Xã Động Quan, Huyện Lục Yên, Tỉnh Yên Bái

Động Quan là 1 xã của huyện Lục Yên, tỉnh Yên Bái, nước Việt Nam.
Xã Động Quan có tổng số diện tích theo km2 33,25 km², tổng số dân vào năm 1999 là 4.945 người, mật độ dân số tương ứng 149 người/km².

Vị trí địa lý

Quốc lộ 70 chạy qua địa bàn xã. Phía Bắc giáp với xã Khánh Hòa, phía Nam giáp với xã Phúc Lợi, phía Tây giáp với xã Trúc Lâu và dựa vào dãy núi Con Voi, phía Đông giáp với xã Tô Mậu và sông Chảy.
Cư dân lâu đời tại đây là đồng bào Dao và Tày; sâu này du nhập thêm đồng bào Kinh và một số dân tộc khác.

Lịch sử

Niên đại Cảnh Hưng (1740 - 1786), xã Động Quan đã có tên trong Dư địa chí, xã có nhiều làng bản cổ như: Làng Tại, làng Dầu, làng Đồng Sát, làng Lính Hin, làng Cò, khe Lác, khe Đươn, khe Kè, khe Có, khe Già, khe Chạm, khe Chay, khe Nàng, làng Tốc, Thâm Lương, Thâm Thiên, Pù Khau Mộ. Thông qua các địa danh trên gợi lên một địa phương có không gian rất kỳ thú, vừa sâu thẳm, kín đáo, vừa xa xăm. Con ngòi Đương khởi nguyên từ dãy núi Con Voi, lưu lượng nước lớn, độ dốc cao nên hung dữ, mạch nước chảy giữa làng, rất thuận tiện cho tưới tiêu và lưu thông hàng hóa nông lâm thổ sản hội về bến đò Cai Tuyết, thôn Nà Trú để vào huyện lỵ Lục Yên (cũ).
Sau năm 1945, tên xã là xã Long Minh; năm 1949 sáp nhập vào xã Tân An (Trúc Lâu bây giờ) thành xã Hùng Vương; năm 1954 tách từ xã Hùng Vương lập thành xã Hồng Quang; tháng 9/1978 đổi thành xã Động Quan.
Cũng như nhiều xã bên sườn núi Con Voi, Động Quan ít cánh đồng rộng lớn, chủ yếu ruộng bậc thang hoặc trầm thụt dọc các thung lũng, bờ suối, bờ khe; tuy nhiên, do có mạng lưới khe, suối phân bố đều nên chủ động tưới tiêu. Đồng bào thông thạo trồng lúa nước, lúa nương và các loại cây có củ khác. Động Quan là quê hương đặc sản củ khoai môn. Gần đây, nghề trồng rừng, trồng chè đang trở thành tập quán canh tác mới của đồng bào người Dao, Tày, Kinh nơi đây. Tại thôn Nà Trú có mỏ than trữ lượng lớn, thập kỷ 80/TK 20 tỉnh Yên Bái đã tiến hành khai thác nhưng là than non nên dừng lại.
Vào thập kỷ 60/TK20 Lâm trường Lục Yên được thành lập, thu hút một bộ phận lao động vào làm việc, góp phần tích cực vào chủ trương định cư, định canh và xóa đói giảm nghèo cho đồng bào. Mặt khác, trồng rừng phòng hộ và rừng kinh doanh cũng là định hướng tích cực trong chiến lược chuyển đổi cơ cấu cây trồng tại địa phương.
Trong thời kỳ hợp tác xaxnoong nghiệp, xã chia thành 6 HTX là: HTX Tiền Phong, HTX thôn Hợp, HTX Đoàn Kết, HTX Sát Trà, HTX Tam Cường, HTX Thuận Hòa.
Hiện nay Động Quan chia thành 16 thôn gồm:
1- Thôn Khe Đươn (thôn 7) gồm có: Khe Đươn, Thâm Trụ, Thác Chun, Đồng Phần, đây là thôn trung tâm xã Động Quan.
2- Thôn Đồng cò (thôn 1) gồm Đồng Cò, Khe Chạm, Nà Cờ, Khe Khoang, Khe Pẹng, Vằng Thìa, Phai Nà.
3- Thôn Khe Nàng (thôn 2)
4- Thôn Thâm Lương (thôn 3)
5- Thôn Khe Chay (thôn 4)
6- Thôn Khe Lác (thôn 5)
7- Thôn Đồng Sát (thôn 6)
8- Thôn Nà Hốc (thôn 8)
9- Thôn Đồng Rèn (thôn 9)
10- Thôn Khe Dầu (thôn 10)
11- Thôn Nà Trú (thôn 11)
12- Thôn Làng Tại (thôn 12)
13- Thôn Làng Nong (thôn 13)
14- Thôn Làng Tăm (thôn 14)
15- Thôn Làng Thêm (thôn 15)
16- Thôn Hồng Quang (thôn 16) gồm các bản làng: Hồng Quang, Tát Quang; đây là khu hoạt động thương mại khá sầm uất của xã Động Quan nằm trên trung lộ cung đường Hà Nội - Yên Bái - Lào Cai.
Xã Động Quan cách trung tâm huyện lỵ Lục Yên 26km, đi qua các xã Tân Lĩnh, Tô Mậu, Khánh Hòa.