Đường Nguyễn Gia Thiều, Quận Phú Xuân, Thành phố Huế

Vị trí con đường

Đường Nguyễn Gia Thiều nằm trên địa bàn phường Phú Hậu, về phía Đông Bắc Kinh thành Huế, khởi đầu từ đường Chi Lăng đến đường Tăng Bạt Hổ, dài 1420m. Đường lưu thông hai chiều.

Lịch sử con đường

Đường được hình thành từ đầu thế kỷ 19, cùng thời với việc đào sông, đắp kè xây dựng Kinh thành Huế. Nguyên xưa là vùng phụ cận thuộc đất huyện Hương Trà, sau năm 1908 mới sát nhập vào thành phố. Trước 1945, người Pháp đặt tên là đường Serbie (Rue de Serbie - tên nước Xécbie, các cụ Nho xưa phiên âm là Tắc Nhĩ Duy á). Sau năm 1956, đặt tên là đường Ôn Như Hầu. Tháng 1/1977, UBND tỉnh Bình Trị Thiên ra quyết định đổi, đặt lại tên mới là đường Nguyễn Gia Thiều. Dân gian thường gọi là đường Bãi Dâu.

Tiểu sử nhân vật lịch sử gắn liền với con đường

Nguyễn Gia Thiều (Tân Dậu 1741 - Mậu Ngọ 1798) Nhà thơ đời vua Lê Hiển Tông, hiệu Tân Trai và có bốn hiệu khác nữa. Xuất thân trong một gia đình danh giá, ông, cha tước Công tước Hầu, mẹ là Quận chúa (con của chúa Trịnh Cương). Quê ở làng Liễu Ngạn, tổng Liễu Lâm, huyện Siêu Loại, xứ Kinh Bắc, nay thuộc huyện Thuận Thành, tỉnh Bắc Ninh. Ông nổi tiếng trên nhiều lĩnh vực: văn, sử, triết, âm nhạc, hội hoạ, kiến trúc. Làm quan, 18 tuổi đã nhận chức Hiệu uý, năm 30 tuổi lên đến chức Tổng binh, tước Ôn Như Hầu. Đối với họ Trịnh, ông là cháu ngoại chúa Trịnh Cương, gọi chúa Trịnh Doanh là cậu ruột, con cô con cậu với chúa Trịnh Sâm; vợ ông là con gái trưởng của quan Đại tư đồ Bùi Thế Đạt. Một gia đình vinh hiển như thế nên khi Tây Sơn ra Bắc Hà ông đã chạy lánh ở vùng núi Hưng Hóa. Sau vua Quang Trung cho triệu vào Kinh đô Phú Xuân, ông bất đắc dĩ phải tuân mệnh, nhưng chán chường con đường công danh, suốt ngày cuồng say men rượu. Ông mất ở tuổi 57. Con gái ông lấy Nguyễn Điều (anh ruột thi hào Nguyễn Du). Ông để lại một số bài thơ chữ Nôm, cùng bản Cung oán ngâm khúc và tác phẩm hợp soạn cùng ba người em trai gọi là Tứ Trai thi tập. Về âm nhạc ông có bản Sơn trung tâm, Sở từ điệu. Về hội họa ông có bức tranh hoành tráng Tống sơn đồ. Về kiến trúc, là người được giao nhiệm vụ trang hoàng Phủ chúa và chỉ huy xây tháp chùa Thiên Tích. Cảng Bãi Dâu, Công ty khoáng sản Tỉnh, Công ty phát triển Thủy sản, UBND phường Phú Hậu nằm trên đường này.
Đường phố cùng tên Nguyễn Gia Thiều:

• Đường Nguyễn Gia Thiều - Thành phố Long Xuyên - Tỉnh An Giang
• Đường Nguyễn Gia Thiều - Thành phố Vũng Tàu - Tỉnh Bà Rịa Vũng Tàu
• Đường Nguyễn Gia Thiều - Thành phố Bắc Ninh - Tỉnh Bắc Ninh
• Đường Nguyễn Gia Thiều - Thành phố Quy Nhơn - Tỉnh Bình Định
• Đường Nguyễn Gia Thiều - Thành phố Phan Rang - Tháp Chàm - Tỉnh Ninh Thuận
• Đường Nguyễn Gia Thiều - Quận Ngũ Hành Sơn - Thành phố Đà Nẵng
• Đường Nguyễn Gia Thiều - Thành phố Rạch Giá - Tỉnh Kiên Giang
• Đường Nguyễn Gia Thiều - Thành phố Tam Kỳ - Tỉnh Quảng Nam
• Đường Nguyễn Gia Thiều - Huyện Điện Bàn - Tỉnh Quảng Nam
• Đường Nguyễn Gia Thiều - Thành phố Bảo Lộc - Tỉnh Lâm Đồng