Đường Lê Quý Đôn, Quận Thuận Hóa, Thành phố Huế

Vị trí con đường

Đường Lê Quý Đôn nằm trên địa bàn phường Phú Hội, về phía Nam sông Hương, khởi đầu từ đường Hùng Vương (tiếp giáp tại ngã sáu các đường Hà Nội, Đống Đa - trung tâm thành phố), chạy qua ngã ba đường Tôn Đức Thắng, qua trước mặt Sân vận động Huế đến đường Bà Triệu (đối diện Xí nghiệp In Chuyên dùng Thừa Thiên Huế), dài 620m. Đường lưu thông hai chiều.

Lịch sử con đường

Nguyên xa xưa là vùng ruộng thấp của làng An Cựu, sau cắt một phần lập làng Phú Xuân, đến năm 1908 sát nhập và thành phố, sau năm 1935, vua Bảo Đại cho san lấp xây dựng Sân vận động Tự Do (tên cũ là sân Bảo Long), nhân đấy mà mở con đường đất này. Lúc đầu lộ giới rất hẹp và chỉ mới mở được một đoạn ngắn, nối từ đường Hoàng Tử Cảnh (đường Bà Triệu ngày nay) đến cửa sân vận động. Khoảng năm 1962, đường lại được mở tiếp, đến năm 1985 mới hoàn chỉnh. Sau Festival 2002, đường này được nâng cấp, mở rộng, phân lộ giới thành hai luồng với bốn làn xe chạy, đạt tiêu chuẩn đại lộ. Trước năm 1976, đường mang tên Phan Thanh Giản. Tháng 1/1977, UBND tỉnh Bình Trị Thiên ra quyết định đổi, đặt lại tên mới là đường Lê Quý Đôn.

Tiểu sử nhân vật lịch sử gắn liền với con đường

Lê Quý Đôn (Bính Ngọ 1726 - Quý Mão 1783) Danh nhân văn hóa dân tộc, nhà bác học, thuở nhỏ có tên Lê Danh Phương, sau mới đổi là Quý Đôn, tự Doãn Hậu, hiệu Quế Đường.
Quê ở làng Diên Hà, huyện Diên Hà, phủ Tiên Hưng (nay là làng Phú Hậu, xã Độc Lập, tỉnh Thái Bình). Ông xuất thân trong một gia đình khoa bảng, nhiều đời làm quan cao cấp của triều vua Lê - chúa Trịnh.
Ông nổi tiếng thông minh từ thuở nhỏ, có trí nhớ phi thường được xem là thần đồng. Ông thi đỗ giải nguyên năm 17 tuổi, năm 26 tuổi thi Hội đỗ Hội nguyên, vào thi Đình đỗ Bảng nhãn. Làm quan thời Lê - Trịnh, trải qua các chức từ Thị độc Hàn lâm, Tư nghiệp Quốc Tử giám, làm Phó sứ đi Trung Quốc, thăng Hàn Lâm viện Thừa chỉ, Tổng tài Quốc Sử quán. Năm 1776 được cử vào làm Hiệp trấn Tham tán Quân vụ Thuận Hóa, Quảng Nam. Năm 1778, ông về Thăng Long làm Tham tụng tại triều. Được phong từ tước Bá, tước Hầu, lên tước Công, khi mất được truy thăng đến hàm Thượng thư Bộ Công. Ông là một học giả uyên bác, đa dạng và sung mãn nhất của văn hóa Việt Nam, được xem là nhà bác học về mọi lĩnh vực văn hóa đất nước ta. Công trình trước tác và sáng tác của ông để lại thật đồ sộ, các tác phẩm chính: Quốc sử tục biên, Đại Việt thông sử hay Lê triều thông sử, Phủ biên tạp lục, Quần thư kho biện, Xuân thu lược luận, Bắc sử thông lục, Toàn Việt thi lục, Vân đài loại ngữ, Quế Đường văn tập, Dịch kinh phủ thuyết, Kiến văn tiểu lục, Danh thần lục, Thư kinh diễn nghĩa, Toàn Việt văn tập, Hoàng Việt văn hải, Quế Đường thi tập. Ông được xếp là nhà văn hóa lớn của Việt Nam thế kỷ XVIII. Chi nhánh Ngân hàng công thương, Viện Kiểm sát nhân dân Tỉnh, Phòng Cảnh sát phòng chống tội phạm về ma túy, Thư Viện Tỉnh, Chùa Pháp Luân (hệ phái Nam tông), Phòng An ninh điều tra, Công ty trách nhiệm hữu hạn Thành Đô, Sở Thể dục thể thao nằm trên đường này.
Đường phố cùng tên Lê Quý Đôn:

• Đường Lê Quý Đôn - Thành phố Yên Bái - Tỉnh Yên Bái
• Đường Lê Quý Đôn - Thành phố Long Xuyên - Tỉnh An Giang
• Đường Lê Quý Đôn - Thành phố Vũng Tàu - Tỉnh Bà Rịa Vũng Tàu
• Đường Lê Quý Đôn - Thành phố Bạc Liêu - Tỉnh Bạc Liêu
• Đường Lê Quý Đôn - Thành phố Bắc Ninh - Tỉnh Bắc Ninh
• Đường Lê Quý Đôn - Thành phố Phan Thiết - Tỉnh Bình Thuận
• Đường Lê Quý Đôn - Thành phố Quy Nhơn - Tỉnh Bình Định
• Đường Lê Quý Đôn - Thị xã Đồng Xoài - Tỉnh Bình Phước
• Đường Lê Quý Đôn - Thành phố Buôn Ma Thuột - Tỉnh Đắk Lắk
• Đường Lê Quý Đôn - Thị xã Phúc Yên - Tỉnh Vĩnh Phúc