Đường Nguyễn Thái Học, Quận Thuận Hóa, Thành phố Huế

1. Vị trí con đường

Đường Nguyễn Thái Học nằm trên địa bàn phường Phú Hội, về phía Nam sông Hương, khởi đầu từ đường Trần Cao Vân (tiếp giáp ngã năm giao nhau các đường Bến Nghé, Đội Cung, Võ Thị Sáu), qua ngã ba đường Trần Quang Khải, Chu Văn An đến đường Bà Triệu, dài 480m. Đường lưu thông hai chiều.

2. Lịch sử con đường

Đường này được hình thành vào đầu thế kỷ 20, cùng thời với việc người Pháp xây dựng sở Mật thám Trung Kỳ, năm 1908 sát nhập vào thành phố. Lúc đầu nền đường rải bằng đất, sau năm 1950 mới đổ nhựa. Từ năm 1955 trở về trước, đường có tên Légation (Rue de la Légation - đường mang tên Sứ quán). Sau năm 1956 đặt lại tên mới là đường Nguyễn Thái Học cho đến ngày nay.

3. Tiểu sử nhân vật lịch sử gắn liền với con đường

Nguyễn Thái Học (Tân Sửu 1901 - Canh Ngọ 1930). Nguyễn Thái Học, liệt sĩ cận đại, người sáng lập và làm thủ lĩnh Việt Nam Quốc dân đảng lúc ông mới có 26 tuổi, quê ở làng Phổ Tang, nay thuộc huyện Vĩnh Tường, tỉnh Vĩnh Phúc. Thời trẻ, ông từng theo học Cao đẳng Sư phạm và Cao đẳng Thương mại Đông Dương tại Hà Nội. Lúc còn sinh viên ông đã viết thư gửi nhà cầm quyền Pháp tại Đông Dương đòi một số yêu sách về chính trị, xã hội; yêu cầu Pháp cải tổ nền hành chính thuộc địa, ban hành tự do ngôn luận, nhưng không được chấp nhận. Năm 1927, ông thành lập Việt Nam Quốc dân đảng. Lấy chủ trương dùng bạo lực giành lại quyền độc lập dân tộc. Khi tổ chức của ông ám sát tên chủ mộ phu đồn điền người Pháp là Bazin bị bại lộ, ông phải rút vào hoạt động bí mật. Nhận định tình hình sẽ bị Pháp khủng bố trắng, ông mở cuộc khởi nghĩa tấn công vào các cơ sở quân sự của Pháp tại một số nơi ở trung du Bắc Bộ. Cuộc khởi nghĩa nổ ra được 10 ngày (từ10/2/1930 đến 20/2/1930) thì ông cùng một số đồng chí của mình bị Pháp bắt tại huyện Đông Triều, do có một số tay sai của Pháp làm nội ứng nằm trong tổ chức của ông. Thực dân Pháp đã đem ông cùng 12 chiến hữu của Quốc dân đảng lên máy chém tại Yên Bái vào một buổi sáng tinh sương. Ông hy sinh lúc 29 tuổi, để lại tiếng thơm muôn đời. Phòng Kỹ thuật hình sự, Phòng Cảnh sát hình sự, Khách sạn Kinh đô, Quán cơm Âm Phủ, Khách sạn Thiên Đường nằm trên đường này.
Đường phố cùng tên Nguyễn Thái Học:

• Đường Nguyễn Thái Học - Thành phố Vĩnh Long - Tỉnh Vĩnh Long
• Đường Nguyễn Thái Học - Huyện Cái Bè - Tỉnh Tiền Giang
• Đường Nguyễn Thái Học - Thị xã Gò Công - Tỉnh Tiền Giang
• Đường Nguyễn Thái Học - Huyện Gò Công Tây - Tỉnh Tiền Giang
• Đường Nguyễn Thái Học - Thành phố Trà Vinh - Tỉnh Trà Vinh
• Đường Nguyễn Thái Học - Thành phố Vĩnh Yên - Tỉnh Vĩnh Phúc
• Đường Nguyễn Thái Học - Thị xã Nghĩa Lộ - Tỉnh Yên Bái
• Đường Nguyễn Thái Học - Thành phố Yên Bái - Tỉnh Yên Bái
• Đường Nguyễn Thái Học - Quận Hồng Bàng - Thành phố Hải Phòng
• Đường Nguyễn Thái Học - Huyện Chợ Mới - Tỉnh An Giang