng Yên, Tương Bần, bánh giày, chả gà tiêu quán, ếch om Phượng Toàn, bún khô Vĩnh Thọ...