Huyện Tân Kỳ, Tỉnh Nghệ An

Tân Kỳ là một huyện miền núi phía tây của tỉnh Nghệ An. Huyện lỵ là thị trấn Tân Kỳ.
Diện tích: 725,57 km2
Dân số: 133.300 người (2003)
Hành chính: Gồm 1 thị trấn và một Thị Tứ (Cừa): Tân Kỳ(còn gọi là thị trấn Lạt) và 21 xã bao gồm: Tân Phú, Tân Xuân, Giai Xuân, Tân Hợp, Nghĩa Đồng, Nghĩa Bình, Đồng Văn, Nghĩa Thái, Kỳ Sơn, Nghĩa Phúc, Nghĩa Hoàn, Nghĩa Hợp, Nghĩa Dũng, Hương Sơn, Nghĩa Hành, Kỳ Tân, Tiên Kỳ, Tân Long, Phú Sơn, Tân An và Tân Hương.

Sdt quan trọng

Bưu điện Tân Kỳ: (0238) 3863101
UBND Tân Kỳ: 0383.88124
BVDK Tân Kỳ:(0238)3882182
Khách sạn Trường Sơn: 038 3882 457 ‎
NH nông nghiệp và phát triển nông thôn: 063 3828364
Phòng vé hàng không VN: 063 3825413
Ga Vinh: (84-38) 3853426
Taxi Vinh: 038.3.84.84.84

Địa hình thời tiết

Tân Kỳ cách thành phố Vinh 90 km. Huyện có đường Trường Sơn đi ngang qua. Đây là huyện được UNESCO đưa vào danh sách các địa danh thuộc Khu dự trữ sinh quyển miền tây Nghệ An.Tân Kỳ nằm trong toạ độ từ 18058’ đến 19032’ vĩ độ bắc và từ 105003’ đến 105014’ kinh độ đông. Huyện Tân Kỳ đông giáp các huyện Quỳnh Lưu và Yên Thành. Phía tây và tây nam Tân Kỳ giáp các huyện Anh Sơn, phía bắc Tân Kỳ giáp các huyện Nghĩa Đàn và Quỳ Hợp; Phía nam Tân Kỳ giáp với các huyện Đô Lương và phía Sơn, Anh Sơn và Quỳ Hợp.
Địa hình Tân Kỳ như một lòng chảo, từ vùng cao Tân Hợp, Tân Xuân, Giai Xuân, thấp dần về sông con. Núi cao nhất là đỉnh Pù Loi (1100m), rồi đến đỉnh Pù Hà (490m), Bồ Bồ (472m). Địa hình đồi, xen kẽ núi thấp, đất đỏ vàng đồi núi. Có sông hiếu chảy qua.
Khí hậu Tân Kỳ nhiệt đới ẩm gió mùa, mùa hè nóng bức, thường có gió tây nam (gió Lào) có khi nhiệt độ lến tới 42 độ.

Lịch sử

Ngày 19/4/1963 Tân Kỳ là huyện mới được thành lập trên cơ sở tách 10 xã: Nghĩa Bình, Nghĩa Đồng, Giai Xuân, Nghĩa Thái, Nghĩa Phúc, Nghĩa Hợp, Nghĩa Dũng, Nghĩa Hoàn, Tân Hợp, Tiên Đồng thuộc huyện Nghĩa Đàn và 3 xã: Kỳ Sơn, Hương Sơn, Phú Sơn thuộc huyện Anh Sơn.
Tân Kỳ tự hào có đường mòn Hồ Chí Minh chạy qua, nổi bật nhất là Cột mốc số 0, điểm đầu của con đường anh hùng trong kháng chiến chống Mỹ.

Kinh tế- Giao thông

Nông nghiệp: Trồng trọt: lúa, ngô (bắp), sắn; Cây ăn quả (cam, vải, chanh, mít, dưa hấu); Cây công nghiệp tiêu, mía đường, cao su, dâu tằm. Chăn nuôi: trâu, lợn, bò, ba ba,gà, rắn.
- Diện tích gieo trồng cây Lúa toàn huyện đến nay là 4567,88 ha/KH 4.365 ha = 105% trong đó diện tích lúa lai 3209ha chiếm 70%; Cây ngô: Diện tích ngô xuân đã gieo 832,7ha/KH 1500ha = 55%; Diện tích Lạc đã gieo: 437,4ha. Mía đã thu hoạch: 4791 ha; năng suất đạt: 490tạ/ha.
Khai thác khoáng sản: Đá vôi.
Công nghiệp: Chế biến nông sản, bia hơi, mía đường, phân vi sinh.
Lâm nghiệp: Hưởng ứng lễ phát động tết trồng cây, toàn huyện tính đến nay đã trồng được 57488 cây. trồng rừng vụ Xuân 80ha năm 2015.
Huyện có quốc lộ 15 chạy qua, trước đây thuộc tỉnh Nghệ An; từ 1975, thuộc tỉnh Nghệ Tĩnh; từ 20.6.1991, trở lại tỉnh Nghệ An.

Văn hóa du lịch

Tân Kỳ có di tích mang ý nghĩa lịch sử, chiến lược như KM0-đường Hồ Chí Minh, bãi tập ngựa (thời Minh), cụm hang Thung Khiển, thác Vình, Phong Nha của Nghệ An, Cây sanh ở Giai Xuân, Đình Dương Hạp-...
Đặc sản
Cam Vinh, Chả rươi, Cháo lươn Vinh, Nước chè xanh, Kẹo Cu Đơ, Nộm chợ Vinh, món lạp cá, Măng chua Anh Sơn, Chè Hùng Sơn, Ốc xào, tiết canh ong, cá mòi sông Lam bánh đa vừng Đô Lương, Bánh cuốn nóng,Đặc sản ''ruốc''rươi ở Hưng Nguyên, Rượu nếp Hưng Tân, Ốc xào, Cà pháo và món ăn được chế biến bằng nguồn sản vật của địa phương như: cá lăng, lợn đen, cá mát, gà đen, nặm nhọoc, bò giàng, pìa; các loại rau quả như: xoài, cà ngọt, măng đắng, khoai sọ, bí xanh, bí đỏ, mận, đào, Vùng núi Đại Huệ, Thiên Nhẫn có sản phẩm chè xanh thơm ngon, Giò Me Nam Đàn, Cam xã Đoài, Mật mía Nghĩa Đàn, lợn nít, vịt bầu, cá lăng, cá mát, cá chạch, gà ác, nếp cẩm, Dưa nại, măng đắng, khoai sọ, chanh le, Hó Moọc và canh môn, Chè đâm, Chè Dung, Khô Cá Đù, bán chưng chấm cá kho...