Huyện Diễn Châu, Tỉnh Nghệ An

Diễn Châu là một huyện ven biển thuộc tỉnh Nghệ An, Việt Nam.
Diện tích: 304,92 km²
Dân số: 218.227 người
Huyện Diễn Châu có thị trấn Diễn Châu và 38 xã: Diễn Bình,Diễn An, Diễn Ngọc, Diễn Thành, Diễn Yên, Diễn Bích, Diễn Mỹ, Diễn Hùng, Diễn Hải, Diễn Trường, Diễn Đồng, Diễn Kỷ, Diễn Phúc, Diễn Lâm, Diễn Xuân, Diễn Phong, Diễn Hồng, Diễn Hoa, Diễn Hạnh, Diễn Phú, Diễn Tháp, Diễn Thọ, Diễn Liên, Diễn Kim, Diễn Thịnh, Diễn Hoàng, Diễn Minh, Diễn Lợi, Diễn Nguyên, Diễn Thái, Diễn Vạn, Diễn Cát, Diễn Trung, Diễn Thắng, Diễn Lộc, Diễn Tân, Diễn Quảng, Diễn Đoài.

Sdt quan trọng

Bưu điện Diễn Châu: (0238)3621267.
UBND Diễn Châu: 0383 862 355
TTYT Diễn Châu: 0383 625 060
Khách sạn Mường Thanh Diễn Châu:(0238) 3 601 666
NH nông nghiệp và phát triển nông thôn: 063 3828364
Phòng vé hàng không VN: 063 3825413
Ga Vinh:(84-38) 3853426
Taxi Vinh: 038.3.84.84.84

Địa hình thời tiết

Diễn Châu có 25 km bờ biển, chạy dài từ xã Diễn Trung tạo thành Vịnh Diễn Châu. Biển Diễn Châu giàu hải sản, thềm lục địa bằng phẳng, có bãi tắm và khu nghỉ mát Diễn Thành thuộc loại đất tốt trong khu vực miền Trung. Vị trí địa lý và điều kiện thiên nhiên thuận lợi nên Diễn Châu quanh năm nhiều nắng, độ ẩm không khí cao (trên 80%), khí hậu mát mẻ (Nhiệt độ bình quân năm từ 22-25oC). Đây là điều kiện rất thuận tiện để phát triển kinh tế-xã hội của địa phương.

Lịch sử

Thời Hùng Vương, Diễn Châu nằm trong Bộ Hoài Hoan. Sau đó, thuộc quận Cửu Chân rồi quận Cửu Đức, quận Nhật Nam;
Thời nhà Đường: Niên hiệu Vũ Đức chia quận Nhật Nam đặt làm Lạo châu, Nam Đức châu, Minh Châu và Hoan Châu,
Năm Trinh Quán nguyên niên đổi Đức Châu lại làm Hoan Châu, còn Hoan Châu cũ thì đổi làm Diễn Châu;
Năm thứ 16 bỏ Diễn Châu hợp vào Châu Hoan.
Nhà Lý: Bính Tí, năm thứ 3 (1036) (Tống, Cảnh Hựu năm thứ 3). Mùa hạ, tháng 4, Đặt hình dinh ở Châu Hoan, đổi tên châu ấy thành Nghệ An. Diễn Châu tách khỏi Nghệ An thì đứng riêng làm châu; Nghệ An lúc đó là vùng đất còn lại và tỉnh Hà Tĩnh ngày nay.
Nhà Trần:Năm Long Khánh thứ 3 đổi Diễn Châu làm Diễn Châu lộ, chia Hoan Châu làm 4 lộ: Nhật Nam và Nghệ An nam, Nghệ An bắc, Nghệ An trung, cũng gọi là Nghệ An phủ;
Năm Quang Thái thứ 10 đổi Nghệ An làm Lâm An trấn, Diễn Châu làm Vọng An trấn;
Nhà Hồ: đổi Diễn Châu làm Linh Nguyên phủ, cùng với Thanh Hóa, Cửu Chân, Ái Châu gọi là tứ phụ;
Thời thuộc nhà Minh: Diễn Châu và Nghệ An là 2 phủ riêng biệt;
Nhà Hậu Lê:
Phủ Diễn Châu thuộc Nghệ An thừa tuyên.
Năm Hồng Đức thứ 21 đổi thừa tuyên Nghệ An thành xứ Nghệ.
Phủ Diễn Châu là một trong 8 phủ của Xứ Nghệ, quản lĩnh 2 huyện: Đông Thành (Yên Thành và Diễn Châu) và Quỳnh Lưu;
Thời nhà Nguyễn:
Trấn Nghệ An chia tách thành 2 tỉnh năm Minh Mạng thứ 12 (1831): tỉnh Hà Tĩnh và tỉnh Nghệ An.
Phủ Diễn Châu là một trong 4 phủ của tỉnh Nghệ An, gồm: Yên Thành, Nghi Lộc, Đông Thành và Quỳnh Lưu.
Chính quyền thực dân phong kiến bỏ cấp phủ năm 1919 : Huyện Đông Thành đổi tên thành huyện Diễn Châu, tỉnh Nghệ An.

Kinh tế-Giao Thông

Diễn Châu xưa là vùng đất "Phên dậu" của các triều đại Nhà nước phong kiến Việt Nam và là vùng đất giàu truyền thống khoa bảng. Diễn Châu nay là hậu phương vững chắc của cả nước trong đấu tranh giải phóng dân tộc được Đảng và Nhà nước phong tặng đơn vị Anh hùng lực lượng vũ trang nhân dân và là điểm sáng nhiều mặt trong phát triển kinh tế-xã hội xây dựng quê hương văn minh, giàu mạnh. Kinh tế tăng trưởng bình quân hàng năm từ 17-17,5%, thu nhập bình quân đầu người (năm 2006): trên 6 triệu đồng.
Cơ cấu kinh tế chuyển dịch đúng hướng, tỷ trọng công nghiệp-dịch vụ trong nền kinh tế ngày càng tăng. Huyện đã xây dựng được Khu công nghiệp nhỏ Diễn Hồng. Hơn 200 Doanh nghiệp và gần 200 hộ hoạt động kinh doanh trên các lĩnh vực kinh tế. Khu du lịch biển Diễn Thành đang được đầu tư phát triển, thu hút hàng chục ngàn lượt du khách mỗi năm.
Làng nghề ở Diễn Châu
Diễn Châu là một huyện có rất nhiều làng nghề truyền thống. Một số làng nghề nổi tiếng như nghề đúc đồng ở Xóm Yên Thịnh, làng Cồn Cát (Diễn Tháp), nghề rèn ở Nho Lâm, Nước mắm Vạn Phần, nghề hát tuồng ở Lý Nhân...Các làng nghề đóng cối xay, đan bị, bện võng, đan rổ rá, dệt vải, mộc, làm nón...
Cồn Cát (Diễn Tháp): Đúc đồng, gang đồ gia dụng và làm chiêng cồng. đồ thờ cúng.
Nhân Trai (Diễn Xuân): Làng trồng rau.
Vạn Phần: Nước mắm.
Phượng Lịch (Diễn Hoa): Dệt vải, Nuôi tằm, làm tơ lụa.
Tiền Tiến (Diễn Kim): Dệt vải, Nuôi tằm, làm tơ lụa.
Thanh Bích, Trang Thung: Đóng thuyền.
Diễn Kỷ: Chủ yếu là nghề đúc lưỡi cày
Văn Tập, Trung Phường: Nung vôi.
Đệ Nhất: Nề.
Nho Lâm: Luyện quặng sắt, rèn, đan rổ.
Tràng Thân: Đan bị, Mộc.
Hoàng La: Bện võng.
Tiền Song: Chắp gai đan lưới.
Phong Phú Trung: Dệt trủ.
Đông Xương: Đóng cối xay.
Đông Tháp (Diễn Hồng): Làm vàng vó, dệt vải, làm hương.
Yên Vinh: Làm trống.
No Nê: Đan bị.
Yên Sở: Nón, hương vàng, đồ mã...
Phú Hậu (Diễn Tân): Dệt chiếu.
Bút Trận, Thư Phủ: Mía mật.
Diễn Bích, Diễn Ngọc, Diễn Vạn: Làm muối.
Mới Nu, Diễn Mỹ, Thừa Sủng, Lý Nhân: Hát tuồng.
Xuân Viên, Yên Sở: Làm nón.
Chùa cổ am: năm trên lèn hổ lĩnh diễn minh diễn châu nghệ an.
Liên Dương (Diễn Quảng): Làm bún.
Về giao thông, Diễn Châu có Quốc lộ 1A và tuyến đường sắt chạy dọc Bắc-Nam, là điểm khởi đầu của Quốc lộ 7 nối với các huyện miền tây và nước ban Lào, Quốc lộ 47 lên các huyện vùng tây bắc của tỉnh, các tuyến giao thông nội huyện và liên huyện rất thuận tiện và hiện đại.Tuyên kênh nhà Lê theo hướng Bắc Nam nối liền với sông Cấm. Sông bùng chảy qua 10 xã trong huyện đổ ra biển đông. Có Cửa Vạn, Cửa Hiền và 28 km bờ biển nối liền với các huyện trong nước.

Văn hóa du lịch

Khoa bảng và danh nhân và những người nổi tiếng.
Trạng nguyên: Trại Trạng nguyên Bạch Liêu, Tham đốc dũng nghĩa hầu Đại tướng quân Vũ Trung Lương, Quản lan hầu Đề đốc Vũ Phác Lược, Họ Ngô ở Lý Trai (Diễn Kỷ), Cao Xá (Diễn Thọ), dòng họ Cao, dòng họ Chu (Diễn Trường-Diễn Tháp) và dòng họ Trần (Diễn Hạnh), Ngô Trí Tri, Tướng Công Chu Phúc Cổn, Ngô Trí Hòa, Nguyễn Xuân Ôn, Đặng Văn Thụy, Cao Xuân Dục...
Những người nổi tiếng ngày nay: Võ Mai, Anh hùng LLVT, tướng Phùng Chí Kiên, Giáo sư kinh tế Cao Cự Bội, Giáo sư Triết học Cao Xuân Huy, Giáo sư Lê Duy Thước; Giáo sư, GS.TSKH Toán học Nguyễn Tố Như, TSKH Kinh tế Ngô Đình Giao, Chiến sỹ anh hùng Thành cổ Quảng Trị Lê Bá Dương, Nhà văn hóa dân gian_Giáo sư Cao Huy Đỉnh, Giáo sư_nhà ngôn ngữ học Cao Xuân Hạo, Bộ trưởng Bộ Tư Pháp Tiến sỹ Nguyễn Đình Lộc, Nguyên chủ tịch tỉnh Nghệ An Chu Mạnh, GS.TSKH.Chu Quý, Hoa hậu Thế giới người Việt Ngô Phương Lan- Phó viện trưởng Viện Nghiên cứu phát triển kinh doanh (BDI), Giáo sư Đặng Ngọc Long, TSKH Cao Ngọc Viễn, Giáo sư Cao Xuân Huy, Giáo sư Cao Huy Đỉnh đoạt Giải thưởng Hồ Chí Minh về Văn Học Nghệ Thuật, Nhà thơ Trần Hữu Thung, Nhà thơ-nhạc sĩ Nguyễn Trọng Tạo, Nhà viết kịch Thanh Hương đoạt Giải thưởng Nhà nước về Văn Học Nghệ Thuật.
Hoàng Văn Đào, Lễ Hội đền Cuông, Lê hội truyền thống Đấu vật, Chùa cổ am,
Danh lam thắng cảnh: Trong số 8 cảnh đẹp của "Đông Yên Nhị Châu" thì có 6 cảnh đẹp thuộc về Diễn Châu. Đó là Cao Xá long cương (Gò rồng Cao Xá), Dạ Sơn linh tích (Dấu thiêng núi Mộ Dạ), Bích Hải quy phàm (Cánh buồm về cửa Bích), Bùng Giang thu nguyệt (Trăng thu trên sông Bùng), Diễn Thành thạch bảo (Thành đá phủ Diễn Châu), Thiên uy thiết cảng (Kênh sắt oai trời). Đền Cuông, Cửa Hiền, Cao Xá Long Cương, Biển Diễn Thành, Hồ Xuân Dương, Lèn Hai Vai, Bùng Giang Thu Nguyệt, Nhà thờ họ Vũ đại tôn làng Đông Xương, Sông Nhà Lê,
Đặc sản
Cam Vinh, Chả rươi, Cháo lươn Vinh,Nộm chợ Vinh, Kẹo Cu Đơ, Nước chè xanh, Chè Hùng Sơn, Măng chua Anh Sơn, tiết canh ong, món lạp cá, Ốc xào, ...